«چهارمین زایش زرتشت»، ژان کلنز، 2006 (La Quatrieme Naissance de Zarathushtra) کتابی است که به عنوان نقطه آغاز انتخاب کرده‌ام. دلیلش این بوده که این کتاب سابقه مطالعات ایران‌پژوهی را خلاصه کرده و راهی به آینده رشته می‌گشاید.
چند سوال مهم که ترند‌های اصلی ایران‌پژوهی مدرن هستند در این کتاب مطرح میشود: مثلا آیا زرتشت شخصیتی واقعی بوده؟ آیا متون گاتا نوشته یک نفر است یا محصول فعالیت چندین نفر در طی زمان؟ و ...
و حالا اگر دقیقا از همین کتاب هم نباشد، اما نقد اصلی بر مطالعات پیشین و رویکرد جدید ایران‌پژوهی از این نقطه آغاز میشود که تا امروز نگاه ما به این حوزه نگاهی تحت تاثیر تفسیر یهودی-مسیحی از متون مقدس بوده و لزوما نماینده آن چیزی نیست که واقعا در متون زرتشتی وجود دارد. یا بهتر بگویم، آنچه که ما امروز فکر میکنیم از دین زرتشت میدانیم در واقع چیزی است که «انتظار» داشته‌ایم «باید باشد».
خب، میدانم که کمی پیچیده شد.
باز کردن گره این پیچیدگی نیازمند گفتگویی مختصر در باب «ترجمه» و «تاویل» است، که فکر میکنم همین تازگی‌ها خط فکری نابی برای توضیحش پیدا کرده‌ام.
در اولین فرصت برمیگردم و مینویسم.
لینک خریداری کتاب (به زبان فرانسه)
