منتشر شده در بیستمین شماره از ماهنامهٔ سایهٔ سپید
حتماً شنیدید که "سگ زرد برادر شغاله" امّا آیا یادتان هست اوّلین‌بار این جمله را کجا شنیدید؟ یا اصلاً به این فکر کردید که این جمله را اوّلین‌بار چه کسی استفاده کرد؟ واقعیّت این است که گوینده‌ی ضرب‌المثل‌ها شناخته شده نیستند؛ امّا جملات‌شان از اشعار خیّام و باباطاهر و مولوی هم شناخته‌شده‌ترند. دلیل این ماندگاری چیست؟
کوتاه، ضربه‌زننده و موثّر. سه ویژگی که کمک می‌کند به‌جای اینکه منظورمان را در چند جمله بیان کنیم، با یک ضرب‌المثل خیلی کوتاه و موثّر بیان کنیم.
رسانه‌ی امروز ویژگی ضرب‌المثل‌ها را با چاشنی عکس ترکیب کرده و با عنوان میم meme به مخاطب ارائه می‌کند. همانطور که ضرب‌المثل‌ها را می‌توان آینه‌ی فرهنگ یک ملّت دانست، امروزه میم‌های اینترنتی نیز تبدیل به ابزاری برای شکل‌گیری فرهنگ جامعه شده‌اند. مخاطبی که در دنیای اینترنت حوصله‌ی خواندن مقالات طولانی ندارد، به‌راحتی با میم‌ها ارتباط می‌گیرد. همین ارتباط باعث می‌شود که میم‌ها به شکلی ویروسی در شبکه‌های مجازی منتشر شوند.
میم‌ها نه‌‌تنها برای سرگرمی بلکه با ایجاد حسّ همذات‌پنداری در مخاطب می‌توانند مرجعی برای سبک زندگی باشند؛ ازاین‌رو به‌عنوان یک فعّال رسانه می‌توان با انتشار یک میم بیشتر از ده‌‌ها مقاله‌ی خوانده‌نشده موثّر بود و ایده‌ای را در ذهن مخاطب کاشت. با تکیه بر همین ویژگی است که میم‌مارکتینگ تبدیل به یکی از استراتژی‌های موثّر بازاریابی و تبلیغات امروز شده است.
ازسوی‌دیگر به‌عنوان یک مخاطب باید مراقب آسیب‌های این شیوه‌ی تبلیغی هم بود. همانطور که با چاقو می‌توان آدمی را نجات داد و آدمی را کشت، میم‌های اینترنتی هم می‌توانند باوری مخرّب را تبلیغ کنند که مخاطب ناخودآگاه با آن همذات‌پنداری کرده و در سبک زندگی‌اش وارد کند. بنابراین مهم است که قبل از انتشار یک میم برای دوستان‌مان نگاهی هوشیارانه و انتقادی به آن داشته باشیم.
