راه‌اندازی سریع لاتک و زی‌پرشین در Arch Linux

بدون مقدمه‌چینی زیاد، بیاید ببینیم که چطور باید لاتک و زی‌پرشین رو توی Arch Linux نصب کرد؟

نصب پکیج‌ها

پشتیبانی از لاتک در اکثر توزیع‌های لینوکس به وسیله توزیعی به نام TeX Live صورت می‌گیرد. این یک توزیع آزاد و رایگان است که پشتیبانی از TeX را به سیستم‌های ما می‌آورد. برای نصب آن در آرچ، ابتدا گروه texlive-most را نصب کنید. این گروه شامل اکثر پکیج‌هایی است که نیاز دارید. در حال حاضر، حجمی حدود ۷۰۰ مگابایت باید دانلود کنید.

$ sudo pacman -S texlive-most

سپس برای اضافه کردن پشتیبانی از فارسی، پکیج texlive-langextra را نصب کنید:

$ sudo pacman -S texlive-langextra

و می‌دانیم که خوب است یک ابزار گرافیکی برای ویرایش و ساخت فایل‌های تک داشته باشیم. پیشنهاد من نصب TeXMaker است:

$ sudo pacman -S texmaker

نصب فونت‌ها

شما می‌توانید فونت‌های فارسی مورد نیازتان را نصب کنید و در سند خود استفاده کنید. برای نصب فونت‌ها، با فرض اینکه به لایسنس و آزاد بودن آن‌ها توجه دارید، چند راه پیش روی شما هست:

نصب دستی: فونت‌های مورد نظر خود را دانلود کنید، و با ابزار گرافیکی که محیط دسکتاپ شما در اختیارتان قرار می‌دهد نصب کنید. یا اینکه آن‌ها را در مسیر usr/share/fonts/ کپی کنید. می‌توانید این جا را بخوانید

نصب پکیج: پکیج‌هایی در AUR هستند که فونت‌های مورد نیاز شما را ارائه می‌دهند. این پکیج‌ها را می‌توانید از لیست dependency های پکیج persian-fonts ببینید. فونت‌های سری X، برنا، و همینطور فونت‌های آزادی مانند وزیر و گندم را در این لیست می‌بینید.

پیدا کردن نام فونت‌ها

در حین ویرایش سند تک، باید نام فونتی که می‌خواهید استفاده کنید را بلد باشید. می‌توانید از ابزار fc-list استفاده کنید. مثلا دستور زیر، لیست تمام فونت‌های نصب‌شده را می‌دهد:

$ fc-list

و دستور زیر لیست تمام فونت‌های فارسی را به شما می‌دهد:

$ fc-list :lang=fa
...
/home/codenegaar/.fonts/v/Vazir.ttf: Vazir:style=Regular
...

می‌بینید که در هر خط، مسیر فونت و خانواده فونت چاپ شده است که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

پیکربندی TeX Maker و ایجاد اولین سند

پیکربندی خاصی نیاز نیست به جز اینکه باید موتور XeLaTeX را به عنوان گزینه پیش‌فرض انتخاب کنید. برای این کار TeX Maker را اجرا کنید، از منوی Options گزینه Configure را انتخاب کنید و در تب Quick Build، گزینه‌ی XeLaTeX + PDF را انتخاب کنید تا هنگام ساختِ سریع، از این موتور استفاده شود و خروجی PDF به شما نمایش داده شود.

حالا سند جدیدی ایجاد کنید (File -> New) و محتوای زیر را وارد کنید:

\documentclass[12pt, a4paper, oneside]{article}

\usepackage{hyperref}
\usepackage{xepersian}

\settextfont{Vazir}
\setlatintextfont{Nimbus Sans}

\begin{document}
این یک متن آزمایشی است که 
\lr{English text}
در خود دارد
\end{document}

با کلیک روی دکمه کنار Quick Build، باید این خروجی را مشاهده کنید:

البته به شرطی که فونت‌های استفاده شده را نصب کرده باشید.

دیدید چه ساده بود؟ امیدوارم از ویرایش متن لذت ببرید. در ضمن جا دارد تشکر کنم از مطلب مفید آقای محمدحسین سالاری که نحوه نصب در اوبونتو را آموزش داده بودند و من با بهره‌گیری از آن این مطلب را نوشتم.