موسیقی بی کلام و هنر آهنگسازی در نزد ونجلیس دو عبارت جدایی‌ناپذیر محسوب می‌شوند. به دلیل اهمیت ونجلیس در روند توسعه‌ی موسیقی بی‌کلام و موسیقی متن فیلم، مصاحبه‌ای جذاب از این آهنگساز مشهور را آماده کرده‌ایم تا مخاطبان نیز با هنر آهنگسازی در کار این هنرمند بیشتر آشنا شوند. در ادامه مطلب مصاحبه وی باشید تا با هنر موسیقی بی‌کلام و سبک آهنگسازی ونجلیس بیشتر آشنا شوید.
«صدایی که از دستانم بیرون می‌آید، همیشه غیرارادی و فطری بوده است. هیچ‌وقت فکر یا برنامه یا ایده از پیش تعیین شده‌ای پشت آن نبوده. من این رویه را تا جایی که موسیقی دیگر به من نیاز نداشته باشد، ادامه می‌دهم.» /وینجلیس اودیسئاس پاپاتاناسیو/
برای شناخت یک آهنگساز اول باید انگیزه و منبع فعالیت او را درک کرد. آیا لحظه‌ای حیاتی در زندگی‌تان بوده که هویت موسیقی‌تان در آن شکل گرفته باشد؟ یا نقطه اوجی که با خودتان بگویید این همان چیزی است که می‌خواهم خلق کنم؟
شناخت یک آهنگساز کار آسانی نیست. قصد فهمیدن چه چیزی را دارید؟ آهنگساز یا موسیقی او را؟ شاید می‌خواهید او را از طریق موسیقی‌اش بشناسید. به نظرم این کار ساده‌تری است. شاید لحظه حیاتی‌ام اولین گریه من بوده باشد. بعد از آن گوشت و پوست من با موسیقی تنیده شد. درک جهان پیرامونم با موسیقی امکان‌پذیر شد و به من کلیدهایی برای رمزگشایی اسرار طبیعت داد
.
شما از یک هنرمند گمنام به آهنگسازی معروف تبدیل شدید، این تأثیری در زندگی‌تان داشت؟ یا بهتر است بگویم آیا مانع خلاقیتتان شد؟ یا موسیقی‌تان را محدود کرد؟
ونجلیس: در مورد من چیزی عوض نشد. فکر نمی‌کنم معروفیت مانع خلاقیت باشد. خلاقیت حاصل آزادی است و معروفیت زایده سیستم اجتماعی. من همیشه خلاقیت را انتخاب می‌کنم
موسیقی بی کلام و جادوی سینتی‌سایزر در دستان ونجلیس؛
در ذهن مخاطبان، نام ونجلیس و سینتی‌سایزر بهم گره خورده است، البته در حال حاضر کارهایتان بیشتر کلاسیک ارکسترال هستند؛ در گذشته و امروز، سینتی‌سایزر چه نقشی در موسیقی‌تان بازی کرده است؟
اونجلیس: در تمام دوران‌ها موسیقی نقشی اساسی در زندگی بشر داشته و او را در رویارویی با مشکلات کمک کرده است، درام را از پوست حیوانات و فلوت را از بامبو ساخته؛ موسیقی نیاز انسان بوده و هست. اگر دقیق‌تر نگاه کنیم همه چیز در طبیعت دارای موسیقی است از موج دریا و طوفان و باد گرفته تا زمین و بدن انسان. همه چیز دارای تپش و لرزش و حرکت است. سینتی‌سایزر با الکتریسیته تولید صدا می‌کند، من عقیده دارم که الکتریسیته هم جزئی از طبیعت است و این خوش شانسی ماست که در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که تکنولوژی و علم به کمک موسیقی آمده‌اند.
لحظه‌ای که مجذوب سینتی‌سایزر شدید را به خاطر می‌آورید؟
ونجلیس: حوالی سالسال های 74-1973 بود که داشتم سعی می‌کردم با سینتی‌سایزرهای مونوفونیک کار کنم، ناگهان احساس کردم درهای دنیا به رویم باز شده‌اند. البته آنها خیلی ابتدایی بودند و تصور کردم آینده موسیقی چه خواهد بود.
در مورد ساخت موسیقی‌تان توضیح دهید.
ونجلیس: اگر موسیقی که خلق کرده‌ام شش دقیقه و سی ثانیه طول بکشد معمولا به این معنی است که به همان اندازه برای ساختنش وقت صرف کرده‌ام. البته این به سیستم ضبط و تکنیکی مربوط است که طی سال‌ها آنرا توسعه داده‌ام. اگر در لحظه مناسب نواختن ساز را آغاز کنم، به صدا و موسیقی مطلوبم، می‌رسم. با این روش به میکس صدا نیازی ندارم چون میکس حین اجرای من اتفاق می‌افتد. گاهی به موسیقی که ماه‌ها قبل ساخته‌ام گوش می‌دهم و با تعجب از خودم می‌پرسم این اثر، از کجا آمده؟ اما اگر از اشتباه نترسید و در لحظه، موسیقی‌تان را بسازید، حتما به یک اثر فوق‌العاده دست پیدا می‌کنید
یکی از به‌یادماندنی‌ترین کارهایتان، موسیقی بلیدرانر است، در این موسیقی معانی عمیقی را با ساز القا می‌کنید. چه چیزی شما را ترغیب به ساخت موسیقی برای این فیلم کرد و کار با ریدلی اسکات چگونه بود؟
ونجلیس: اول داستان پیشگویی‌کننده بلیدرانر برایم جذاب بود و بعد همنشینی با ریدلی اسکات و سوم بیان افکارم با موسیقی این فیلم.
اگر به گذشته برگردید باز از همین تکنیک برای خلق موسیقی استفاده می‌کنید، چون این روزها بیشتر به موسیقی ارکسترال تمایل نشان می‌دهید.
برای من صدا، صداست؛ مهم نیست با چه وسیله‌ای تولید شود. برچسب چسباندن و جدا کردن صداهای آکوستیک و سینتی‌سایزرها اشتباه بزرگی است
در مورد تجربه Rosetta صحبت کنید
ونجلیس: آندره کویپرس، فیزیکدان و فضانورد آلمانی، که یکی از طرفداران کارهای من است قبلا سعی کرده بود با من تماس بگیرد. بالاخره وقتی در لندن زندگی می‌کردم و او در ایستگاه فضایی بود، موفق شدیم برای اولین بار حرف بزنیم. تجربه جالبی بود. تقریبا یک ساعت از طریق ارتباطی که ناسا برقرار کرده بود، صحبت کردیم. درباره خیلی چیزها بحث کردیم و او ایستگاه‌های فضایی را نشانم داد و در مورد کارش برایم توضیح داد. هر دوی ما عاشق فضا هستیم و در این باره حرف زدیم. وقتی به زمین برگشت همدیگر را ملاقات کردیم و او دربارهESA گفت. کمی بعد به دیدن ESA و دانشمندانی که روی مأموریت روزتا کار می‌کردند، رفتم. آنها از من خواستند تا برای روزتا موسیقی بسازم.
در مورد ساخت موسیقی فیلم توضیح دهید.
من هرگز دوست نداشته‌ام که موسیقی گذرا بسازم، دلم میخواهد موسیقی که خلق می‌کنم هم به‌روز باشد و هم با تصاویر و احساس فیلم مطابقت کند. رویکرد من به موسیقی کاملا غریزی است اما این در مورد موسیقی متن فیلم فرق می‌کند. فیلم دارای ایده و داستان است. برای ساخت موسیقی متن بدون خواندن فیلمنامه به اولین احساسی که تصاویر فیلم به من القا می‌کنند، اکتفا می‌کنم.
«من از تمام چیزهای اطرافم الهام می‌گیرم و کل روز در حال ساختن موسیقی هستم چون این کار، زندگی‌ام است و تا آخر عمر آنرا انجام می‌دهم.»
در ادامه می‌توانید به برخی از مشهورترین قطعات موسیقی بی‌کلام ساخته‌ی ونجلیس گوش کنید-
قطعه الفا ALPHA: https://www.youtube.com/watch?v=3kK_HGNOo9A
قطعه زمین زیبا Beautiful planet earth https://www.youtube.com/watch?v=8Akb1t37T4E&t=115s
قطعه conquest of paradise https://www.youtube.com/watch?v=WYeDsa4Tw0c&t=1s
قطعه rosseta https://www.youtube.com/watch?v=WSa3kkMQ574
در اخیر باید اضافه کنم که بیشتر محتوا مطلب برگرفته شده است و به معنی موافق یا مخالفت خویش من نیست. امید مطلب برای خواننده مفید و دلچسپ بوده باشد<
