بیماری اسکیزوفرنی یک اختلال روانپزشکی مزمن است. افراد مبتلا به این اختلال تحریف واقعیت را تجربه می کنند که اغلب به شکل هذیان یا توهم است. اگرچه برآورد دقیق دشوار است اما تقریبا اسکیزوفرنی کمتر از 1 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد.
باورهای غلط در مورد این اختلال رایج است. به عنوان مثال، برخی از مردم فکر می کنند که بیماری اسکیزوفرنی باعث ایجاد “شخصیت دوگانه” میشود. در واقع، اسکیزوفرنی و دوپارگی شخصیت دو اختلال متفاوت هستند. اسکیزوفرنی میتواند در مردان و زنان در هر سنی رخ دهد. مردان اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل 20 سالگی علائم را نشان میدهند. زنان در اواخر دهه 20 و اوایل 30 سالگی علائم را نشان میدهند.
علائم این اختلال معمولاً در سنین نوجوانی و اوایل دهه 20 سالگی ظاهر میشود. در این سنین، اولین علائم ممکن است نادیده گرفته شوند، زیرا آنها رفتارهای «معمولی» نوجوانان را منعکس میکنند. علائم اولیه میتواند شامل موارد زیر باشد: منزوی شدن از دوستان و خانواده، تغییر دوستان یا گروه های اجتماعی، تغییر در تمرکز، مشکلات خواب، تحریک پذیری، عملکرد ضعیف تحصیلی، اضطراب، سوء ظن، ایده های عجیب و غریب و احساس متفاوت بودن با دیگران.
وقتی صحبت از علائم پیشرفته‌تر میشود، این علائم به سه دسته مجزا تقسیم میشوند: علائم مثبت، منفی و علائم شناختی. اصطلاحات “مثبت” و “منفی” در اینجا معانی مختلفی دارند: علائم “مثبت” به معنای افکار یا اعمال اضافه شده به تجربه معمولی است. علائم “منفی” عدم وجود رفتارهای معمولی است.
علائم “مثبت” اسکیزوفرنی در افراد بدون اسکیزوفرنی یا سایر انواع بیماری های روانی شدید معمول نیست. این رفتارها عبارتند از توهمات. توهمات تجربیاتی هستند که واقعی به نظر می رسند اما توسط ذهن شما ایجاد میشوند. آنها شامل دیدن چیزهایی، شنیدن صداها یا بوییدن چیزهایی هستند که اطرافیان شما تجربه نمیکنند.
توهمات هذیان زمانی رخ می دهد که شما چیزی را با وجود شواهد یا حقایق خلاف آن باور کنید.. پارانویا نیز زمانی است که شخصی به طور غیرعادی نسبت به دیگران بی اعتماد باشد یا قاطعانه معتقد باشد که تحت تعقیب یا آزار و اذیت قرار گرفته است.
علائم منفی اسکیزوفرنی احساسات، رفتارها و توانایی های معمولی فرد را مختل می کند. این علائم عبارتند از: کاهش در صحبت کردن، واکنش های احساسی عجیب به موقعیت ها، فقدان احساسات یا بیان از دست دادن علاقه یا هیجان برای زندگی، انزوای اجتماعی، مشکل در تجربه لذت، مشکل در شروع یا پیگیری برنامه ها و مشکل در انجام فعالیت های عادی روزمره.
گاهی اوقات به عنوان علائم “شناختی” نامیده می شود، این علائم به این دلیل نامگذاری می شوند که نشان میدهند فردی با عملکردهای شناختی یا ذهنی خاصی مشکل دارد. آنها عبارتند از: تفکر یا گفتار نامنظم، مانند زمانی که فرد هنگام صحبت کردن موضوع را به سرعت تغییر میدهد یا از کلمات یا عبارات ساختگی استفاده میکند. فراموشی، تفکر بی نظم، مشکل در تمرکز یا توجه، “عملکرد اجرایی” ضعیف یا درک اطلاعات ضعیف، مشکلات یادگیری و مشکل استفاده از اطلاعات.
علائم بیماری اسکیزوفرنی می تواند از نظر شدت و نوع متفاوت باشد و اگر فرد استرس شدیدی داشته باشد یا از مواد مخدر استفاده کند یا داروهای تجویز شده خود را به درستی مصرف نکند، ممکن است ایجاد خشونت کند.
علت دقیق اسکیزوفرنی ناشناخته است. محققان پزشکی بر این باورند که عوامل متعددی می توانند در این امر نقش داشته باشند، از جمله: بیولوژیکی، ژنتیکی و محیطی. تحقیقات جدیدبا آزمایش های تصویربرداری انجام شده بر روی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ناهنجاری هایی را در ساختارهای مغزی خاصی نشان میدهد.
اگرچه هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث بیماری اسکیزوفرنی می شود، محققان بر این باورند که ژنتیک ممکن است نقش برجسته تری داشته باشد. افراد با سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این اختلال هستند. سایر عوامل خطر برای اسکیزوفرنی ممکن است شامل موارد زیر باشد: قرار گرفتن در معرض سموم، ویروس یا سوء تغذیه قبل از تولد یا در دوران شیرخوارگی یا استفاده از برخی داروها یا مواد و اعتیاد به ماری جوانا.
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است که نباید درمان آن نادیده گرفته شود. این بیماری خطر عوارض جدی را افزایش میدهد، مانند: خود آسیبی یا خودکشی، اضطراب، فوبیا، انواع افسردگی، مصرف الکل یا مواد مخدر و مشکلات خانوادگی. بیماری اسکیزوفرنی همچنین می تواند کار یا حضور در مدرسه را دشوار کند. اگر نتوانید کار کنید یا از نظر مالی خود را حمایت کنید، خطر فقر و بی خانمانی بیشتر است.
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص اسکیزوفرنی وجود ندارد. یک معاینه کامل روانپزشکی می تواند به پزشک در تشخیص کمک کند. برای تشخیص اسکیزوفرنی شما باید به یک روانپزشک خوب یا متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید. در قرار ملاقات خود، شما میبایست به سؤالات مربوط به خود پاسخ دهید مثل تاریخچه پزشکی سلامت روان و سابقه پزشکی خانوادگی.
پزشک شما ممکن است موارد زیر را انجام دهد: یک معاینه فیزیکی، آزمایش خون، تست های تصویربرداری، از جمله (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT). گاهی اوقات، ممکن است دلایل دیگری برای علائم شما وجود داشته باشد، حتی اگر ممکن است مشابه علائم بیماری اسکیزوفرنی باشد.
این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد: مصرف مواد یا داروهای خاص و داشتن سایر بیماری های روانی. اگر حداقل دو علامت برای یک دوره 1 ماهه داشته باشید، پزشک ممکن است بیماری اسکیزوفرنی را تشخیص دهد. این علائم باید شامل موارد زیر باشد: توهمات حسی، باورهای غلط و صحبت کردن بصورت بی نظم.
هیچ درمانی برای بیماری اسکیزوفرنی وجود ندارد. درمان های فعلی بر مدیریت یا کاهش شدت علائم تمرکز دارند که این نکته برای روانپزشک یا متخصص سلامت روان که تجربه درمان این افراد را دارد، مهم است. درمان های احتمالی شامل موارد زیر است:
داروهای ضد روان پریشی رایج ترین درمان اسکیزوفرنی است. دارو میتواند به مدیریت کمک کند مانند توهمات حسی وباورهای غلط.
یکی دیگر از گزینه ها برای درمان اسکیزوفرنی مداخله روانی اجتماعی است. این شامل درمان فردی برای کمک به مقابله با استرس و بیماری است. آموزش اجتماعی می تواند مهارت های اجتماعی و ارتباطی شما را بهبود بخشد.
توانبخشی حرفه ای می تواند مهارت های لازم برای بازگشت به کار را در اختیار شما قرار دهد. ممکن است انجام یک کار را منظم و آسان تر کند.
اگر شما یا شخصی که برای شما مهم است مبتلا به اسکیزوفرنی شده است، حمایت خانواده و دوستان می تواند به کاهش استرس و ایجاد احساس صمیمت کمک کند. برنامه های آموزشی برای اعضای خانواده وجود دارد که می تواند به همه کمک کند، علائم را تشخیص دهند و در صورت نیاز حمایت کنند.
