سندروم روده تحریک پذیر یا IBS با نام‌های کولون اسپاستیک، کولون تحریک‌پذیر، کولیت مخاطی و کولیت اسپاستیک نیز شناخته میشود که جزئی از اختلالات سایکوسوماتیک و روان تنی محسوب نیز میشود. این یک بیماری جدا از بیماری التهابی روده است و با سایر بیماری های روده ارتباطی ندارد. سندروم روده تحریک پذیر گروهی از علائم روده ای است که معمولاً با هم بروز میکنند. علائم از فردی به فرد دیگر از نظر شدت و مدت متفاوت است. یک تحقیق از منبعی معتبر سال 2018 نشان میدهد که برای تشخیص آن، متخصصان پزشکی به دنبال علائمی هستند که حداقل سه روز در ماه در سه ماه گذشته رخ داده است.
سندروم روده تحریک پذیر در برخی موارد می تواند باعث آسیب روده شود که رایج نیست. طبق یک مطالعه سال 2022، سندروم روده تحریک پذیر خطر ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش را افزایش نمیدهد. اما هنوز هم میتواند تاثیر قابل توجهی بر زندگی شما داشته باشد.
علائم سندروم روده تحریک پذیر معمولاً عبارتند از: گرفتگی شکم، درد شکم، نفخ و گاز، یبوست و اسهال برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر رایج است و میتواند فرد هم یبوست و هم اسهال را تواما داشته باشد. علائمی مانند نفخ و گاز معمولاً پس از اجابت مزاج از بین میروند. علائم سندروم روده تحریک پذیر همیشه پایدار نیستند و میتوانند موقتی متوقف شوند، با این حال، برخی از افراد علائم را بصورت مداوم دارند.
درد سندروم روده تحریک پذیر ممکن است مانند گرفتگی شکم باشد. با این حال برای تشخیص، حداقل دو مورد از تجربیات زیر را نیز خواهید داشت:
پزشک یا متخصص اعصاب و روان شما ممکن است بتواند بر اساس علائم شما سندروم روده تحریک پذیر را تشخیص دهد. همچنین ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را برای رد سایر علل احتمالی علائم شما انجام دهند:
اگر علائم شما از طریق درمان های خانگی مانند تغییر سبک زندگی یا رژیم غذایی بهبود نیابد، پزشک ممکن است استفاده از داروها را پیشنهاد دهد. افراد مختلف میتوانند به طور متفاوتی به یک دارو پاسخ دهند، بنابراین ممکن است لازم باشد با پزشک خود برای یافتن داروی مناسب خود همکاری کنید.
برخی از داروها برای درمان تمام علائم روده تحریک پذیر استفاده میشوند، در حالی که سایر داروها بر علائم خاص متمرکز هستند. داروهای مورد استفاده عبارتند از:
طبق یک مطالعه در سال 2014، اگرچه راه های زیادی برای درمان سندروم روده تحریک پذیر وجود دارد، اما علت دقیق آن ناشناخته است.
علل احتمالی شامل کولون یا سیستم ایمنی بیش از حد حساس است. داشتن علل مختلف احتمالی، پیشگیری از سندروم روده تحریک پذیر را دشوار می کند. فرآیندهای فیزیکی درگیر در این اختلال نیز میتواند متفاوت باشد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
در یک مطالعه در سال 2017، عوامل خطر برای سندروم روده تحریک پذیر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
برای بسیاری از افراد، کلید مدیریت علائم، ردیابی و اجتناب از محرک‌ها است. مطالعه ای در سال 2017 اشاره میکند که برخی از غذاها و همچنین استرس و اضطراب و استرس پس از سانحه میتواند برای بسیاری از افراد محرک علائم سندروم روده تحریک پذیر باشد.
برخی از غذاها میتواند محرک های رایجی برای بسیاری از افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر باشد. با این حال، برخی از این غذاها ممکن است تأثیر بیشتری نسبت به سایرین بر شما داشته باشند. ممکن است نگه داشتن یک لیست غذایی برای مدتی کمک کند تا بدانید کدام غذاها برای شما محرک هستند.
سودمند است که به آینده نگاه کنید و رویدادهای آینده را لیست بندی کنید و از مواردی که می تواند سطح استرس و اضطراب شما را افزایش دهد اجتناب کنید. این می تواند به شما زمان دهد تا استراتژی هایی برای محدود کردن استرس و اضطراب ایجاد کنید.
حرکات سیستم گوارش شما تا حد زیادی توسط سیستم عصبی شما کنترل میشود. استرس میتواند بر اعصاب شما تأثیر بگذارد و سیستم گوارش شما را بیش از حد فعال کند. اگر مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر هستید، روده بزرگ شما ممکن است حتی به اختلالات جزئی سیستم گوارش شما بیش از حد پاسخ دهد. همچنین اعتقاد بر این است که سندروم روده تحریک پذیر تحت تأثیر سیستم ایمنی است که آن نیز تحت تأثیر استرس قرار دارد.
سندروم روده تحریک پذیر بر وزن افراد مبتلا به این بیماری تأثیر نمی گذارد. کاهش وزن با این اختلال غیر معمول است. اگر کاهش وزن همراه با علائم مشکوک به سندروم روده تحریک پذیر را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید تا علل دیگر را رد کنید.
با این حال، اگر شما کالری کافی برای حفظ وزن خود در تلاش برای جلوگیری از علائم مصرف نکنید، به طور بالقوه می تواند منجر به کاهش وزن شود. گرفتگی عضلات ممکن است بلافاصله بعد از غذا خوردن ظاهر شود. اگر اسهال مکرر یکی از علائم شما باشد، بدن شما ممکن است تمام مواد مغذی را از غذایی که می خورید دریافت نکند. در نتیجه ممکن است وزن شما کاهش یابد.
سندروم روده تحریک پذیر همراه با اسهال نوع خاصی از این بیماری است که در درجه اول بر روده بزرگ شما تأثیر می گذارد. علائم شایع سندروم روده تحریک پذیر همراه با اسهال شامل مدفوع مکرر و حالت تهوع است. برخی از افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر با اسهال گهگاه کنترل روده را از دست می دهند.
سندروم روده تحریک پذیر با یبوست نوعی از این بیماری است که معمولاً نوجوانان و جوانان را تحت تأثیر قرار میدهد. مدفوع سفت و کمتر و همچنین یبوست از شایع ترین علائم این نوع سندروم روده تحریک پذیر است. برای درمان سندروم روده تحریک پذیر از نوع یبوست نیز باید از یک متخصص اعصاب و روان یا یک متخصص گوارش بگیرید.
بطور کلی علائم سندروم روده تحریک پذیر در افراد مختلف متفاوت است. در افرادی که قاعدگی دارند، علائم این بیماری ممکن است در حوالی زمان قاعدگی افزایش یابد. علت دقیق سندروم روده تحریک پذیر ناشناخته است، اما این وضعیت با برخی غذاها و اختلالات خلقی مرتبط است. مهم است که عوامل تحریک پذیری را پیدا کنید تا به درک کنترل بهتر این اختلال شما کمک شود. برای این منظور میتوانید از یک روانپزشک خوب کمک بگیرید.
