رشته کارشناسی تکنولوژی اتاق عمل

رشته کارشناسی تکنولوژی اتاق عمل شاخه‌ای از گروه پزشکی است که طی این دوره دانشجویان با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی های نوین جراحی در جراحی‌های تخصصی آشنا شده و مراقبت و کمک به اداره بیمار را قبل، حین و بعد از عمل می آموزد. دانش آموختگان این رشته عضوی از تیم بهداشتی درمانی خواهند بود که به عنوان بخشی از تیم جراحی برای کمک به اجرای یک عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخش های اتاق عمل بیمارستان، بخش های تشخیصی- درمانی و مراکز مراقبتی سیار ایفای نقش می نماید.
با توجه به این نکته که بیمار به عنوان یک انسان دارای خصوصیات جسمی، روانی و عاطفی خاص خود می باشد در سراسر طول عمر جراحی از ابتدای پذیرش تا ترخیص از اتاق عمل با جلب اعتماد بیمار به عنوان یک حامی ، یک ارتباط شگفت انگیز انسانی را حفظ کرده و با کاستن از اضطراب بیمار قبل از جراحی و رفع نیاز های همه جانبه او نقش کلیدی برای پیشگیری از بسیاری از عوارض ناشی از دریافت بیهوشی خواهد بود
الف-رسالت رشته
رسالت آموزش رشته تکنولوژی اتاق عمل تربیت نیروی انسانی آگاه متعهد و کارآمد است که با کسب توانایی های حرفه‌ای در اتاق عمل و بهره‌مندی از دانش و تکنولوژی روز خدمات مورد نیاز مراقبتی و آموزشی مقرون به صرفه را در بالاترین سطح استاندارد جهت تعمیم ،حفظ و ارتقاء سطح سلامت بیمار و جامعه ارائه دهد این امر از طریق توسعه دانش، آموزش و پژوهش در رشته کارشناسی تکنولوژی اتاق عمل میسر می باشد و با تربیت این نیروها مراقبت مطلوب و اثربخش از بیماران در مراحل قبل ، حین و بعد از عمل به خصوص در جراحی‌های تخصصی و انواع اسکوپی ها، کنترل پیشگیری از عفونت‌های بیمارستانی، ایجاد شرایط مناسب روحی برای بیماران و نگهداری مناسب از دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی مقدور خواهد.
ب-ضرورت وجود حرفه و ارتقای حرفه
امروز بیش از پیش نقش پرسنل جراحی آموزش دیده در سیستم بهداشتی-درمانی مشخص شده است. تکنولوژیست های اتاق عمل عضو مهمی از تیم بهداشتی بوده که در تماس نزدیک با جراحان و متخصصان بیهوشی و پرستاران در راستای تامین مراقبتی مطلوب برای بیماران فعالیت می‌کنند. عملکرد انسانی و شایسته حرفه های مراقبتی دانش و مهارت وسیعی می طلبد و از آنجا که سنگ زیر بنای رشد و توسعه یک حرفه، آموزش آن حرفه می باشد پرسنل اتاق عمل نیز مانند سایر اعضای سیستم بهداشتی-درمانی نیازمند اجرای استانداردهای آموزشی می‌باشند. افزایش تعداد و انواع اعمال جراحی و رشد جمعیت و نیز افزایش میزان سالمندی (افراد سالمند نیازمند اعمال جراحی بیشتری دارد) از سویی پیشرفت سریع تکنولوژی پزشکی موجب تغییرات چشمگیری در زمینه تکنولوژی جراحی می‌گردد. پیشرفت‌های تکنیکی مانند تکنولوژی فیبرهای نوری و یا لیزر موجب ایجاد تکنیک های جراحی جدیدی می‌شود و اتاق عمل های آینده برای تطابق با کامپیوترها، لیزرها، فیبرهای نوری، الکترونیک و رباطها ها به منظور انجام مراقبت‌های روتین بیمار آماده می‌شود. لذا تغییرات وسیع و چشمگیر موجود در تکنیک های جراحی نیازمند همسطح شدن تکنسین های جراحی با نقش ها و وظایف جدید بوده و برنامه آموزشی کنونی برای برآوردن نیازهای پرسنل اتاق عمل در آینده کافی نخواهد بود: بنابراین تکنولوژیستهای اتاق عمل باید برای این چالش های در حال پیشرفت و تغییر آشنا شوند.
ج-وظایف حرفه‌ای فارغ التحصیلان
دانش‌آموختگان می‌توانند در نقشهای مراقبتی، ارتباطی و پژوهش انجام وظیفه نمایند.
وظایف حرفه‌ای در نقش مراقبتی:
1. وظایف حرفه‌ای به عنوان فرد سیار(circulate)
آماده نمودن اتاق عمل، انتقال بیمار، کمک به پوزیشن دادن به بیمار،پرپ بیمار (ضدعفونی کردن محل عمل) فراهم نمودن لوازم و تجهیزات اضافی لازم در طول عمل جراحی و ارزیابی مداوم شرایط اتاق عمل و برآورده نمودن نیازهای تیم جراحی است.
2. وظایف حرفه‌ای به عنوان کمک جراح اول
فراهم نمودن دید مناسب جهت محل عمل برای جراح ( با کمک رترکتور ها، گازها و ساکشن) همکاری در هموستاز (بند آوردن خونریزی) پانسمان و سایر عملکردهایی که به جراح در انجام یک عمل صحیح همراه با نتایج مطلوب کمک می‌کند.
3. وظایف حرفه ای به عنوان اسکراب (دست شسته)
تکنولوژیست‌های جراحی برای ایفای نقش اسکراب در سه سطح ۱و ۲ و ۳ فعالیت می‌کنند در سطح اول فرد وارد عمل‌های عمومی می شود و در سطح دوم می‌تواند در عمل های تخصصی تر ایفای نقش نماید و در سطح سوم فرد در حوزه مدیریت وارد می‌شود. به طور طبیعی تکنولوژیست های اتاق عمل در یک وضعیت استریل در طول عمل جراحی می‌کند، همچنین بسیاری از وظایف غیر استریل (وظایف فرد سیار) را نیز طی یک روز کاری انجام می دهد. فرد اسکراب(دست شسته) در سه مرحله مراقبت از بیمار با حداقل نظارت اعضای تیم اجرایی فعالیت می‌کند.
وظایف حرفه‌ای در نقشه ارتباطی:
• ارتباط درمانی و آرام بخش با بیماران
• ارتباط با اعضای تیم جراحی
• ارتباط با واحدهای مختلف اتاق عمل (آزمایشگاه، بانک خون، رادیولوژی و... )
• ارتباط با دفتر پرستاری و سیستم اداری بیمارستان
وظایف حرفه‌ای در نقش پژوهشی:
• مشارکت و همکاری با نظام سلامت در انجام پژوهش در زمینه های مرتبط با حرفه
• بررسی شناخت نیازهای مراقبتی و حمایتی بیماران در اتاق عمل از طریق همکاری با اقدامات پژوهشی
• همکاری با سایر اعضای تیم سلامت در جهت انتشار به کارگیری نتایج پژوهش
• بررسی و شناسایی مشکلات مربوط به حرفه
• نظارت و ارزیابی فعالیت‌های انجام شده توسط گروه اتاق عمل و نتایج حاصل از آن
• نظارت و ارزیابی میزان دستیابی به اهداف
ه- طول دوره و شکل نظام:
طول دوره کارشناسی اتاق عمل 8 نیمسال و نظام آموزشی آن مطابق آیین نامه آموزشی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی به صورت نظری، عملی، بالینی و کارآموزی در عرصه ارائه می‌شود در طی جلسات متعدد هفتگی، آموزش مورد نظر انجام شود