در امرداد ۱۴۰۰ قرار شد برای انجام کارهای مرتبط با مهاجرت به ارمنستان سفر کنیم، پس از مقایسهٔ مزایا و معایب انواع مختلف مسافرت، سفر زمینی با خودروی شخصی را انتخاب کردیم. از آن‌جایی که در زمان بررسی، هیچ مرجعی پیدا نکردیم، تصمیم گرفتم اطلاعات مرتبط را در اینجا بنویسم تا شاید راهگشای کسان دیگری باشد.
اولین مرحله برای خروج خودروی شخصی از مرز، انجام کابوتاژ است که در ایران به آن کاپوتاژ می‌گویند. برای انجام این کار باید به یکی از ادارات گمرک مراجعه کنید. ما در تهران به گمرک غرب مراجعه کردیم (آدرس). مدارک لازم برای انجام کابوتاژ هم عبارتند از مدارک شناسایی مالک خودرو، کارت ماشین، برگ سبز، و سند. کل پروسهٔ کابوتاژ برای ما حدود ۴ ساعت طول کشید و مبلغش هم ۲۰۰ هزار تومان شد.
در این مرحله باید به کانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی در خیابان آزادی مراجعه کنید (آدرس). در اینجا باید پلاک‌های ترانزیت را تهیه کنید و کارت ماشین و گواهینامه‌تان را نیز به انگلیسی تغییر دهید. هزینهٔ پلاک‌ها و کارت ماشین ۶۷۰ هزار تومان و تبدیل گواهینامهٔ راننده نیز ۱۲۰ هزار تومان هزینه دارد.
توجه کنید که اگر مالک ماشین همراه شما سفر نمی‌کند، حتماً باید با حضور در یک دفترخانهٔ اسناد رسمی، به یکی از مسافران وکالت دهد، در غیر اینصورت در هنگام خروج از مرز اجازهٔ خروج داده نمی‌شود.
در هنگام خروج از مرز، با توجه به میزان گنجایش باک بنزین ماشین‌تان، باید مابه‌التفاوت نرخ بنزین در ایران و خارج را بپردازید، در نتیجه حتماً باک خود را در آخرین پمپ بنزین ایران پر کنید چون مبنای تعیین هزینهٔ عوارض خروج بنزین، مقدار بنزین موجود در باک شما نیست، بلکه حجم باک خودرو ملاک است. قیمت عوارض خروج بنزین متغیر است، و براساس نرخ ارز تعیین می‌شود. در روزی که ما از مرز رد شدیم، نرخ ۱۶۷۰۰ تومان بابت هر لیتر بود و چون ظرفیت باک ما ۵۰ لیتر بود، حدود ۸۳۰ هزار تومان پرداخت کردیم.
بعد از گذر از مرز ایران و ورود به ارمنستان، باز هم باید هزینه کنید :) یکی از این هزینه‌ها همان کابوتاژ است که گمرک ارمنستان بابت کابوتاژ خودرو از شما ۱۰۰۰۰ درام (معادل حدود ۵۰۰ هزار تومان) دریافت می‌کند. در این مرحله به کارت ماشین بین‌المللی شما نیاز است، حتماً آن را در دم دست بگذارید.
پس از آن، برای ورود به ارمنستان می‌توانید ماشین‌تان را بیمه کنید. توجه کنید که بیمه‌کردن اجباری نیست و بدون بیمه هم می‌توانید وارد ارمنستان شوید، اما چون هزینهٔ آن زیاد نیست حتماً نسبت به انجام بیمه هم اقدام کنید. هزینهٔ بیمه بستگی به نوع خودرو (سواری، باری، کامیون) و مدت زمان بیمه دارد۷ مثلاً ما برای یک خودروی سواری به مدت ۱ ماه ۱۰۰۰۰ درام (۵۰۰ هزار تومان) پرداخت کردیم. بیمهٔ ۷ روزه و ۱۴ روزه نیز وجود دارد و در صورتی که مدت زمان حضور شما به هر دلیلی در ارمنستان بیش‌تر از برآورد اولیه طول کشید، می‌توانید در سطح شهر ایروان نیز بیمهٔ جدید را خریداری کنید.
در مورد چالش‌های رانندگی و مسیریابی در ایران و ارمنستان، و همینطور نکات سودمند در گذر از مرز، در پست دیگری مفصل توضیح خواهم داد.
