محمد حیدرزاده
محمد حیدرزاده
خواندن ۵ دقیقه·۴ سال پیش

اندر دشواری‌های انتشار مجله

متن زیر را به‌مناسبت ۵ سالگی و انتشار بیستمین شمارهٔ مجلهٔ جُندی‌شاپور نوشتم و چون انتشار مجله‌های این‌چنینی دردسرهای بسیاری دارند و معمولاً در همان چند شمارهٔ نخست متوقف می‌شوند، گفتم شاید بد نباشد آن را در اینجا هم بازنشر دهم شاید این اندک تجربه‌ام به کار کسی آمد:


ما کار و دکان و پیشه را سوخته‌ایم // شعر و غزل و دو بیتی آموخته‌ایم

در عشق که او جان و دل و دیدهٔ ماست // جان و دل و دیده هر سه بردوخته‌ایم

مجلهٔ علمی-تخصصی جُندی‌شاپور پس از ۵ سال انتشار مداوم، امروز مفتخر است که شمارهٔ ۲۰ را به خوانندگان گرامی عرضه کند.

در پاییز ۱۳۹۴ بود که در میان دانشجویان تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز ایدهٔ تأسیس یک مجلهٔ علمی-تخصصی شکل گرفت، چراکه جای خالی مجله‌ای برای بازتاب پژوهش‌های دانشجویان تاریخ حس می‌شد. در این هنگام، ماه‌ها بر روی ترکیب هیئت دبیران، شیوه‌نامه، و نام مجله بحث شد و در نهایت آن را «جندی‌شاپور» نام نهادیم که هم مرتبط با تاریخ خوزستان باشد و هم ادای دینی باشد به پیشینهٔ تاریخی دانشگاه شهید چمران اهواز که پیش‌تر جندی‌شاپور نام داشت. در این راستا کمک‌ها و نظرات دکتر علی بحرانی‌پور و دکتر شهرام جلیلیان بسیار راهگشا بود. انجمن علمی دانشجویان تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز به‌عنوان صاحب امتیاز مجله، مجوز انتشار را دریافت کرد و خانم مرضیه بهزادی به‌عنوان مدیر مسئول و نگارندهٔ این سطور، محمد حیدرزاده، نیز به‌عنوان سردبیر انتخاب شدند.

نخستین شمارهٔ مجله در بهار ۱۳۹۴ منتشر شد و برای نخستین بار مجله‌ای علمی در گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز متولد شد. شمارهٔ دوم نیز به‌سرعت در تابستان همان سال انتشار یافت و مجله به‌دست علاقه‌مندان رسید. در همین زمان بود که وب‌گاه مجله نیز تأسیس و فرآیند دریافت و داوری مقالات به‌صورت آنلاین انجام شد. پس از آن، انتشار شمارهٔ ۳ (پاییز ۱۳۹۴) به‌دلیل قطع کمک‌های مالی دانشگاه متوقف شد، با این وجود، خوشبختانه انتشار مجله با حمایت‌های دکتر علیرضا جلیلی‌فر (رئیس وقت دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی) و دکتر شهرام جلیلیان (مدیر وقت گروه تاریخ) و کمک‌های بی‌دریغ آقای محمد افسری‌راد پی گرفته شد.

از شمارهٔ ۵ (بهار ۱۳۹۵) ترکیب اجرایی مجله تغییر یافت و نگارنده علاوه بر سردبیری، سمت مدیر مسئولی را نیز بر عهده گرفت که همچنان ادامه دارد.

انتشار مجله تا شمارهٔ ۶ (تابستان ۱۳۹۵) به‌طور پیوسته انجام شد ولی مجدداً به‌دلایل مالی به‌مدت یکسال انتشار آن به تعویق افتاد و چون راه‌حلی برای حل این مشکلات یافت نشد، با رایزنی با اعضای هیئت دبیران و کمک دوستان عزیزم آقایان بهرام روشن‌ضمیر و حسین مالکی، تصمیم بر انتشار الکترونیک مقالات گرفته‌شد و انتشار چاپی مجله در تیراژ محدودی صورت گرفت. همچنین برای جبران دسترسی‌پذیری به مجله، جندی‌شاپور در پایگاه‌های نمایه‌کننده‌ای همچون نورمگز، پرتال جامع علوم انسانی، و سیویلیکا نمایه شد و به‌صورت اینترنتی در دسترس طیف وسیعی از مخاطبان قرار گرفت.

سرعت انتشار مجله از شمارهٔ ۷ (پاییز ۱۳۹۵) تا شمارهٔ ۱۲ (زمستان ۱۳۹۶) به کندی صورت گرفت و همچنان یک سال از تاریخ واقعی‌اش عقب افتاده‌بود، مثلاً شمارهٔ ۱۲ که می‌بایست در زمستان ۱۳۹۶ منتشر می‌شد، در پاییز ۱۳۹۷ انتشار یافت. از شمارهٔ ۱۳ به‌بعد، طراحی جلد و صفحه‌آرایی مجله تغییر کرد و محمدامین نوبهار طرحی نو درافکند که باعث شد جندی‌شاپور از نظر بصری خواناتر و زیباتر شود.

انتشار مجله از شمارهٔ ۱۶ (زمستان ۱۳۹۷) تا شمارهٔ ۲۰ (زمستان ۱۳۹۸) با سرعت بیش‌تری همراه بود و خوشبختانه  توانستیم تاریخ انتشار شماره‌ها را به تاریخ واقعی‌شان نزدیک‌تر کنیم که در این مجال باید از دکتر شهرام جلیلیان، دکتر علی بحرانی‌پور، دکتر کلثوم غضنفری، بهرام روشن‌ضمیر، حسین مالکی، محمدامین نوبهار، سامان رحمانی، عادل اله‌یاری، محمدمهدی پورمحی‌آبادی، حمیدرضا اردستانی دیلمی، یاسر ملازئی، محمدعلی دوبرحاوی، زهرا شمس، کسری محبی، و سلمان رئیسی تشکر کنیم؛ کسانی که با ارسال مقاله‌هایشان و یا کمک در انتشار سریع‌تر مجله به ما یاری رساندند.

جندی‌شاپور از شمارهٔ ۲ (تابستان ۱۳۹۴) هر شماره را به یاد یکی از بزرگان ایران‌شناسی منتشر کرده‌است که به‌ترتیب عبارتند از: علیرضا شاپور شهبازی، ژاله آموزگار، عبدالمجید ارفعی، شیرین بیانی، احسان یارشاطر، عبدالحسین زرین‌کوب، داریوش شایگان، والتر برونو هنینگ، گراردو نیولی، جُرج کامرون، کلیفورد ادموند باسورث، محسن ابوالقاسمی، ایرج افشار، امیل بنونیست، ساموئل نیبرگ، تئودور نولدکه، گئو ویدن‌گرن، مجیدرضا صارمی، و محمدتقی ایمان‌پور.

امروز که بیستمین شمارهٔ جندی‌شاپور منتشر می‌شود، حاصل تلاش ۵ سالهٔ ما انتشار ۱۳۳ اثر، شامل ۸۶ مقالهٔ تألیفی و ۴۷ ترجمه بوده‌است و امیدواریم که جندی‌شاپور توانسته باشد به گسترش مطالعات تاریخی در ایران کمکی هرچند کوچک کرده‌باشد. ما برآنیم تا به‌مناسبت انتشار ۵ سالهٔ جندی‌شاپور، ویژه‌نامه‌ای از منتخب مقالات ۲۰ شمارهٔ گذشته منتشر کنیم؛ ویژه‌نامه‌ای که منعکس‌کنندهٔ تلاش‌های نویسندگان و مترجمانی است که به تولید محتوای باکیفیت به زبان فارسی در حوزهٔ تاریخ پرداخته‌اند.

مجلهجندی‌شاپورتاریخمجله دانشجویی
مدیر ‎‎‎‎‎‎‎ویکی‌پدیای فارسی هستم، در دانشگاه تهران تاریخِ ایرانِ باستان می‌خوانم، عکاسی می‌کنم و سفر می‌روم.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید