رفتار مغز

آیا تا به حال یک بعدظهر خسته و کسل شده اید ؟

آیا تا حالا سرکلاس یا محل کار احساس خواب آلودگی و کسلی کرده اید ؟

در طول روز ما چرخه و دوره متفاوتی از سطح انرژی دارید که این چرخه بر سطح فعالیت های فیزیکی، دمای بدن، سیستم ایمنی، هشیاری، یادگیری و حتی حافظه تأثیر گذار است .

اهمیت ریتم ها

مغز توان فعالیت دائم را ندارد اما انسان ها تلاش می کنند که اینطور عمل کند که همیشه هم همه چی بهم پیچیده می شود . هر زن و مردی چرخه های متعددی دارند.

· چرخه کمتر از 20 ساعت ( 90-110 دقیقه ) ، سطح انرژی از زیاد به کم و دوباره زیاد

· چرخه شبانه روزی : 28 تا 20 ساعت ( 4 ساعت بیشتر یا کمتر از 24 ساعت ) در شب که زمان خواب است .

· چرخه بیشتر از 28 ساعت

· چرخه هفتگی : هر یک هفته

· چرخه ماهانه : هر یک ماه ( 35 روز یا 25 روز )

· چرخه سالانه : هر سال خورشیدی

ارتباط این چرخه ساده است. زمان هایی در طول روز وجود دارد که دانش آموزان در آن بازه آمادگی کار کلاسی را دارند و یادگیری بیشتری دارند و عکس آن هم صادق است.

این چرخه ها و رفتارها در یک دوره شبانه روز که مربوط به نور خورشید بوده و بر فعالیت های ما اثر می گذارد ( چرخه خواب و بیداری که هر 24 ساعت آنرا انسان تجربه می کند).

هر 2 ساعت ترشح هورمون ها در رگ ها باعث تغییر فاحش رفتار و خلق و خوی می شود. رفتارها و عملکرد ما تأثیر چشمگیری از چرخه زیستی می پذیرد،طبق مطالعه پژوهشگران تمام فعالیت های ذهنی ( تفکر، حل مسئله، بحث و گفتگو ) در اواخر بعدظهر به نقطه اوج خود می رسد، در صورتی که قدرت فهم افزایش می یابد اما سرعت خواندن کاهش می یابد.

همچنین پژوهشگران دریافتند که که مواد معدنی، ویتامین ها، گلوکز و میزان هورمون ها می توانند تا 500 درصد ( 5 برابر ) در یک روز معیین تغییر کنند، این نواسان می تواند بر کارایی مغز و میزان یادگیری تاثیر چشمگیری بگذارد، بطور کلی حافظه کوتاه مدت صبح ها در بهترین حالت و بعدظهر ها از کمترین انرژی برخوردار است و برعکس حافظه بلند مدت بعدظهر بهتر کار می کند.

نکته : اگر آزمون های دانش آموزان را در زمان نامناسب روز برگزار کنید ممکن است توانایی آنها را دست کم بگیرید.

چرخه دقت و تمرکز

تا حالا متوجه سطح انرژی خود در طول روز شده اید، گاهی در یک سطح بالا و گاهی در یک سطح پایین دارای توجه و دقت هستید.

یکی از کلیدی ترین چرخه های مغز ، چرخه 90 دقیقه ای است، که به این معنا است که دارای 16 چرخه 90 دقیقه ای در طول 24 ساعت هستیم.

بعضی از دانش آموزان که همواره در کلاس خواب آلود هستند ممکن است در انتهای چرخه تمرکز و توجه قرار داشته باشند، حرکت های جنبشی مانند کشش یا راه رفتن می تواند کمک کند تا توجه و تمرکز در آنها افزایش یابد.

چرخه 2 گانه یادگیری مغز

مغز بطور همزمان با 2 چرخه یادگیری فعال می شود :

· چرخه انرژی پایین به بالا

· چرخه استراحت – تنش

یادگیرندگان اغلب بعد از صبح و ابتدای عصر تمرکز بهتری دارند .

یادگیرندگان می توانند یادبگیرند که ریتم ها را بوسیله تغییر زمان خواب، ورزش، رژیم غذاییو در معرض نور آفتاب قرار گرفتن اصلاح کنند .( یادگیرندگان از بهترین زمان برای یادگیری آگاه شوند.)

متغیرهای مرتبط با محتوای بهینه

برنامۀ زمانی یادگیری و پردازش برای اکثر یادگیرندگان چقدر مفید و بهینه است ؟

2 متغیر اساسی که برای آن نیاز است.

· تازگی و پیچیدگی درس

پیچیدگی بالا و تازگی برای زمان پردازش مهم است

· پیش زمینه یادگیرندگان

پیش زمینه پایین در محتوا به زمان بیشتری نیاز دارد، کسانی که پیش زمینۀ بیشتری دارند به زمان کمتری نیاز دارند.

نکته مهم :

در کار با بچه ها محتوا را به 5-10 دقیقه محدود کنید، در کار با نوجوانان محتوای جلسات را به 10-15 دقیقه و در کار با بزرگترها بیشتر از 25 دقیقه محتوا در جلسات توصیه نمی شود . بعد از هر دوره متمرکز ، یک فعالیت توصیفی ، کار و مشارکت با همدیگر و زمان هایی را برای پیاده روی، حرکات کششی، تنفس عمیق، تفریح و نظم در نظر بگیرید.

دریا رحیم پور