گرایش های روز نشان می دهند که پلتفرم های دیجیتال در آینده نزدیک به مدل های تجاری دلخواه بانک ها و موسسات مالی تبدیل شوند. بازارهای آنلاین خدمات، برای مصرف کنندگان و صاحبان کسب و کارهای کوچک، این امکان را فراهم می کنند که سرویس های مالی و غیر مالی را از طریق کانال های آنلاین یا موبایل، بصورت بخشی از فعالیت های روزمره شان در اختیار داشته باشند.
دو فاکتور پیشبرنده ی عمده این دگرگونی هستند. در بخش صنعت، رقابت میان بازیگران غیر سنتی، به فروپاشی مداوم زنجیره ای از ارزش های سنتی نظام بانکی منجر شده است. از سوی دیگر وقتی توده انبوهی از خدمات مالی، امکانات و مجراهای ورود به بازار، مدل‌های عملیاتی را پرهزینه‌تر و پیچیده تر کرده‌اند، ایجاد تمایز در مقابل درخواست کننده خدمات از قبل بسیار سخت تر شده است. پیامد این تحولات تبدیل شدن رویکرد بسیاری از بنگاه های پیشروی این حوزه، از یک موسسه محصول محور به سوی مشتری مداری است که تمرکز بر ایجاد یک تجربه متمایز در بازار هدف را به همراه دارد.
لزوم افزایش میزان سرمایه و تغییرات در بخش رگولاتوری، ارائه خدمات سود آور در بخش های زیادی از بازارهای مالی را با موانع جدی روبرو کرده اند. در نتیجه این تحولات موسسات مالی عملکردهای جانبی شان را رها کرده اند، در بخش‌هایی از بازار که پتانسیل رشد کمتری در آنها دیده می‌شود، عقب نشینی کرده‌اند و به مرور آن دسته از خدمات و کالاهای بانکی را که به سرمایه گذاری بیشتری نیاز دارند، حذف می کنند.
از فاکتورهای مهم دیگر، تغییر رفتار مشتری است. بیشتر وقت مشتریان پای پلتفرم های دیجیتال (پیام رسان‌ها و شبکه های اجتماعی و ...) صرف می شود. این موسسات ناگزیر می‌شوند که جایگاه خود را در این میدان پایه گذاری کرده و در پی ساخت پلتفرهای متناسب با جایگاه تازه خودشان باشند تا علاوه بر پاسخگویی به نیاز مشتریان، اهداف استراتژیک این موسسات را هم دنبال کند. از طرفی، از دیدگاه صاحبان پلتفرم ها و بازارهای آنلاین خدمات، همکاری با موسسات مالی منجر به خلق اکوسیستمی می شود که مشتریان برای استفاده از خدمات متنوع نیازی به ترک آن احساس نمی کنند و این بخش از زندگی را با سهولت بیشتر پیش می برند.
در آغاز شاهد بودیم که اکثر پلتفرم ها تنها دو طرف داشتند و فقط فروشنده و خریدار را به یکدیگر وصل می‌کردند. در حالی که امروزه با هدف تسهیل سازی مبادلات، پلتفرم های چند طرفه‌ای ایجاد شده اند که مشتریان، ارائه دهندگان خدمات و سهامداران را در یک اکوسیستم بزرگتر به یکدیگر متصل می نمایند. همه فعالان یک پلتفرم نه تنها با مشارکت در آن به کسب سود می پردازند بلکه صرف حضور آنها به ایجاد «چسبندگی» بیشتر در پلتفرم و در نتیجه بالا رفتن همه جانبه کیفیت خدمات آن ختم می شود. در ادامه، اکوسیستم بوجود آمده این امکان را برای فعالان خود فراهم می آورد که با هدف گذاری دقیق تری در میان مخاطبان مطلوبشان، خود را تبلیغ کنند و با تجمیع داده های بسیاری که در این فضا رد و بدل می شود امکان دسترسی به فرصت های تازه رقابتی، ابزار همیشگی و پایدار این بازارها خواهد بود.
هر چه بیشتر به سمت کالایی شدن خدمات مالی پیش می رویم، تامین کنندگان این خدمات برای تحت پوشش قرار دادن نیازهای وسیع‌تر مشتریان این اکوسیستم، مجبور هستند که بهتر از پیش بر روی طراحی این خدمات کاربر محور تمرکز داشته باشند. به عنوان مثال همکاری موسسات مالی در پلتفرم های خرید و فروش مسکن که به طور مستقیم خریدار و فروشنده را در ارتباط با هم قرار می دهند، ارائه خدمات مالی این چنینی مثل وام مسکن، تنها بخش کوچکی از نیازهایی است که مشتریان این بازار آنلاین دارند و نیاز به پوشش‌دهی خدمات دیگر مالی و تجاری از اساسی ترین نیازهای این بازار است.
یکی از تصمیمات حیاتی و استراتژیک برای موسسات مالی تصمیم گیری در مورد نحوه ی استفاده از پلتفرم های دیجیتال است. آنها می توانند پلتفرم دیجیتال خود را راه اندازی کنند یا اینکه از پلتفرم ها و بازارهای آنلاین موجود در غالب شخص ثالث (third-party) استفاده نمایند.
برای مثال، بانک ها می توانند بر اساس اعتماد متقابل بوجود آمده در یک پلتفرم خدماتی، که بازیگرانی از کسب و کارهای کوچک و شرکت ها دارد، به ارائه سرویس های ویژه‌ی خود بپردازند. هر چند با قطعیت خوبی می توان گفت که بنگاه‌های مشتری محور باید به عنوان third-party در پلتفرم های دیجیتال حضور داشته باشند، اما سوال اساسی این طور مطرح می شود که کدامیک از پلتفرم ها می توانند ارزش بیشتری در بخش‌هایی مثل به گردش درآوردن داده‌های تجاری و روابط مشتری‌های یک بازار آنلاین ایجاد کنند.
حرکت به سوی ارائه خدمات مالی از طریق پلتفرم های دیجیتال و خلق تجربه ی صفر تا صد یک خدمت برای مشتری، برای بسیاری از سازمان های حال حاضر دنیا، خودش را در هیبت یک تحول اساسی بروز می دهد. موسسات مالی باید آگاه باشند که توانایی تولید و عرضه کالاها و خدمات مالی، دیگر صرفا محدود به آنها نیست و third-party هایی که رقیب بالقوه آنها محسوب می‌شوند هم این فرصت را در اختیار دارند. همکاری و مشارکت طرفین یک پلتفرم در به اشتراک‌گذاری ارزش‌های اقتصادی، از مؤلفه های مهم برای کسب موفقیت درازمدت در اکوسیستم یک پلتفرم دیجیتال است.
از آنجایی که این تکنولوژی و رفتار کاربر هستند که روش های تجاری ما را تحت تاثیر قرار می دهند، موسسات مالی باید به ارزیابی آن دسته از نقاط قوت خود بپردازند که باعث تمایز آنها در دراز مدت و به شکلی پایدار است.
بدین معنا که آنها علاوه بر یافتن روش های جدید پاسخگویی به مجموعه ای وسیع از نیازهای مشتریان، باید به دنبال ارائه ی تجربه ی متفاوت و تلاش برای تولید بهترین کالا در میان کالاهای مشابه نیز باشند. صرفه نظر از استراتژی هر کدام از موسسات در ورود به بازارهای دیجیتال و موبایلی، مرگ و زندگی آنها وابسته به جایگاه پایدار آنها در این اکوسیستم ها خواهد بود.
این مطلب بر اساس مقاله The rise of digital platforms آماده شده است.
