در دنیای امروز که ارتباطات آنلاین بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی ما شده، تلگرام به یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌ها در میان کاربران ایرانی تبدیل شده است. اما جایی که میلیون‌ها نفر در حال تعامل هستند، همیشه فرصت‌هایی برای سوءاستفاده‌های سایبری وجود دارد. در حالی که تلگرام خودش امکانات امنیتی قوی‌ای ارائه می‌دهد، برخی از کاربران ناآگاه به راحتی طعمه حملات سایبری می‌شوند.
در این گزارش قصد داریم پرده از فعالیت‌های سایبری پنهانی برداریم که توسط گروه‌های مخرب در بستر تلگرام انجام می‌شود. از صفحات فیشینگ که اطلاعات حساس شما را می‌دزدند، تا بدافزارهایی که می‌توانند کنترل کامل دستگاه شما را در دست بگیرند. همچنین نگاهی خواهیم انداخت به گروه‌های سازمان‌یافته‌ای که پشت این حملات قرار دارند و روش‌های پیچیده‌ای برای فریب کاربران به کار می‌برند.
تلگرام یکی از بزرگ‌ترین و پرکاربردترین پیام‌رسان‌ها در بین کاربران ایرانی است. اما جایی که میلیون‌ها نفر در حال ارتباط هستند، همیشه افرادی پیدا می‌شوند که به جای استفاده از این بستر برای اهداف سالم، به دنبال سوءاستفاده و فعالیت‌های مخرب هستند. اینجا بحث ما درباره کلاهبرداری‌های ساده یا ترفندهای پیش‌پاافتاده مثل درخواست شماره کارت نیست. موضوع اصلی این گزارش، گروه‌های سازمان‌یافته سایبری است که در تلگرام به فعالیت‌های خطرناک‌تری مثل تولید بدافزار، مدیریت کمپین‌های فیشینگ، و اجرای حملات پیچیده سایبری می‌پردازند.
تلگرام برای این گروه‌های مخرب به دلایل مختلف یک محیط ایده‌آل محسوب می‌شود:
در ادامه، دقیق‌تر بررسی می‌کنیم که این گروه‌های تولیدکننده بدافزار و صفحات فیشینگ چطور عمل می‌کنند، چه استراتژی‌هایی دارند، و چرا باید نسبت به فعالیت‌هایشان هوشیار باشیم.
وقتی صحبت از تهدیدات سایبری می‌شود، معمولاً اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، هکرهای انفرادی در یک اتاق تاریک است. اما واقعیت بسیار پیچیده‌تر از این کلیشه‌هاست. پشت بسیاری از حملات سایبری موفق، گروه‌های سازمان‌یافته‌ای قرار دارند که فعالیت‌هایشان نه تنها تصادفی نیست، بلکه به‌صورت کاملاً حرفه‌ای و برنامه‌ریزی‌شده انجام می‌شود. این گروه‌ها دقیقاً مثل یک شرکت عمل می‌کنند؛ با ساختار مشخص، وظایف تقسیم‌شده، و حتی مدل‌های درآمدزایی خاص خودشان.
بدافزار یا Malware ( یا Malicious Software) به هر نوع نرم‌افزاری گفته می‌شود که با هدف آسیب‌رساندن، سرقت اطلاعات، یا کنترل غیرمجاز بر سیستم‌های قربانیان طراحی شده است. این بدافزارها می‌توانند در قالب فایل‌های آلوده، برنامه‌های جعلی، لینک‌های مخرب یا حتی ربات‌های تلگرامی منتشر شوند.
توسعه و طراحی بدافزار:
این گروه‌ها معمولاً تیم‌های فنی دارند که مسئول توسعه بدافزار هستند. آن‌ها از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف مثل Python، Java ،C++ یا حتی JavaScript برای تولید نرم‌افزارهای مخرب استفاده می‌کنند. برخی از این بدافزارها پیچیده‌اند و قابلیت‌هایی مثل دور زدن آنتی‌ویروس‌ها، سرقت داده‌های رمزنگاری‌شده، یا کنترل از راه دور دستگاه قربانی را دارند.
در یکی از موارد مستند، یک گروه سایبری ایرانی‌زبان با نام اختصار لیدیا (Lydia) مورد بررسی قرار گرفته شده است.
لیدیا یک گروه سایبری با فعالیت‌های مخرب در حوزه تولید بدافزارهای اندرویدی است که از سال 2020 فعالیت خود را آغاز کرده و تا به امروز به شکل گسترده ادامه داده است. تمرکز اصلی این گروه بر توسعه بدافزارهای اندروید، ربات‌های تلگرامی مخرب و حمله به زیرساخت‌های بانکی ایران است.
اهمیت بررسی این گروه از آنجا ناشی می‌شود که فعالیت‌های آن‌ها نه تنها کاربران عادی، بلکه سازمان‌ها، نهادهای مالی و حتی امنیت ملی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کمپین‌های بدافزاری که به‌صورت سالانه و گسترده از طریق پیامک‌های جعلی توزیع می‌شوند، تنها یکی از راه‌های نفوذ بدافزارهای تولیدشده توسط این گروه هستند. بررسی و شناسایی دقیق روش‌های کاری گروه لیدیا می‌تواند نقش مهمی در افزایش آگاهی کاربران و جلوگیری از گسترش تهدیدات سایبری در سطح کشور ایفا کند.
گروه لیدیا به‌عنوان یک شبکه سایبری فعال در زمینه تولید بدافزارهای اندرویدی و ربات‌های تلگرامی مخرب شناخته می‌شود. اگرچه اطلاعات دقیقی از ساختار داخلی این گروه در دسترس نیست، اما شواهد موجود نشان می‌دهد که فعالیت‌های آن‌ها به‌صورت منظم و سازمان‌یافته انجام می‌شود.
ربات متعلق به گروه لیدیا، یک ابزار مدیریتی پیچیده است که برای کنترل از راه دور دستگاه‌های آلوده و جمع‌آوری اطلاعات حساس طراحی شده است. این ربات قابلیت‌های متنوعی دارد که به مهاجمان اجازه می‌دهد تا پس از آلوده‌سازی گوشی قربانی، اطلاعات مالی، پیامک‌ها، اطلاعات کارت بانکی، و حتی داده‌های ذخیره‌شده در دستگاه را سرقت کنند.
ربات لیدیا به طور فعال از مهندسی اجتماعی (Social Engineering) برای فریب کاربران استفاده می‌کند:
یکی از دلایل اصلی موفقیت گروه‌هایی مثل لیدیا، فقدان زیرساخت‌های امنیتی قوی و نبود سیستم‌های دفاعی مناسب در برابر تهدیدات سایبری پیشرفته است. بسیاری از آنتی‌ویروس‌ها و راهکارهای امنیتی موجود، با شرایط و نیازهای خاص اقلیم دیجیتال ایران سازگار نیستند و توانایی شناسایی یا مهار این نوع حملات هدفمند را ندارند.
این ضعف‌ها باعث می‌شود که حتی کاربران محتاط نیز در معرض خطر قرار بگیرند. حملاتی که از طریق بدافزارهای اندرویدی و ربات‌های تلگرامی انجام می‌شوند، معمولاً با تکنیک‌های پیچیده‌ای مثل دور زدن مکانیزم‌های امنیتی پیش‌فرض اندروید و استفاده از مهندسی اجتماعی هوشمندانه همراه هستند؛ موضوعی که تنها با به‌کارگیری راهکارهای امنیتی بومی‌سازی‌شده و آگاهی‌رسانی گسترده می‌توان در برابر آن‌ها ایستادگی کرد.
ربات مخرب گروه لیدیا یک تهدید جدی برای کاربران ایرانی است، به‌ویژه کسانی که از خدمات بانکداری آنلاین استفاده می‌کنند. این ربات با ترکیب حملات فیشینگ و بدافزارهای پیشرفته، یک سیستم کامل برای سرقت اطلاعات حساس ایجاد کرده است. افزایش آگاهی کاربران و به‌روزرسانی مداوم سیستم‌های امنیتی می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از این نوع تهدیدات ایفا کند.
