فن بیان درروانشناسی اهمیت بسیار زیادی دارد. در روانشناسی ارتباط کلامی روانشناس با مخاطب یا درمانجو، بخش مهم این رابطه به حساب می‌آید. به طوری که روانشناسی بدون مهارت فن بیان و سخنوری شغلی عقیم و ابتر به حساب می‌آید.
یک روانشناس باید از نظر علمی متخصص و از نظر فن بیان و سخنوری متبحر.
اولین انتظاری که هر درمانجویی از درمانگر یا روانشناس خود دارد، قدرت و توانایی تاثیرگذاری او است. او تمایل دارد به عنوان یک انسان بتواند با روانشناس خود ارتباط برقرار کرده، به او اعتماد و اطمینان داشته باشد و دستوران او را بی چون و چرا اجرا کند.
پیشنهاد می‌شود:انتظارات درمانجو از درمانگر چیست؟+ 9 ویژگی یک درمانگر خوب
فن بیان، فن زیبا سخن گفتن است. فن بیان فن ادای درست هجای حروف، کلمات و عبارات است. فن بیان فن چگونه گفتن است نه فن چه گفتن.
تمرین‌های صداسازی، تمرین‌های تنفسی و تلفظی، تمرین‌های متن خوانی و شعرخوانی و رسیدن به لحن درست، از مهمترین مباحث فن بیان است.
فن بیان در حقیقت همان توانایی سخن گفتن در هر شرایط و هر زمانی است. فن بیان توانایی صحبت کردن در هر زمان، مکان و هر شرایطی متناسب با مخاطب با بالاترین تاثیر است.
یک روانشناس حرفه‌ای باید یک سخنران حرفه‌ای نیز باشد.
1- فن بیان و سخنوری مهمترین ابزار تمایز بین روانشناسان
ارتباط کلامی با درمانجو، مهمترین ابزار روانشناس برای تاثیر گذاری است. وقار، متانت و استحکام در کلام مهمترین ابزار روانشناس برای جلب توجه و کسب اعتماد درمانجو است. اهمیت این موضوع به اندازه‌ای است که یک درمانگر حرفه‌ای باید یک سخنران حرفه‌ای باشد.
2- تهیه ویدئو و پادکست
حضور روانشناسان در فضای مجازی، امروزه موضوعی غیر قابل انکار است. گسترش شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام و علاقه مندی کاربران به محتواهای ویدئویی یا ریلز ضرورت حضور روانشناسان در شبکه‌های اجتماعی را بیش از گذشته نموده است. ضبط ویدئو یا پادکست یکی از مهمترین اقداماتی است که یک روانشناس برای حضور در فضای مجازی به آن نیاز دارد.
اگر مخاطب از صدا و کلام روانشناس در محتوای ویدئویی یا پادکست لذت نبرد، با شما ارتباط برقرار نکرده و علم و دانش شما فرصت ظهور و بروز پیدا نمی‌کند.
3- برگزاری همایش و کارگاه‌های روانشناسی
یک روانشناس حرفه‌ای در طول فعالیت حرفه‌ای خود لازم است کارگاه‌های متعددی را برگزار کند. چرا که برگزاری همایش یا کارگاه‌های روانشناسی یکی از متداول‌ترین اقدامات برای افزایش مهارت‌های رفتاری مخاطبان است.
یکی از مهمترین چالش‌های روانشناسان مانند بسیاری از افراد عادی، حضور در مقابل جمعیت و جذب مخاطبان و تاثیرگذاری در اولین جلسه برگزاری کارگاه است. روانشناس بدون برخورداری از مهارت سخنوری و فن بیان، در برگزاری کارگاه و تاثیرگذاری روی مخاطبین با چالش‌های جدی مواجه می‌شوند. و دانستن نکات طلایی فن بیان در روانشناسی برای حل این معضل برای روانشناسان است.
پیشنهاد می‌شود: تاثیر برگزاری کارگاه‌های روانشناسی در جذب درمانجو
۴- اولین دیدار با درمانجو، آخرین فرصت تاثیرگذاری بر او
شما خود به عنوان یک روانشناس قضاوت کنید، با وجود تخصص و دانش بالا اگر به مهارت فن بیان و سخنوری مجهز نباشید آیا می‌توانید در اولین جلسه اعتماد و اطمینان مخاطب خود را جلب کنید؟ مطمئنا شما هم این تجربه را داشته‌اید با وجود تخصص بالا به علت نداشتن مهارت فن بیان در جلب اعتماد مخاطب ناموفق بوده‌اید.
درمانجویان اگر نتوانند به شما اعتماد کنند این فرصت را به شما نخواهند داد که مهارت و تخصص خود را در جلسات پی در پی به آن‌ها ثابت کنید، بنابراین اولین جلسه آخرین فرصت شما برای جلب اعتماد درمانجویان است.
5- اقتدار صدا و استحکام کلام
در حوزه روانشناسی، اعتماد نکته کلیدی در موفقیت این حرفه است. اما چگونه درمانجو به روانشناس خود اعتماد میکند؟ ما زمانی به چیزی یا کسی اعتماد می‌کنیم که از استحکام آن مطمئن باشیم.
همانطور که به یک دیوار سست و ضعیف تکیه نمی‌دهیم به یک صدا و کلام ضعیف هم همینطور رفتار خواهیم کرد.
اگر صدای شما ضعیف باشد، خود شما هم ضعیف و غیر قابل اطمینان به نظر خواهید رسید. تقویت صدا و تمرینات صدا سازی و تلفظی می‌تواند کلام شما را قدرتمند کند.
6- درمانجویان چطور شما را قضاوت می‌کنند؟
هر درمانجو، دو مرتبه درمانگر خود را قضاوت میکند، اولین مرتبه مربوط به پیش‌فرض‌های ذهنی مخاطب در مورد سوابق درمانگر و همچنین ظاهر و پوشش درمانگر است. دومین مرتبه مربوط به لحن و صدای و فن بیان وی است. اگر ذهنیت مثبتی از روانشناس داشته باشد با فن بیان قوی این ذهنیت تقویت می‌شود و اگر درمانجو مردد باشد، فن بیان قوی روانشناس تمام تردیدها و بدگمانی‌ها را خنثی میکند.
7- روانشناس متخصص یا روانشناس سخنور
آنچه که در همه جا ثابت شده است قدرت فن بیان و سخنوری یک روانشناس، مهم‌تر از دانش و تخصص اوست. علت این مسئله که درمانجو تخصص روانشناس را از روی فن بیان او ارزیابی می‌کنند. اگر روانشناس سخنوری حرفه‌ای باشد در کار خود متخصص‌تر به نظر می‌رسد.
8-موفقیت در حرفه روانشناس برابر است با تخصص به همراه مهارت فن بیان و سخنوری
یک روانشناس باید از نظر علمی متخصص و از نظر فن بیان و سخنوری متبحر باشد. روانشناس باید بتواند تخصصی‌ترین مباحث و مسائل روانشناسی را با زبان یک فرد عامی تشریح کند. تبدیل مباحث تخصصی روانشناسی به مفاهیم ساده و قابل فهم برای مخاطب، یعنی قدرت فن بیان و سخنوری.
در بالا درباره اهمیت و نقش فن بیان در روانشناسی به مهمترین موارد اشاره شد. در ادامه لازم است مهمترین تکنیک‌های تقویت فن بیان به اختصار توضیح داده شود.
1-تقویت مهارت شنیدن
یک روانشناس زمانی می‌تواند به بهبود فن بیان و توانایی صحبت کردن خود بپردازید که مهارت شنیدن را در خود تقویت کند. بنابراین اولین گام برای تقویت فن بیان یک روانشناس این است که بهتر به صحبت دیگران گوش دهیم.
2-مدیریت سرعت صحبت کردن
یکی از عواملی که در فن بیان و تاثیرگذاری کلام روانشناس موثر است، سرعت صحبت کردن او می‌باشد. اگر شما با سرعت بالا صحبت کنید، کلام شما به درستی توسط درمانگر به درستی شنیده نمی‌شود. و اگر بیش از حد آرام صحبت کنید که مخاطب شما پس از مدتی خسته می‌شود و ترجیح می‌دهد به صحبت شما گوش ندهد. در نتیجه لازم است سرعت صحبت کردن خود را مدیریت کنید.
3-به تن صدای خود توجه کنید.
بیشتر افراد برای تقویت فن بیان بیشتر بر روی انتخاب صحیح موضوع و کلمات تمرکز می‌کنند. در حالی که صدای ما نیز نقش مهمی در انتقال پیام به مخاطب ایفا میکند.
در هنگام صحبت با درمانجو، صدای شما باید گرم، واضح و دقیق باشد که شما را در نظر درمانجو باهوش و با اعتماد به نفس نشان دهد.
4- نفس عمیق بکشید.
اگر ما به نفس کشیدن خود توجه کرده و روند دم و بازدم را به صورت صحیح دنبال کنیم، قادر خواهیم بود تا استرسی که درون ما ایجاد شده را به بیرون از بدن خود بفرستیم و کیفیت صدای خود را بهبود بخشیم. این کار قدرت صدای ما را افزایش داده و تأثیر کلمات ما را بیشتر میکند.
5-زبان بدن را فراموش نکنید.
زبان بدن یا تن‌گفت به مجموعه رفتارهای غیرکلامی و فیزیکی می‌گوییم که در آن فرد بدون صحبت کردن قادر به انتقال پیام و برقراری ارتباط با دیگران است.در زبان بدن هم افراط بد است و هم تفریط
یکی از راه‌های تقویت فن بیان این است که از تمام حس‌ها و بدن خود استفاده کنید تا بتوانید ارتباط موثرتری را با درمانجوی خود شکل دهید. وضعیت بدن، ارتباط چشمی، ژست و حالات صورت شما می‌تواند در انتقال و فهم پیام در مخاطب شما تفاوت‌های زیادی ایجاد کند. همچنین هرگز تاثیر افکاری که درحین صحبت کردن به ذهنتان خطور میکند را دست کم نگیرید؛ زیرا چه بخواهید و چه نخواهید افکارتان در کلام و بیان شما منعکس می‌گردد.
1-ارتباط چشمی مناسب
داشتن یک ارتباط چشمی صحیح برای یک درمانگر بهترین راه ارتباط او با مراجعه کنندگان است.
2-گوش دادن فعال
برای برقراری ارتباط موثر ،گوش دادن فعال بسیار مهم است. شما باید بتوانید به صورت موثر گوش دهید. درمانگری که دارای فن بیان خوبی است، یقینا باید شنونده ی خوبی نیز باشد چون شنونده بودن فواید زیادی دارد و قدرت تکلم و ارتباط با درمانجو را بالا می برد و سبب می شود صبر درمانگر بیشتر شود و راه حل های مناسب تری را پیشنهاد بدهد.
3-بر روی احساسات خود کنترل داشته باشید
طبیعی است که گاهی اوقات درمانگر در زمان صحبت کردن حس هیجان، اشتیاق، عصبانیت و… به سراغش بیاید مهم این است که این احساسات باعث نشود کنترل خود را از دست بدهد. باید بتواند با صبر و حوصله پاسخگو باشد
و در اخر فن بیان یک مهارت است که صرفاً با دانستن تئوری نمی‌توان آن‌ها آموخت در نتیجه بایستی آن‌قدر آن را تمرین کرد تا در ذهن و ضمیر ناخودآگاه ما نهادینه شود و به شکل عادت درآید
6-با اعتماد به نفس صحبت کنید
احساس کنید حرفی که می‌زنید، متعلق به خودتان است. با تمام اعتمادبه‌نفسی که در دنیا وجود دارد، صحبت کنید. که یکی از موارد مهم در سخن گفتن یک درمانگر می‌باشد
7-به چیزی که می‌گویید اعتقاد داشته باشید
نکته ی قبل در مورد اعتمادبه‌نفس موقع صحبت کردن بود و این نکته درمورد ارتباطی است که شما با موضوعی که درمورد آن با درمانجو صحبت می‌کنید و برقرار کرده‌اید: باید خودتان چیزی که می‌گویید را باور داشته باشید
وقتی با اشتیاق صحبت می کنید، درمانجو تفاوت را حس می کند. شاید این نکته، بسیار لطیف و کمی نامحسوس باشد اما در حقیقت وقتی در متن تان طنین انداز شود، صدای تان قابل باور تر و متقاعد کننده تر به نظر خواهد رسید و این یکی از راه‌های تقویت قدرت بیان است
8-خودپرستی را کنار بگذارید
برای تقویت این مورد می توانید در کلاس ها و کارگاه هایی شرکت کنید که از افرادی تشکیل شده است که در حرفه شان از شما بهتر هستند. به تجربیات شان گوش کنید، ممکن است سخت باشد اما قطعا به بهتر شدن تان کمک می کند.و باعث ارتقا مهارت و فن بیانتان می‌شود
اگرچه راهکار‌های بالا برای تقویت فن بیان به کمک شما می‌آیند؛ ولی فن بیان برای روانشناسان چیزی نی که یک شبه آن را یاد بگیرید و استاد آن شوید. در واقع انتهایی برای یادگیری این مهارت وجود ندارد و شما هرچه بیشتر تمرین کنید، در آن بهتر و بهتر می‌شوید
در این مقاله سعی شد ضرورت داشتن فن بیان برای یک درمانگر و نکاتی برای بهتر شدن فن بیان او در جهت جذب درمانجو گفته شود ،امیدوارم این مقاله بتواند به شما درمانگران در جهت تقویت فن بیان کمک نموده باشد
شما مدیر داخلی یا منشی مرکز روانشناسی هستید؟ آیا به مشاوره جذب درمانجو نیاز دارید؟ همین الان تماس بگیرید: ۰۹۱۲۰۰۴۴۸۲۴
