پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، اگرچه سرطان پوست همیشه قابل پیشگیری نیست. با این حال، میتوانید چندین کار ساده برای کم کردن خطر ابتلایتان انجام دهید، مثل حفاظت در برابر نور خورشید، مراقب بودن هنگام کار با مواد شیمیایی، آزمایش کردن آب چاهتان، داشتن رژیم غذایی سالم و شناختن عوامل خطر دیگری که قابل تعدیل و کم کردن هستند.
برای تشخیص هرچه زودتر سرطان پوست لازم است که نشانهها و علائم احتمالی را بشناسید، بدانید که آیا خطر ابتلایتان بالاست یا نه، پوست خود را معاینه کنید و درصورت توصیهی پزشک به طور منظم به او مراجعه کنید.
کارهای روزمرهی زیادی وجود دارند که میتوانید به منظور کاهش خطر سرطان پوست انجام دهید. اگرچه نمیتوانید درمورد عادتها و تماسهای گذشته (با نور خورشید یا مواد شیمیایی) کاری انجام دهید، اما یادداشت کردن و تغییر دادن آنها از امروز میتواند بسیار اثرگذار باشد.
ضدآفتابهای موجود در بازار همه مثل هم نیستند و محصولات موجود محافظتهای متفاوتی ارائه میدهند. هردوی اشعههای UVA و UVB خورشید میتوانند باعث آسیب به پوست و درنهایت سرطان پوست شوند. از سال ۲۰۱۱ به بعد، اجباری شدهاست که همه ضدآفتابهایی که ادعا میکنند «وسیعالطیف» هستند باید در برابر اشعه UVA محافظت ایجاد کنند، اما درجه و مدت زمان محافظت میتواند بسیار متفاوت باشد.
وقت بگذارید و درمورد موادی که در برابر اشعهی UVA محافظت ایجاد میکنند یاد بگیرید و هنگام انتخاب ضدآفتاب، برچسبهای رویشان را بخوانید. راهنمای ضدآفتاب گروه کار محیط زیستی کمک بیشتری برای انتخاب ضدآفتاب فراهم میکند، مثلاً اطلاعاتی درمورد ریسک واکنشهای حساسیتی و اطلاعات بیشتر.
در نهایت، وقتی که محصولی را انتخاب کردید، حواستان باشد که درست از آن استفاده کنید: حداقل ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن ضدآفتاب را بزنید، حداقل هر دو ساعت یک بار آن را تمدید کنید (اگر زیاد عرق میکنید یا شنا میکنید، زودتر تمدید کنید) و حواستان باشد که تاریخ انقضای آن نگذشته باشد.
حفاظت در برابر نور خورشید
اگرچه استفاده از ضدآفتاب بخش اصلی محافظت در برابر نور خورشید است، اما بسیاری کارهای دیگر هم هستند که تأثیرگذارند. نهتنها از زمانی که ضدآفتابها در دسترس قرار گرفتهاند شیوع سرطان پوست زیادتر شده، بلکه امروزه بعضی از متخصصین پوست به منظور بالا بردن ویتامین دی، قرار گرفتن ۱۰ یا ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب را قبل از استفاده از ضدآفتاب توصیه میکنند.
علاوه بر این، شواهد خوبی مبنی بر این که ضدآفتاب خطر ابتلا به ملانوما را کاهش میدهد وجود ندارد. ملانوما سرطان پوستی است که بیشترین مرگ و میر را دارد. اما بهرحال استفاده از ضدآفتاب لازم است.
دیگر راههای کاهش تماس با اشعهی فرابنفش:
· از آفتاب وسط روز بپرهیزید (برای مثال، زمان بیرون بودن بین ساعت ۱۱ قبل از ظهر تا ۲ بعد از ظهر را محدود کنید، بعضی متخصصین پوست پرهیز از آفتاب از ساعت ۱۰ قبل از ظهر تا ۴ بعد از ظهر را هم توصیه میکنند.)
در سالهای اخیر مطالعات زیادی روی توانایی مواد شیمیایی گیاهی (فیتوکمیکالها) در کاهش خطر سرطان پوست انجام گرفتهاست و بسیاری از آنها امیدبخش هستند. فیتوکمیکال ها، ترکیبات زیستی فعال موجود در میوهها و سبزیجات هستند.
تلاش برای خوردن غذای سالم میتواند حفاظتی اضافه بر ضدآفتاب و کارهای حفاظت در برابر آفتاب ایجاد کند. اگرچه این علم هنوز جوان است، اما بیشتر مواد مغذی که مورد مطالعه قرار گرفتهاند جزو رژیمهای غذاییِ درکل سالمی هستند که نهتنها خطر سرطان پوست بلکه خطر بسیاری از بیماریهای دیگر را هم کاهش میدهند. به عبارتی دیگر، اینطور به نظر میرسد -تا حدی البته- که میتوانید ضدآفتابتان را «بخورید».
بر اساس یک مقاله در سال ۲۰۱۸ در مجله بینالمللی علوم مولکولی، به نظر میرسد که این مواد شیمیایی گیاهی با داشتن اثرات ضدسرطانی، میتوانند در مقابله با هردو نوع سرطانهای پوست ملانوما و غیرملانوما مفید باشند، و بهتر از همه اینکه، بسیار در دسترس و مقرون به صرفهاند.
برخی مواد گیاهی که برای کاهش خطر ملانوما امیدبخش بودهاند شامل موارد زیر هستند:
ترک سیگار
سیگار میتواند به طور قابل توجهی خطر کارسینوم (سرطان) سلول سنگفرشی را افزایش دهد.
ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی
تعدادی از مواد شیمیایی و ترکیبات وجود دارند که خطر سرطان پوست را افزایش میدهند، مثل قطران زغال سنگ، پارافین و آرسنیک.
قدم اول شناختن مواد شیمیایی است که در خانه یا محل کار با آنها سروکار دارید. برچسبها را بخوانید و احتیاطات لازم را دنبال کنید. کارفرمایان باید «برگههای اطلاعات ایمنی مواد» را برای هر ماده شیمیایی که ممکن است با آن تماس داشته باشید فراهم کنند.
پوشیدن دستکش مهم است، چه روی برچسپ توصیه شده باشد، چه نشده باشد. پوست شما نفوذپذیر است و هم میتواند خودش دچار سرطان شود و هم اجازهی ورود مواد سرطانزا به بدنتان را بدهد و باعث عوارض دیگری شود.
آزمایش
انجام آزمایش از محیط زیستتان و خودتان میتواند دید بهتری نسبت به راههای پیشگیری از سرطان پوست به شما بدهد.
آب
برخلاف سیستمهای آب شهری، آب چاههای شخصی تحت آزمایشهای اجباری قرار نمیگیرند و ممکن است آلوده به آرسنیک باشند.
بر این اساس و با توجه به یافتههای یک تحقیق در سال ۲۰۱۵ که پیشنهاد میکند که ممکن است آرسنیک موجود در آب با سرطان پوست مرتبط باشد حتی وقتی که سطح آن در محدودهی مجاز است، دانشمندان درحال بازنگری سطح مجاز آرسینک در سیستمهای آب عمومی هستند.
ویتامین دی
به خاطر داشته باشید که محافظت در برابر آفتاب مهم است. با این حال، سرطان پوست ممکن است در مناطقی از بدن که در معرض آفتاب نیستند هم به وجود بیاید، و پرهیز کامل از آفتاب هم میتواند باعث کمبود ویتامین دی شود، که نه تنها با سرطان پوست که با بسیاری از سرطانهای دیگر هم مرتبط است.
دادههای مربوط به استفاده از ویتامین دی به عنوان پیشگیری از سرطان قاطع نیستند. اما، خصوصاً اگر کمبود دارید، ضرری ندارد که ویتامین دی را هم به دیگر روشهایی که اثباتشدهتر هستند اضافه کنید.
گرفتن ویتامین دی تنها از طریق رژیم غذایی دشوار است و از گذشتههای دور، قرارگیری محدود در معرض آفتاب روش اصلی دریافت این ویتامین مهم بودهاست. (ویتامین دی در پوست و با قرارگیری در معرض نور خورشید تولید میشود و بیشتر به عنوان یک هورمون عمل میکند تا یک ویتامین.)
خوشبختانه، یک آزمایش خون ساده میتواند نرمال بودن یا نبودن سطح ویتامین دی شما را تعیین کند (اکثریت آمریکاییها کمبود ویتامین دی دارند)، و اگر خیلی پایین باشد، پزشکتان میتواند راههایی برای افزایش آن به شما بگوید. یادتان باشد حتماً هنگامی که آزمایش دادید عدد آن را بپرسید.
مقدار نرمال ویتامین دی، بر اساس مِیو کلینیک، بین ۳۰ تا ۸۰ است، اما طبق نظر بعضی محققان سطوح بالای ۵۰ برای پیشگیری از سرطان بهتر هستند.
اگر از مکملهای ویتامین دی استفاده میکنید، یادتان باشد که مصرف بیش از اندازهی آن میتواند باعث سنگهای کلیوی دردناکی شود.
معاینات و بررسی پوست
پیشآگهی سرطان پوست به طور کلی از برخی سرطانهای دیگر خیلی بهتر است. یک دلیلش این است که این سرطانها قابل دیدن هستند و در نتیجه در مرحلهای پایینتر و قابلدرمانتر تشخیص داده میشوند و بر این اساس معاینهی مکرر پوست اهمیت زیادی دارد.
درست است که پزشکان چشمان آموزشدیدهای دارند، اما هرکسی به طور منظم به متخصص پوست مراجعه نمیکند و هیچکس هم به اندازهی خودتان به سلامت شما اهمیت نمیدهد. از آنجایی هم که افراد از هر نژاد، رنگ پوست و سنی ممکن است دچار سرطان پوست شوند، بهتر است که همه به طور منظم پوست خود را معاینه و بررسی کنند.
سازمانهای مختلف، دستورالعملهای مختلفی درمورد نحوهی انجام معاینهی پوست توسط خود شخص ارائه کردهاند.
انجمن سرطان آمریکا، بنیاد مراقبت از پوست و آکادمی درماتولوژی آمریکا معاینهی ماهیانه توسط خود فرد را توصیه میکنند.
نحوهی معاینهی پوست توسط خود فرد
معاینه و بررسی پوست آسان، سریع و بدون نیاز به ابزار خاصی است. هنگامی که پوستتان را نگاه میکنید، الگو، مکان و اندازهی تمام لکهها و خالها را به خاطر بسپارید تا در صورت ایجاد هر تغییری سریعاً آن را تشخیص دهید.
به خاطر داشته باشید که سرطانهای احتمالی میتوانند هرجایی ظاهر شوند، حتی در جاهایی از بدن که معمولاً در معرض آفتاب نیستند، و همچنین بدانید که بعضی سرطانهای پوست اصلا با نور خورشید ایجاد نمیشوند.
قدمهای زیر را انجام دهید:
1. بعد از حمام، سر و صورتتان را معاینه کنید. برای مناطقی که دیدن آن مشکل است از دو آینه استفاده کنید. با یک شانه موهایتان را کنار بزنید تا پوست صورتتان نمایان شود. گوشها، زیر چانه و گردن را فراموش نکنید.
2. بالا و پایین دستها، ناخنها و بین انگشتان را معاینه کنید.
3. ساعد، بازو، زیربغل، قفسه سینه و شکم را معاینه کنید. زنان باید زیر پستانها را هم نگاه کنند.
4. بنشینید و رانها، ساعد، رو و کف پا، بین انگشتان و ناخنهای پا را بررسی کنید.
5. با یک آینه در دستتان، پشت ساق، پشت رانها، پایین کمر، باسن و نواحی تناسلی، بالای کمر و پشت گردنتان را نگاه کنید. سعی کنید در حد امکان همه جا را ببنید.
اگر مایل باشید فرد دیگری هم میتواند کمکتان کند.
غربالگری
هیچ دستورالعمل ثابتی درمورد اینکه افراد باید هر چند وقت یک بار برای معاینات روتین به پزشک عمومی یا متخصص پوست مراجعه کنند وجود ندارد، به جز چند استثنا:
آکادمی درماتولوژی آمریکا برای افراد بالای ۵۰ سال، کسانی که سندرم خال دیسپلاستیک دارند و کسانی که سابقهی ملانوماهای متعدد دارند، توصیه میکند که به طور منظم توسط پزشک معاینه شوند.
از پزشکتان بپرسید که بر اساس عوامل خطر مخصوص به خودتان چه برنامه زمانی را برای ویزیتها پیشنهاد میکند.
کسانی که خطر متوسطی دارند میتوانند از پزشک عمومی بخواهند که در طول معاینات سالیانه یک معاینهی کامل پوستی هم برایشان انجام دهد. چشمپزشکان، متخصصان زنان و حتی دندانپزشکان هم میتوانند در طول معاینات مربوطهشان پوستتان را هم معاینه کنند.
برای کسانی که عوامل خطر قابلتوجهی دارند، مراجعهی مرتب به متخصص پوست عاقلانه به نظر میرسد. یک مقاله در سال ۲۰۱۶ ثابت کرد که حساسیت (احتمال پیدا کردن سرطان) و اختصاصیتِ (توانایی تشخیص صحیح کسانی که سرطان ندارند) متخصصان پوست در تشخیص ملانوما تا حدی از پزشکان عمومی بالاتر است.
اگر نمیتوانید خودتان به خوبی پوستتان را معاینه کنید و/یا به پزشک مراجعه کنید، به دنبال معاینات رایگان موجود در کشور [آمریکا] باشید. برای پیدا کردن آنها، از «SPOTme» پایگاه دادههای غربالگری سرطان پوست مربوط به آکادمی درماتولوژی آمریکا (AAD) استفاده کنید. هر معاینه تنها در حدود ۱۰ دقیقه طول میکشد و شامل گرفتن خون یا دیگر کارهای تهاجمی هم نمیشود. از سال ۱۹۸۵، AAD تقریباً ۲ میلیون غربالگری انجام داده و بیش از ۱۸۰,۰۰۰ ضایعهی مشکوک را تشخیص دادهاست.
اگر AAD در منطقهی شما برنامهای ندارد، بنیاد سرطان پوست از یک کاروان حمایت میکند که به نقاط مختلف سفر میکند و هر چند وقت یک بار در داروخانههای Rite Aid و چند مکان دیگر در ۵۰ شهر سراسر کشور توقف میکند. کافیست سری بزنید تا یک متخصص پوست معتبر معاینه غربالگری کاملی را به صورت رایگان برایتان انجام دهد.
درمان پیشگیریکننده
گرفتن درمان برای اختلالاتی که میتواند منجر به سرطان پوست شود یا باعث بالا رفتن خطر ابتلایتان شود ممکن است بخشی ضروری از روشهای پیشگیری در برخی افراد باشد.
ضایعات پوستی پیشسرطانی
یک سری اختلالات پوستی وجود دارند که پیشسرطانی محسوب میشوند، مثل کراتوز اکتینیک. درمان کردن این اختلالات میتواند احتمال سرطانی شدنشان را کاهش دهد. کراتوز اکتینیک را میتوان به چند روش درمان کرد، از سرمادرمانی (منجمد کردن ضایعات) گرفته تا کورتاژ کردن (تراشیدن و برداشتن) و تجویز کرم.
پیشگیری دارویی
برای کسانی که خطر بالایی برای سرطان پوست دارند، ممکن است استفاده از دارو در نظر گرفته شود. ثابت شده که آکوتان (ایزوترتینوین) و سوریاتان (آسیترتین) شیوع سرطانهای سلول پایهای را در افرادِ دارای سندرم خال سلول پایهای و گزودرما پیگمنتوزوم کم میکنند. اریوج (ویسمودگیب) هم به نظر میرسد که موثر است. آکوتان همچنین میتواند شیوع سرطان سلول سنگفرشی را در افرادِ دارای گزودرما پیگمنتوزوم کاهش دهد.
برای پیشگیری از سرطان پوست، ضدآفتاب محافظ در برابر اشعه UVA یا اشعه UVB نیاز دارم؟
ضدآفتاب شما باید هر دو را داشته باشد، به این نوع ضدآفتابها وسیعالطیف میگویند. شما، هم در برابر اشعهی فرابنفشِ B که پوست را میسوزاند و هم اشعهی فرابنفشِ A که پیری زودرس پوست و آسیب به DNA ایجاد میکند، محافظت نیاز دارید. هردوی این اشعهها خطر ابتلا به سرطان پوست را بالا میبرند.
وقتی که ملانوما تشخیص داده شد، در چه حالتی به آن تشخیص زودهنگام میگویند؟
هیچ تعریف رسمی برای تشخیص زودهنگام سرطان پوست وجود ندارد، اما یافتن سرطان قبل از پخش شدن، عامل بسیار مهمی در درمان موفقیتآمیز آن است. ملانوما، در مرحله ۳، به گرههای لنفی میرسد و احتمال درمان موفقیتآمیز آن پایین میآید.
آیا برای کاهش خطر سرطان پوست باید از بیرون رفتن خودداری کنم؟
بیرون رفتن فواید بسیاری برای سلامتی دارد و باید جزو سبک زندگی سالمی باشد که به طور کلی خطر سرطان را کاهش میدهد. با این حال، برای کاهش احتمال سرطان پوست، از یک ضدآفتاب وسیعالطیف با SPF حداقل ۱۵ استفاده کنید، اگر مدت طولانی بیرون میمانید آن را تمدید کنید و پوشاک محافظتکننده و کلاه هم بپوشید.
