طبیعی است که برای اتخاذ تصمیمات موفقیت‌آمیز درجهت کمک به شرکت خود برای گسترش و مدیریت صحیح منابع، باید بخشی از منابع خود را به تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی اختصاص دهید.
به نظر می‌رسد که این دو عباراتی مترادف، تنها با اختلاف چهار حرف هستند، اما در واقع اینطور نیست. تحقیقات بازار را نباید با تحقیقات بازاریابی اشتباه گرفت. اغلب تحقیقات بازار به جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به بازار، مشتریان و رقبا می‌پردازد درحالی که تحقیقات بازاریابی شامل فعالیت‌های تحقیقاتی مرتبط با بازاریابی است. اگرچه منابع زیادی در مورد تحقیقات بازار در مقابل تحقیقات بازاریابی صحبت می‌کنند، به نظر می‌رسد هنوز یک سردرگمی اساسی در مورد این دو از نظر کاربرد آن‌ها وجود دارد.
به همین دلیل است که در این مقاله، شباهت‌ها و تفاوت‌های بین تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی را روشن می‌کنیم. بیایید با اصول اولیه آغاز کنیم. ابتدا با تعاریف هرکدام از این دو عبارت شروع می‌کنیم.
تحقیقات بازار عبارت است از شناسایی بازار هدف، نظرات و سایر اطلاعات دریافتی از مشتری در مورد علاقه آن‌ها به یک محصول یا خدمات. تحقیقات بازار، بازار یک کالا یا خدمات خاص را بررسی می‌کند تا مشخص کند که مخاطب چگونه به آن واکنش نشان خواهد داد.
ممکن است شامل به دست آوردن اطلاعاتی برای بخش‌بندی بازار و تمایز محصول باشد که می‌تواند برای سفارشی‌سازی محصول، تلاش‌های تبلیغاتی یا شناسایی ویژگی‌هایی که از نظر مشتری مهم هستند، استفاده شود.
برای تکمیل فرآیند تحقیقات بازار، یک شرکت باید چندین کار را انجام دهد. باید بسته به بخش بازار مورد نظر، داده‌ها را جمع آوری کند. داده‌های تولید شده باید توسط کارشناسان و تحلیل‌گران تجزیه و تحلیل و تفسیر شود تا وجود هر گونه الگو یا داده مهمی را که ممکن است در فرآیند تصمیم‌گیری استفاده شود، ارزیابی کنند. تحقیقات بازار به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا تقاضا و امکان‌سنجی محصول خود و نحوه عملکرد آن در دنیای واقعی را درک کنند.
تحقیقات بازار با استفاده از اطلاعات اولیه یا ثانویه انجام می‌شود و بینش متمایزی را در مورد محصول یک شرکت نشان می‌دهد. تحقیقات بازار بخش مهمی از مرحله تحقیق و توسعه (R&D) یک شرکت و موفقیت و رشد آن است.
در اینجا نمونه‌ای از یک روش معمولی تحقیقات بازار ذکر شده است:
هدف تحقیق بازار، ارائه نمای کلی‌تری از صنعت، مشتریان بالقوه و عوامل خارجی موثر بر بازار است. در اینجا اجزای کلیدی تحقیق بازار را ذکر می‌کنیم:
تحقیقات بازاریابی به طور سیستماتیک داده‌های کمّی و کیفی را در مورد نگرانی‌های بازاریابی کالاها و خدمات جمع‌آوری، ثبت و تجزیه و تحلیل می‌کند. هدف این است که کشف و تجزیه و تحلیل شود که چگونه عناصر آمیخته بازاریابی بر رفتار مشتری تأثیر می‌گذارد. این روند شامل تعریف داده‌های مورد نیاز برای حل این نگرانی‌ها، ایجاد استراتژی برای جمع آوری اطلاعات، مدیریت و اجرای فرآیند جمع آوری داده‌ها است.
پس از بررسی داده‌های به‌دست‌آمده، نتایج، یافته‌ها و پیامدها به افرادی که صلاحیت کار بر روی آن‌ها را دارند، منتقل می‌شود. هدف تحقیقات بازاریابی (MR) ارائه دانش مدیریت مرتبط، دقیق، قابل اعتماد، معتبر و به روز است.
تحقیقات بازاریابی باید اطلاعات خوبی را در مورد فضای رقابتی بازاریابی و هزینه های فزاینده مرتبط با تصمیم‌گیری نامناسب و غیراصولی ارائه دهد. منظور ما از اصطلاح "تحقیق بازاریابی"، یک مطالعه برنامه‌ریزی شده از کل فرآیند بازاریابی برای جمع آوری، تجزیه و تحلیل و ارائه گزارش اطلاعات است.
هدف تحقیقات بازاریابی، ارائه حقایق و دستورالعمل‌ها به مدیرانی است که برای تصمیم‌گیری‌های مهم بازاریابی به اطلاعات دقیق و معتبر نیاز دارند.
در زیر نمونه‌ای از یک فرآیند بازاریابی معمولی ذکر شده است:
تحقیقات بازاریابی به جنبه‌های مرتبط با ترویج و فروش محصولات یا خدمات می‌پردازد. در اینجا اجزای کلیدی وجود دارد که به شرح زیر می‌باشند:
تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی دو اصطلاح متفاوت هستند که اغلب به جای هم استفاده می‌شوند، اما در واقع به مفهوم‌های متفاوتی اشاره می‌کنند. تحقیقات بازار اصطلاحی است که به فرآیند جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها در مورد یک بازار خاص، از جمله اطلاعات در مورد مصرف‌کنندگان، رقبا و شرایط بازار اشاره دارد. این نوع تحقیق معمولاً برای شناسایی فرصت‌ها و روندها در بازار هدف و همچنین برای ارزیابی موفقیت بالقوه یک محصول یا خدمات جدید استفاده می‌شود.
از سوی دیگر، تحقیقات بازاریابی، نوع عمومی‌تری از تحقیقات است که بر درک نیازها و خواسته‌های مصرف‌کنندگان و بر توسعه استراتژی‌های بازاریابی که این نیازها را برآورده می‌کند، تمرکز دارد. این نوع تحقیقات اغلب شامل انجام نظرسنجی‌ها، گروه‌های متمرکز و سایر انواع تحقیقات برای جمع آوری داده‌ها در مورد رفتار، ترجیحات و نگرش‌های مصرف‌کننده است. تحقیقات بازاریابی معمولاً برای کمک به کسب‌وکارها در تصمیم‌گیری درباره نحوه بازاریابی محصولات یا خدمات و اندازه‌گیری اثربخشی تلاش‌های بازاریابی استفاده می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با "انواع نظرسنجی‌های تحقیقات بازار" به وبلاگ ایپُل مرجعه نمایید.
تحقیقات بازار اغلب برای اطلاع از تصمیمات تجاری انجام می‌شود در حالی که تحقیقات بازاریابی بیشتر بر حمایت از فعالیت‌ها و استراتژی‌های بازاریابی متمرکز است. تحقیقات بازار همچنین اغلب از نظر دامنه گسترده‌تر است، زیرا معمولاً به یک بازار به عنوان یک کل نگاه می‌کند، در حالی که تحقیقات بازاریابی بیشتر بر یک محصول یا گروهی از مصرف‌کنندگان خاص متمرکز است.
هنگام تمایز بین تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی، این نکات را در نظر داشته باشید:
1- تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی دو اصطلاح متفاوت هستند که اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما در واقع به مفهوم‌های متفاوتی اشاره می‌کنند.
２- تحقیقات بازار به مطالعه کل بازار و رفتار مصرف‌کننده در آن بازار اشاره دارد. تحقیقات بازاریابی مستلزم مطالعه، تحلیل و تفسیر به دقت برنامه‌ریزی شده و منطقی مشکلات بازاریابی است که برای تصمیم‌گیری عملی انجام می‌شود.
３- تحقیقات بازار شاخه‌ای از تحقیقات بازاریابی است، در حالی که تحقیقات بازاریابی جزئی از سیستم اطلاعات بازاریابی است.
４- دامنه تحقیقات بازار محدود است زیرا فقط در مورد جنبه‌های بازار و رفتار مصرف‌کننده مطالعه می‌کند. از سوی دیگر، تحقیقات بازاریابی شامل مطالعه کل فرآیند بازاریابی است، یعنی تحقیق در مورد تبلیغات، قیمت‌گذاری، بسته‌بندی، سیاست‌گذاری و همچنین بازار.
５- تحقیقات بازار ماهیت خاصی دارد، یعنی تحقیق در مورد بازار خاصی انجام می‌شود که برای سایر بازارها قابل اجرا نیست ولی تحقیقات بازاریابی ماهیت عمومی دارد، یعنی مطالعه می‌تواند در حل مشکلات مختلف بازاریابی مفید باشد.
６- تحقیقات بازار شامل تحقیق در مورد بازار و رفتار خریدار در آن بازار است، بر خلاف تحقیقات بازاریابی، که شامل مطالعه تمام جنبه‌های بازاریابی است.
شما میتوانید از "پرسشنامه بسته‌بندی ایپُل"، جهت تست و بررسی میزان اثرگذاری محصولتان در پروژه‌های تحقیقات بازار استفاده نمایید.
اکنون که تمایز بین این دو را مشخص کردیم، اجازه دهید به وجه اشتراک آن‌ها نگاه کنیم:
１- هر دو برای موفقیت یک تجارت مهم هستند.
２- هر دو نوع تحقیق، داده‌های مفیدی را تولید می‌کنند.
３- نظرسنجی‌ها، گروه‌های متمرکز، پرسشنامه‌ها مصاحبه‌ها، نمونه‌هایی از ابزارها و رویکردهای کمّی و کیفی هستند که ممکن است برای کسب اطلاعات مورد استفاده قرار گیرند.
４- برای قضاوت در مورد نوع و کیفیت اقلام و خدمات ارائه شده به مشتریان، سایت‌های مناسب شرکت، بهترین تبلیغات و کارآمدترین روش‌ها و شبکه‌های توزیع موثر هستند.
پس از بحث فوق، می‌توان گفت که تحقیقات بازاریابی، اصطلاح گسترده‌تری نسبت به تحقیقات بازار است. در واقع تحقیقات بازار خود بخشی از تحقیقات بازاریابی است. هر دو تحقیق شامل تکنیک‌های کمّی و کیفی برای جمع آوری اطلاعات مانند گروه‌های کانونی، نظرسنجی (مکالمه تلفنی یا ارتباط چهره به چهره)، مصاحبه و پرسشنامه است.
