برای راهاندازی هر کسبوکار، در قدم اول باید از اصول و قواعد آن اطلاع داشته باشیم. کارآفرینان موفق قبل از اقدام به راهاندازی استارت آپ قوانینی که برای آن کسبوکار بهخصوص باید بدانند را بررسی کرده یا از وکیل استارتاپ مشورت گیرند و بر اساس همان اصول، کار خود را آغاز میکنند.
استارت آپ چیست؟
استارتاپ یا استارت آپ یک سرمایهگذاری به شکل کارآفرینی است که طی آن یک شرکت نوپا ایدهی جدیدی برای کسبوکار ارائه میدهد. طبق تعریف استیو بلنک، پروفسور دانشگاه استنفورد، استارت آپ یک سازمان است که برای پیدا کردن یک مدل کسبوکار تکرارپذیر و مقیاسپذیر راهاندازی میشود.
وظیفه وکیل استارتاپ چیست؟
برای راهاندازی هر کسبوکار، در قدم اول باید از اصول و قواعد آن اطلاع داشته باشیم. کارآفرینان موفق قبل از اقدام به راهاندازی واحد تولیدی، قوانینی که برای آن کسبوکار بهخصوص باید بدانند را بررسی کرده و بر اساس همان اصول، کار خود را آغاز میکنند. در اینجا ضمن بررسی تعاریف و ویژگیهای کسبوکار، به معرفی برخی از مهمترین اصولی که برای شروع یک کسبوکار موفق موردنیاز است میپردازیم و سپس مسائل حقوقی که هر استارت آپ ممکن است با آن مواجه شود را نیز بررسی میکنیم. استارت آپ اصطلاحی است که برای کسبوکارهای نوپا با ایده جدید و تازه و احتمالاً همراه با استفاده از تکنولوژی و فناوری روز اطلاق میشود.
صفر تا صد مسائل حقوقی یک استارت آپ 1
بسیاری کسبوکار را به صورت کلی نوعی از کسب درآمد میدانند که طی آن کالاها یا خدماتی برای فروش در بازار تولید و توزیع میشود. برخی دیگر بر این باورند که هر نوع تبادل که در آن خریدوفروش انجام شود، کسبوکار نیست؛ بلکه کسبوکار هر نوع تبادل تکراری و تجدیدشونده خریدوفروش است و یک استارت آپ با ایدهای جدید چنین کسبوکاری را راهاندازی کرده یا از آن کسب درآمد میکند. قوانین کسبوکارهای نوپا و جدید معمولاً با دیدگاهی تشویقی وضع شده و احتمالاً با بهرهمندی از دانش کافی درباره این قوانین میتوان از مزایایی که هر کشور برای کسبوکارهای جدید و نوپا یعنی استارتاپ های خود قرار داده است استفاده کرد. بهترین کار برای اطلاع از این قوانین، داشتن وکیل استارتاپ آگاه و متخصص یا استفاده از خدمات اینترنتی و وکیل آنلاین است.
قوانین مرتبط با کسبوکار نوپا
قوانین مرتبط با فعالیت استارت آپ شامل قوانین بستر الکترونیک، قوانین کار و تجارت و همچنین قوانین سرمایهگذاری و حقوق کارگری است. اگرچه در ابتدای کار، اکثر استارت آپ ها فضای دوستانه و صمیمی دارند و سهم هر کس مشخص نیست و بین کارمند و سهامدار و مدیر تفاوتی دیده نمیشود اما با بزرگتر شدن استارت آپ مشکلات آن آشکار میشود و در اینجا اگر قوانین کار و کارگر رعایت نشده باشد و یا سهام هر فرد و میزان سرمایهگذاری تعیین نشده باشد مشکلات حقوقی متعددی به وجود خواهد آمد. بنابراین بهتر است یک مشاور حقوقی از ابتدای کار هر استارت آپ، این مسائل را روشن کند، درباره احتمال بروز آنها تذکر دهد و پیشنهادهای موثر برای رفع یا جلوگیری از بروزشان ارائه کند.
استفاده از خدمات حقوقی و وکیل آنلاین روش مناسبی برای استارت آپ هایی است که نیاز به کارشناس حقوقی تماموقت و همیشگی ندارند و فقط لازم است مسائل مرتبط با کسبوکار خود را از منظر حقوقی سروسامان دهند. در سالهای اخیر قوانین متعددی مرتبط با حقوق مصرفکنندگان و نرمافزارهای رایانهای و جرائم رایانهای وضعشده و وکیل استارتاپ میتواند حدود فعالیت قانونی هر استارت آپ را مشخص کرده و بگوید در چه چهارچوبی میتوانند به صورت قانونی فعالیت داشته باشند.
ممکن است از نظر شما فعالیت در حوزه ارز و فروش آن یا عرضه چاقوهای بزرگ مشکلی ایجاد نکند ولی یک وکیل استارتاپ به شما تذکر میدهد که احتمالاً جلوی چنین خرید و فروشی گرفته خواهد شد، زیرا خریدوفروش ارز و سلاح سرد برای کار استارت آپی موجه دانسته نشده و این کار ممکن است با مجازاتی روبهرو شود. طبق قوانین تجارت در ایران این موارد غیرقانونی است و همچنین بسیاری دیگر از فعالیتها نیز ممکن است در قانون با محدودیتهایی روبهرو باشد. پس در ابتدای راهاندازی کسبوکارتان حتما درخواست وکیل داده و مشورتهای لازم را انجام دهید.
بخوانید: سن مناسب برای شروع بدنسازی
بدون مشورت با وکیل قراردادی امضا نکنید
استارت آپ ها همیشه به دنبال سرمایهگذار خطرپذیر میگردند و البته وقتی موفق به یافتن آن میشوند ممکن است گفتگو و مذاکره طولانیمدتی در مورد ادامه کار با هم داشته باشند، ولی وقتی این موارد به صورت قرارداد بین آنها درآمده و مکتوب میشود، لازم است یک وکیل استارتاپ، آن متن حقوقی را به صورت دقیق و تخصصی مطالعه کند. مشاوره با یک متخصص که به متون حقوقی آگاهی دارد در این زمینه بسیار مفید خواهد بود. سرمایهگذارها بدون مشورت و دقت در مورد جملات و ابعادحقوقی واژهها و عبارتها، قرارداد را نمینویسند. بنابراین لازم است استارت آپ ها نیز همین اندازه به این موضوع اهمیت دهند تا در زمان سوددهی شرکت، احساس پشیمانی رخ ندهد.
این موضوع در مورد قرارداد بین اعضای شروعکننده استارت آپ نیز وجود دارد. معمولاً دقتی در نوشتن قرارداد اولیه بین سهامداران و مؤسسان استارت آپ وجود ندارد. درحالیکه این مساله یکی از مهمترین بخشهای کار است و باید به دقت نگارش و تنظیم شود و جملات حقوقی آن قابل استناد باشد تا در آینده بتوان برای حل مسائل از آن بهره گرفت.
حقوق کارگر
میدانیم که استارت آپ تا قبل از آنکه به مرحله سوددهی برسد، توان استخدام کارمندان را ندارد یا اینکه توانش در این زمینه بسیار محدود است و نمیتواند هزینههای این استخدام را بپردازد. از سوی دیگر طبق قانون کار، هر فرد که در شرکتی مشغول به کار باشد مشمول قانون کار شده و از حقوقی برخوردار است. بنابراین تنظیم قراردادی منسجم و کامل با توضیح مواردی که فرد را سهامدار یا کارآموز بخواند، از این نظر اهمیت دارد در غیر این صورت فرد یک «کارگر» محسوب میگردد که باید حقوق او کاملاً پرداخت شود. روشن بودن این موضوع نهتنها از نظر قانونی و برای مراجع قانونی اهمیت دارد، بلکه تکلیف فرد استخدام شده را نیز کاملاً مشخص میکند. در اینجا نیز اهمیت و ضرورت درخواست وکیل مشخص میشود. وکیل استارتاپ از قوانین حقوق کارگران اطلاع دارد و این موضوع را در نگارش متن قرارداد لحاظ میکند.