مقدمه :
مهندسی مدیریت پروژه در وزارت علوم در لیست گروه مهندسی عمران قرار دارد .
تعریف:
مهندسی مدیریت پروژه مجموعه ای است مهندسی – مدیریتی که برای مدیریت ، نظارت ، طراحی واجرای پروژه ھا به ویژه پروژه ھای عمرانی طرح ریزی شده است .
هدف و ضرورت :
تاکیدات اصلی در رشته مهندسی مدیریت پروژه بر روی تلفیق دانش و اجرا ، کاربردی بودن آموزه و مدیریت صحیح پروژه‌های عمرانی متمرکز است. فعالیت‌های در نظر گرفته شده برای مهندسی مدیریت پروژه در نظام مهندسی ساختمان ، جهت تصدی پست مهندسی مجری تعریف شده است و در حال حاضر این وظیفه توسط مهندسین عمران انجام میشود. لیکن از آنجا که مهندسین عمران با مهارتهای مرتبط با دانش حقوقی پروژه‌ها ، اصول مدیریت صحیح پروژه‌ها و مواردی از این دست آشنایی ندارند ،رشته مهندسی مدیریت پروژه با هدف رفع خلاء موجود در فعالیت مهندسی مجری طراحی گردیده است.
همچنین تسلط مهندیسن مدیریت پروژه بر پایه‌های مهندسی عمران و صنایع و اصول مدیریتی ، ایفای نقش کارشناسان در پروژه‌های عمرانی را بسیار پر رنگ ساخته است.
از جمله اهداف مورد نظر در طراحی رشته مهندسی مدیریت پروژه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– اعمال صحیح آئین نامه ھا و مقررات مربوطه
– ارتقای کیفیت ساخت در پروژه ھای عمرانی
– ایمنی ، بهداشت ، بهره دهی و صرفه اقتصادی در اجرای پروژه
– مدیریت صحیح عوامل اصلی پروژه شامل هزینه ، کیفیت و زمان
دروس تخصصی رشته مهندسی مدیریت پروژه شامل سه بخش می باشد :
-۱ پودمان مدیریتی
-۲ پودمان اجرایی
-۳ پودمان طراحی
که هر پودمان شامل دروسی است که برای به نتیجه رساندن پروژه‌ها به ویژه پروژه‌های عمرانی خیلی موثر میباشد ولی مهندسی عمران شامل پودمان مدیریتی نمی‌باشد که این بخش را در کارشناسی ارشد تحت عنوان رشته مهندسی و مدیریت ساخت می‌خوانند. در تمامی‌پروژه‌ها به این سه پودمان نیاز داریم و رشته مهندسی مدیریت پروژه جامع ترین رشته در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌ها برای رفع خلاء‌های موجود در پروژه‌های عمرانی است چون شامل تمامی‌پودمان‌هاست . و اگر توجه کرده باشید یکی از بهترین رشته‌های کارشناسی ارشد مهندسی عمران رشته مهندسی و مدیریت ساخت میباشد که دانشجویان رشته مهندسی مدیریت پروژه ، اکثر دروس اختصاصی اجباری و اختصاصی اختیاری این رشته را در طول تحصیل خود می‌خوانند . برای آشنایی بیشتر لطفا جداول آخر این مقاله را با دقت
بخوانید .
دلایل موفق نبودن رشته مهندسی مدیریت پروژه :
-۱ نو بودن رشته : این رشته جدید میباشد و هنوز سال‌های ابتدایی تاسیس آن در ایران میباشد.
-۲ دانشگاه پیام نور : یکی از دلایل دیگر این است که دانشگاه پیام نور برای معرفی آن به جامعه تلاشی آنجام نداده است و با توجه به امکانات و مشکلات خاص دانشگاه پیام نور هنوز این رشته نتوانسته انتظارات را برآورده کند . اگر این رشته در دانشگاههای دیگر بود حتما کارآمدتر بود.
-۳ نبود اساتید مجرب در دانشگاه پیام نور : با توجه به این که اکثر اساتید دانشگاه پیام نور
کارشناسی ارشد یا دانشجوی کارشناسی ارشد هستند خود اساتید هم با این رشته آگاهی
لازم را ندارند .
-۴ کم کاری دانشجویان این رشته : یکی دیگر از دلایل این است که دانشجویان این رشته در
دانشگاه پیام نور برای پیشرفت این رشته و معرفی آن به جامعه مهندسین و … کشور تلاشی
انجام نمی‌دهند.
-۵ ناآشنایی مسئولین و مهندسین و مردم با این رشته : با توجه به نبود برگزاری همایش‌ها و
جشنواره‌ها و … در معرفی کامل این رشته عموم مردم و مهندسین و مسئولین با این رشته
اشنایی ندارند.
-۶ نبود انجمن یا موسسه ای برای معرفی این رشته
-۷ نبود نشریه و … برای معرفی این رشته
-۸ و مشکلاتی دیگر که حالا خارج از ذهن بنده است .
سابقه وجود این رشته تحصیلی در دانشگاههای داخل و خارج از کشور :
در زمان حاضر، در مقطع کارشناسی سابقهای از وجود این رشته در دانشگاههای داخل کشور در دست نیست. در مقطع کارشناسی ارشد، تحت عنوان رشته مهندسی و مدیریت ساخت، این دوره در دانشگاههای صنعتی امیرکبیر، تهران، علم و صنعت و در دپارتمان مهندسی عمران ارائه میشود.
در دانشگاههای خارج از کشور، رشته مهندسی مدیریت پروژه با عنوان مهندسی و مدیریت ساخت در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا ارائه میشود. از جمله دانشگاهھای مطرح در ارائه این رشته میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
– Berkeley University
– Stanford University
– Georgia Institute of Technology
– Toronto University
توانایی های فارغ التحصیلان :
مهندسین مدیریت پروژه تخصص‌های مرتبط با مهندسی عمران،مهندسی صنایع و اصول مدیریت و نظارت بر اجرای پروژه ھای عمرانی را در دوره تحصیلی خود فرا می‌گیرند. لذا این کارشناسان در زمینه مهارتهای کاربردی و اجرایی مرتبط با سه تخصص فوق توانمند می‌باشند .
از جمله مهارتهای تخصصی کارشناسان این رشته میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
– تسلط بر دانش حقوقی پروژه‌ها
– تسلط بر مقررات ملی ساختمانی و آئین نامه‌های اجرایی
– آشنایی با امور مالی و حسابداری ویژه
– طراحی اجرایی و نظارت براجرای پروژه
– تسلط بر انجام هماهنگی بین عوامل ذیربط پروژه
– شناخت موثر از مصالح و ماشین آلات
– آشنایی با مقررات اداری مرتبط
– ایجاد دیدگاه مبتنی بر اخلاق مهندسی در اجرای پروژه
– توانایی نقشه خوانی مهندسی
– کسب دید عمیق از ایمن سازی کارگاه ساخت
پتانسیل های شغلی فارغ التحصیلان :
از پتانسیلهای شغلی محتمل برای مهندسین مدیریت پروژه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
الف – تخصص اجرا
– اجرای انواع سازههای بتنی
– اجرای سازههای بنایی
– اجرای سازههای فلزی
– اجرای مقاوم سازی ابنیه
– اجرای سالن‌های صنعتی و سوله‌ها
– نقشه برداری و عملیات مرتبط
– اجرای تخصصی پل‌ها
– متره و برآورد (دستی و کامپیوتری)
– اجرای سازههای آبی
– اجرای راه سازی و روسازی
– طرح معماری ساختمانهای مسکونی و تجاری ساده
ب – تخصص نظارت
– نظارت بر ساخت انواع سازههای بتنی
– نظارت بر ساخت سازههای بنایی
– نظارت بر ساخت سازههای فلزی
ج – تخصص مدیریت
– مدیریت پروژه‌های بزرگ
– مدیر کنترل پروژه
– مدیریت کارگاه
– اجرای مهندسی ارزش
– مدیریت امور پیمان و قرارداد
– مدیریت مالی و حسابداری
– مدیریت بحران
– داوری و حل اختلافات پروژهھای عمرانی
– ممیزی انرژی و مدیریت مصرف انرژی
– مهندسی و مدیریت ایمنی
همچنین با توجه به پیش بینی جایگاه مهندسی مجری در قانون نظام مهندسی و نظر به تامین دروس لازم جهت ارایه به کمیسیون هم ارزی رشته‌ها،زمینه احراز اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی مدیریت پروژه فراهم میباشد .
ادامه تحصیل فارغ التحصیلان :
تدوین دروس و سرفصل‌های واحد‌های درسی به ترتیبی است که فارغ التحصیلان رشته مهندسی مدیریت پروژه توانایی ادامه تحصیل در رشته‌های مهندسی عمران و صنایع را دارا می‌باشند. اما با توجه به اینکه مهندسی مدیریت پروژه در وزارت علوم در لیست گروه مهندسی عمران قرار دارد و ھمچنین دروسی که دانشجویان این رشته در طول دوره تحصیلی خود فرا می‌گیرند بهتر است که فارغ التحصیلان برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در گروه مهندسی عمران شرکت نمایند.
معرفی سه رشته با نام های مشابه ولی متفاوت و مقایسه آنها با ھم :
مهندسی مدیریت پروژه : این رشته در وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در لیست گروه مهندسی عمران قرار دارد و همچنین در مقطع کارشناسی و تنها در دانشگاه پیام نور ارائه میشود. رشته کارآمدی که برای مدیریت و نظارت و اجرای صحیح پروژه‌های عمرانی طرح ریزی شده است .
مهندسی و مدیریت ساخت : این رشته در وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در لیست گروه مهندسی عمران قرار دارد و در مقطع کارشناسی ارشد و تنها در چند دانشگاه مطرح ارائه میشود.ظرفیت پذیرش خیلی کم میباشد .
–
مدیریت پروژه و ساخت : این رشته در وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در لیست گروه هنر و معماری قرار دارد و در مقطع کارشناسی ارشد و تنها در چند دانشگاه مطرح ارائه میشود.ظرفیت پذیرش خیلی کم میباشد .
