در سالیان اخیر اقتصاد ارمنستان به عنوان عضوی از اورآسیا رشد اقتصادی بسیار خوبی داشته و این موضوع باعث شده تا روابط تجاری و اقتصادی آن با ایران عضو دیگر اورآسیا بهبود یابد. ارمنستان همسایه به لحاظ جغرافیائی کوچکی است که روابط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بسیار مناسبی با ایران دارد. به همین دلیل گسترش صادرات به ارمنستان می‌تواند گزینه خوبی برای همکاری‌های اقتصادی با کشورهای دیگر منطقه قفقاز محسوب شود. این کشور از سال 2015 یکی از اعضای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا بوده که ایران نیز یکی دیگر از اعضاء آن است.
اعضاء این اتحادیه دارای امتیازاتی در تجارت با هم هستند، این عوامل باعث شده تا بسیاری از تجار و تولیدکنندگان کشورمان به فکر صادرات به ارمنستان باشند. اشتراکات هزاران ساله و ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی ارمنستان به ایران بسیار نزدیک است. این کشور در حال حاضر قریب به 3 میلیون نفر جمعیت داشته و علاوه بر ارمنی‌ها، گروه‌های قومی و مذهبی دیگری نیز در منطقه قره باغ ساکن هستند و بخش بسیار قابل‌توجهی از جمعیت آن در بازه سنی 25 تا 54 ساله قرار دارند که در صادرات محصولات مختلف می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، ضمن آنکه صادرکنندگان می‌توانند برای تسهیل روندهای تجارت از اشتراکات فرهنگی دو کشور بهره بگیرند.این کشور به دریاهای آزاد راه ندارد ولی مجموعه‌ای از عوامل جغرافیائی موجب شده که ارمنستان به لحاظ تولید برخی محصولات کشاوری و همچنین معدنی، سرآمد باشد.
به لحاظ تاریخی نیز این کشور دوران‌های پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. ارمنستان کنونی به علت موقعیت خاصی که دارد، همواره مورد توجه قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای بوده است،مردم ارمنستان در طول تاریخ بارها مورد تهاجم و قتل‌عام قرار گرفته‌اند که از جمله آنها می‌توان از قتل‌عام گسترده توسط عثمانی‌ها یاد کرد. این رویدادهای تلخ تاریخی باعث شده تا هم اکنون نیز دو کشور ارمنستان و ترکیه روابط تیره‌ای با یکدیگر داشته باشند، این کشور همچنین روابط سیاسی مناسبی با دیگر همسایه خود یعنی رژیم باکو نداشته و یکی از اختلافات مهم آنها جدال بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ است، این موضوع نیز از دیدگاه تجار و بازرگانان کشورمان می‌تواند یک نکته مثبت در صادرات به ارمنستان محسوب شود.
اقتصاد ارمنستان نسبت به بسیاری دیگر از کشورهای همسایه ایران وضعیت بسیار بهتری چه در منطقه و چه در سطح جهان دارد. صنعت در این کشور از دیرباز رونق بسیار قابل توجهی داشته و انواع کارخانه‌های صنعتی بسیاری پیش از استقلال ارمنستان احداث شده‌اند.علاوه براین، در دهه‌های اخیر علاوه بر صنعت، بخش‌هایی همچون گردشگری، خدمات، کشاورزی نیز رونق فراوانی داشته‌اند همچنین ارمنستان به علت بافت کوهستانی خود،از گذشته تاکنون محلی برای استخراج انواع سنگ‌های معدنی بوده است به همین دلیل انواع و اقسام معادن مختلف در آن فعال هستند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به طلا، آهن، مس، نمک و برخی معادن دیگر اشاره کرد.
نکته بسیار مهم اینکه، پاشنه آشیل اقتصاد ارمنستان را می‌توان نابرخورداری مکفی این همسایه شمالی ایران از منابع نفتی و گازی است. یکی از موانع اصلی ارمنستان برای گسترش تجارت با سایر کشورهای جهان، محصور بودن در خشکی و عدم دسترسی به دریا است. همین موضوع نیاز ارمنستان را به همسایگان برخوردار از این امتیاز به مانند ایران بیشتر کرده است و با توجه به این که دو همسایه مهم این کشور یعنی ترکیه و جمهوری آران رابطه سیاسی چندان مناسبی با این همسایه شمالی ایران ندارند می توان گفت یک فرصت تجاری کم نظیر برای کشور ما و سایر همسایگان و کشورهای نزدیک به ارمنستان خصوصا برای کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا که از امتیازات ویژه‌ای برای تجارت با یکدیگر برخوردار هستند، فراهم آمده است.
البته این کشور همچنین به میزان قابل توجهی هم کالا به ایران صادر می‌کند.برخی از کشورها از جمله روسیه و چین، نقش قابل توجهی در صادرات به ارمنستان دارند که نشان از روابط تجاری مستحکم آنها با یکدیگر دارد.گر چه آمارها نشان می‌دهند که ایران در واردات ارمنستان نقش فعال‌تری بازی می کند با این حال، باز هم روسیه و چین اصلی‌ترین شرکاء ارمنستان در بحث واردات کالا هستند.به این ترتیب می‌توان ایران را سومین شریک تجاری ارمنستان در بحث واردات دانست که البته این جایگاه می‌تواند بسیار بهبود یابد البته اگرچه میزان تجارت ایران با ارمنستان نسبت به برخی از کشورهای دیگر همچون روسیه اختلاف زیادی دارد، اما برخی عوامل از جمله داشتن مرز زمینی، اشتراکات فرهنگی و عضویت دو کشور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، می‌تواند حجم تجارت فعلی را بسیار بالا ببرد ایران از طریق دو استان آذربایجان شرقی و اردبیل با ارمنستان هم‌مرز است.
بازرگانان، تجار و مسافران می‌توانند از طریق گمرک نوردوز با این کشور ارتباط داشته باشند. این گمرک در حدود 60 کیلومتری شهر جلفا قرار دارد.راه زمینی تنها راه و البته آسان‌ترین مسیر برای تجارت با ارمنستان از ایران است. ضمن آنکه در آینده نیز قرار است ارتباط ریلی بین دو کشور برقرار شود.به علت وسعت نه چندان زیاد این کشور، رفت‌وآمد و مسافرت به شهرهای مهم آن مانند ایروان چندان زمان نخواهد برد و به سهولت انجام می‌گیرد.مجموعه این عوامل نشان می‌دهند که صادرات به ارمنستان نسبت به بسیاری دیگر از کشورهای دیگر برای تجار ایرانی بسیار آسان‌تر است.
در هر صورت از آنجا که وابستگی اقتصادی از جنبه ای بنیانی‌ترین شکل وابستگی و نیز ملموس‌ترین حالت آن در ملل مستضعف به شمار میرود و دارای ابعاد گسترده‌ای است که سایه خود را به نحو وسیعی بر ابعاد دیگر روابط و مناسبات اجتماعی و سیاسی نیز افکنده است و همچنین با توجه به تشکل‌های قوی اقتصادی در جهان استکباری که به نحو سازمان یافته به استثمار مستضعفین برخاسته‌اند مسئله گسترش تعاملات و اتحاد اقتصادی بین ایران_ارمنستان برای برنامه‌ریزی منسجم نیروها و عوامل تولید و توزیع در جهان در حال توسعه و نیز برای مقابله با سازمانهای استثماری_اقتصادی در جهان دارای اهمیت خاصی است.
از این رو لازم است که دست اندرکاران جامعه با دقت بیشتری به این مهم پرداخته و دلایل و موانع این عدم موفقیت گسترش روابط تجاری را شناسایی نموده و امکانات و پتانسیل و ظرفیت‌های موجود را با سیاست هوشمندانه و ظرافت بیشتر بررسی نمایند
