🌱 بخش سوم: مروری بر محتوای کلیله و دمنه
🔰 در دو بخش قبل، معرفی کتاب کلیله و دمنه به قلم دو تن از شهیرترین مترجمان آن از نظر مخاطبان انسانیات گذشت. همان طور که از گفتۀ ایندو برآمد، کلیله و دمنه، نوشتۀ بیدپای برهمن از وزراء دابشلیم، سطان هند، است. این کتاب که با عنوان پنج تنترا و به زبان سانسکریت نگاشته شده است، در عصر ساسانی توسط برزویه (مهتر اطبای پارس) به ایران منتقل و به زبان پهلوی ترجمه شد. پس از اسلام نیز ترجمه های متعددی برای آن نگاشته شد.
🔰 مضمون کتاب، حکایت های گوناگونی است که اغلب از زبان حیوانات نقل می شوند. کلیله و دمنه نیز نام دو شغال است که همراه یک شیر در بیشه ای زندگی می کنند و داستان های کتاب از زبان این دو حکایت می شود.
🔰 آنگونه که نصرالله منشی (مترجم کتاب به فارسی) می گوید، کلیله و دمنه در نسخۀ هندی خود مشتمل بر ده باب بوده است و پارسیان شش باب دیگر بدان افزوده اند.
💠 ده باب اصلی کتاب عبارتند از: 1. الأسد و الثَّور (شیر و گاو)؛ 2. الفحص عن امر دمنه (جستجو از کار دمنه)؛ 3. الحمامة المطوّقة (کبوتر طوق دار)؛ 4. البوم و الغربان (بوم و زاغ)؛ 5. القِرْد و السُّلَحْفاة (میمون و لاکپشت)؛ 6. الناسک و ابن عِرس (زاهد و راسو)؛ 7. السِّنَّور و الجُرَذ (گربه و موش صحرایی)؛ 8. الملک و الطّائر (پادشاه و پرنده)؛ 9. الاسد و ابن آوی (شیر و شغال)؛ 10. الأسوارِ و اللَّبْوَة (تیرانداز و ماده شیر).
💠 باب‌های الحاقی نیز از این قرار است: 1. باب ابتداء کلیله و دمنه؛ 2. برزویة الطبیب؛ 3. الناسَکَ و الضیف (زاهد و مهمان)؛ 4. البلار و البراهمة (بلار اسم وزیر پادشاهی بوده است)؛ 5. السّائِحِ و الصّائِغ (جهانگرد و زرگر)؛ 6. ابن المَلِک و أصحابِه (پسر پادشاه و یارانش)
🔸 البته، در بعضی از نسخه های اصل عربی، باب الحمامه و الثعلب و مالک الحزین (کبوتر و روباه و مرغ آبی) آمده است و در برخی دیگر از این نسخ، باب ملک الجرذان و وزرائه آمده است. بر این اساس، ابواب کلیلۀ عربی به هجده می رسد و هیچ یک از این دو باب در ترجمۀ فارسی نصرالله منشی نیامده است.
#مداد_الحکما
#کلیله_و_دمنه
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
