JavaScript که به اختصار JS نیز نامیده میشود، یکی از محبوبترین زبانهای برنامه نویسی است. جاوا اسکریپت زبانی سطح بالا، داینامیک، شیگرا و تفسیری است که از شیوههای مختلف برنامه نویسی پشتیبانی میکند. از این زبان میتوان برای برنامه نویسی سمت سرور (Server Side)، اپلیکیشنهای موبایل، بازی و اپلیکیشنهای دسکتاپ استفاده کرد. بنابراین میتوان اینگونه برداشت کرد که زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت ، یک زبان همه فن حریف است.
اگر با هر یک از این اصطلاحات آشنایی ندارید نگران نباشید، زیرا در ادامه به توضیح هر یک از آنها خواهیم پرداخت. برای اینکه بهتر متوجه چیستی زبان جاوا اسکریپت شوید، در ابتدا باید جواب سوالاتی مانند زبان کامپایلری چیست و چه تفاوتی با زبان مفسری دارد؟، زبان برنامه نویسی سمت سرور و سمت کاربر به چه نوع زبانهایی گفته میشود؟ را بدانید. پس از درک این مفاهیم میتوانید آموزش جاوا اسکریپت را شروع کنید.
همانطور که میدانید کامپیوترها تنها به زبان صفر و یک (Binary) صحبت میکنند و زبان دیگری را متوجه نمیشوند. ما در ابتدا برای برقراری ارتباط با ماشینها سعی کردیم به زبان خود آنها، یعنی زبانی که به زبان صفر و یک نزدیکتر است، صحبت کنیم. به این نوع زبانها که به صورت مستقیم با پردازنده در ارتباطاند، در اصطلاح، زبانهای سطح پایین (Low Level) گفته میشود. از جمله این زبانها میتوان به اسمبلی اشاره کرد.
اما یادگیری و تسلط به این زبانها برای برنامه نویسان فوق العاده سخت بود. بنابراین متخصصین تصمیم به ساخت زبانهایی گرفتند که به زبان انسانها نزدیکتر باشد. در اصطلاح به این زبانها، زبانهای سطح بالا (High Level) میگویند. زبانهای سطح بالایی مانند JavaScript کار را برای برنامهنویسان سادهتر کردند، زیرا ساختار نوشتاری و منطق آنها بسیار به زبان انسانها نزدیکتر شده است. پس میتوان اینگونه نتیجه گرفت که آموزش جاوا اسکریپت نسبت به سایر زبانهای برنامه نویسی سطح پایین سادهتر است.
همانطور که دیدید در تعریف زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت به این نکته اشاره شد که این زبان از نوع زبانهای مفسری است. برای درک ماهیت زبانهای برنامه نویسی مفسری ابتدا فکر کنید که شما یک مترجم هستید. برای ترجمه یک متن، دو راه بیشتر ندارید. یا باید آنچه را دریافت میکنید به صورت خط به خط و همزمان ترجمه کنید، یا کل مطلب را یک جا ترجمه کنید. این دقیقا همان تفاوت میان زبانهای مفسری (Interpreter) و زبانهای کامپایلری (Compiled) است.
در زبانهای مفسری (Interpreted) سورس کد به صورت خط به خط تفسیر میشود یعنی پس از تفسیر و اجرای خط اول به خط دوم میرود که این روند باعث کند شدن پروسه اجرا میشود. این زبانها برعکس زبان کامپایلری به سیستمعامل وابسته نیستند چرا که به صورت همزمان و از طریق مفسر، اجرا میشوند.
اجازه دهید کمی بیشتر و تخصصیتر در این باره توضیح دهیم. در زبانهای کامپایل شده تمام سورس کدها به یکباره کامپایل (ترجمه) شده و به صورت کامل پردازش و اجرا میشوند. خروجی ای که کامپایلر در اختیار شما قرار میدهد یک فایل کامپایل شده برای سیستمعامل مورد نظر شما است که هیچ وابستگی به کدهای نوشتهشده ندارند. در واقع زبانهای کامپایلری به سیستمعامل وابسته هستند و امکان استفاده از کدهای کامپایل شده بر روی سیستمعامل دیگری وجود ندارد.