امروز میخوام در مورد تمرکز داشتن و حواس پرتی براتون صحبت کنم . امروزه با وجود مشغله‌های فکری زیادی که موجب حواس‌پرتی افراد میشه ، متمرکز شدن روی یک کار ، سخت‌تر شده . حتما برای شما هم پیش اومده که خواستید کاری رو انجام بدید ، اما دقت و تمرکز کافی رو برای انجام اون کار نداشتید و نتونستید اون رو به درستی انجام بدید . ما زمانی میتونیم کاری را با دقت انجام بدیم که بتونیم روی آن تمرکز کنیم و توانایی اون رو نیز داشته باشیم . همچنین بیشتر مردم تصور می‌کنن، دقت و تمرکز در کار یک امر ذاتی و تغییر اون ناممکنه ، در حالی که تمرکز یک امر اکتسابیه و باید هر روز پرورش و جهت داده بشه . مثال میزنم : دقت کردید وقتی توجه ما به یه چیزی هست کل مغز ما درگیر همون چیز یا مسئله میشه . و مغز ، ما رو به سمتی میبره که توجه ما جلب شده . پس به عبارتی* توجه * رئیس مغز ماست .
پس پرورش دقت و تمرکز در انجام کار، یک مهارته و یادگیری یک مهارت نیاز به تمرین داره. ممکنه موقع شروع تمرینات ، تغییرات کمی رو احساس کنید ، اما بعد از مدت کوتاهی متوجه پیشرفت های قابل توجهی میشید ؛ چون اکثر انسانها به تمرکز در کارهاشون احتیاج دارن .
حالا میخوام به چندتا عامل بالا رفتن تمرکز اشاره کنم :
۱. علاقه مندی به کار
برای اینکه حواس ما به کاری که انجام میدیم، جمع بشه، باید به اون کار علاقه‌مند باشیم ، زیرا وقتی کاری رو با علاقه انجام میدیم، تمام حواس ما به اون معطوف میشه، اما در مقابل وقتی که خودمون رو به انجام کاری مثل مطالعه یا آشپزی مجبور میکنیم در حالی که تمایل چندانی به این کارها نداریم ، تمرکز ما کمتر میشه .
پس هیچ وقت به کارهای تکراری به عنوان یک اجبار نگاه نکنید ، بلکه میتونیم با ایجاد علاقه ، تمرکز اونا رو به کاری زیبا و جذاب برای خود مون تبدیل کنیم . پس هر چی میزان علاقه ما به یک کار بیشتر باشه ، توجه و تمرکز ما در اون کار بیشتر میشه . پس یقیناً می‌توان گفت علاقه مهم ترین شرط در ایجاد دقت و تمرکز در انجام کار است.
۲. داشتن هدف
هدف زمانی قابل دسترسی است که مشخص، دقیق و واضح باشه . مثلا وقتی به کلاس کنکور میریم باید بدونیم هدف‌مون چیه؟! چرا میخوایم به کلاس کنکور و بعد به دانشگاه بریم؟ آیا هدف ما از رفتن به دانشگاه ، فقط تحصیلات عالیه است یا پیدا کردن یک شغل خوب در آینده و... هر شخصی برای خودش ، اهداف و آرزوهای ویژه‌ای داره . هدف‌های خود را روی یک صفحه کاغذ بنویسید و مدام اهداف تونو به خاطر بیارید و بدونید انجام کار امروز شما قدمی هستش برای رسیدن به هدف بزرگتون .
۳. قوه خیال
اکثر افرادی که میگن نمیتونن تمرکز کنن تو کارهاشون ، نمیدونن از زندگیشون چی میخوان . در واقع ، تصور روشنی از اهداف و آرزوهای خودشون ندارند ؛ خوب در این صورت دلیلی وجود نداره که بتونن حواسشون را جمع کنند ؛ اما بهتر اینه کمی فکر کنیم که اصلا چرا به دقت و تمرکز احتیاج داریم . در حقیقت ، منافع تمرکز رو تو ذهن خودمون تصور کنیم ، اون وقت متوجه میشیم تمرکز ، کار سخت و دشواری نیست و حواس ما بدون کمترین تلاشی متوجه و متمرکز کارها و اهداف ما میشه ، چون میدونیم اگه تمرکز داشته باشیم قطعا به اون هدف میرسیم .
۴. داشتن برنامه
وقتی در انجام کارهامون برنامه‌ای دقیق داشته باشیم ، اون وقت تمرکز ما بیشتر میشه . باید به این نکته توجه کنیم که داشتن برنامه مهمه ، اما مهم‌تر از اون اجرای برنامه است . بنابراین ، برای هر روز و هر هفته خودمون با توجه به شرایط روحی ، جسمی ، مکان و زمان ، علاقه ، هدف ، نقاط قوت و ضعفمون باید برنامه ریزی کنیم و برای هر فعالیتی زمانی رو مشخص کنیم و به موقع اون کار را انجام بدیم . همیشه سعی کنید ، این عادت رو تو خودتون ایجاد کنید که بعضی از کارها رو در مواقع تعیین شده ، انجام بدید. این نکته مهه که هیچ وقت ، زمان برنامه خودتونو تغییر ندید ، یعنی وقتی برنامه‌ای رو نوشتید ، باید اون رو در زمان مشخص شده ، انجام بدید . پس اگه نظم خاصی در اجرای برنامه‌ها داشته باشید ، به راحتی میتونید به کارهاتون برسید و انجامشون بدید.
۵. داشتن نظم و ترتیب
ذهن ما طوریه که نمیتونیم تو یه زمان به چند موضوع توجه کنیم و متمرکز همه چیز باشیم. به همین دلیل داشتن نظم و ترتیب برای ایجاد دقت و تمرکز در انجام کار خیلی اهمیت داره . مثلا اگر اتاق کار یا میز مطالعه ما نامنظم باشه ، موجب حواس پرتی و اختلال در کار میشه . پس ساعات روزانه خودتونو طوری تنظیم کنید که بتونید هر کاری را در زمان خودش انجام بدید و برای رسیدن به این هدف ، کارهایی رو که باید انجام بدید رو به ترتیب اهمیت‌شون بنویسید ، بخاطر اینه اگر بخوایم همه کارها رو با هم انجام بدیم ، بدون شک به هیچ کدوم از اونها نمیرسیم
۶. پیدا کردن منشا پراکندگی حواس
به‌طور کلی نداشتن تمرکز و حواس‌پرتی یا منشاء بیرونی و محیطی داره یا ذهنی و درونی ؛ که حواس‌پرتی بیرونی به محیط پیرامون هر شخص ارتباط پیدا میکنه . پس یکی دیگه از روش‌های مفید برای تقویت تمرکز آماده سازی شرایط محیطی هست . آماده کردن شرایط محیطی اینطوریه که ما باید با توجه به کاری که میخوایم انجام بدیم محیط اون کار رو برای افزایش دقت و تمرکز خودمون مهیا کنیم . مثلا ما میخوایم مطالعه کنیم پس باید از مطالعه در مکان‌های شلوغ خودداری کنیم و اینکه وسایلی رو که ممکنه تمرکز ما رو بر هم بزنه مثل موبایل و ... از خودمون دور کنیم تا بتونیم بدون دغدغه فکری مطالعه کنیم . اما حواس‌پرتی ذهنی و درونی که شامل افکار و اندیشه‌هایی که مانع توجه و دقت، به کار و تمرکز میشه . مثل بیماریهای روحی و روانی ، درد و غم ، خیالبافی ، بیخوابی و ...
بنابراین برای ایجاد دقت و تمرکز در کارهای خود مون باید منشاء اون رو پیدا کنیم ، که علت حواس‌پرتی ما ، بیرونیه یا درونی . اینطوری میتونیم با شناخت علت ، مشکل رو رفع کنیم و تمرکز رو به وجود بیاریم .
۷. تعیین زمان برای افکار مزاحم
گاهی اوقات که ما در حال تمرکز روی یک کار هستیم ناخود آگاه ذهنمون به یک موضوع دیگر پرت میشه که اینو پرش ذهن میگن . برای مثال ، ما تو کلاس درسیم ناگهان متوجه میشیم، دچار حواس پرتی شدیم و فکرمون جای دیگست یا دچار همون پرش ذهن شدیم ، باید بلافاصله به خودمون بگیم ایست ، الان اینجا باش و حواست رو جمع کن ؛ تا یک تلنگری به خودمون داده باشیم و به سرعت به موضوع اصلی برگردیم . پس وقتی متوجه میشید که تو کارهای خودتون تمرکز ندارید و ذهنتون سرگردان و حواس پرته ، به خودتون بگید ایست ، همین حالا برگرد . این روش به ظاهر ساده باعث میشه ، توجه تون به کار موردنظر ، به مرور زمان جلب بشه و دقت تون بالا بره.
۸. حفظ آرامش
هرگز سعی نکنید ، حواستون رو به زور به انجام کاری جمع کنید ، زیرا این کار، شما رو مضطرب و نگران میکنه و فایده‌ای هم برای شما نداره . پس سعی کنید آرامش خودتونو حفظ کنید ، نه عجله و نه کند حرکت کنید . توجه داشته باشید که داشتن آرامش در حین انجام کار ، هرگز به معنی بی خیالی نیست، بلکه به معنی دقت و تمرکز ، بدون اضطراب هستش .
پس یکی از روش‌های افزایش تمرکز افزایش آرامش خودتونه ، چون فردی که آرامش درونی داره بدون شک افکارش کمتر ازشاخه ای به شاخه دیگه می‌پره و بیشتر میتونه به یک کار یا یک موضوع تو اون زمان فکر کنه . و در آخر هنگام انجام کارهاتون استراحت‌های کوتاه و منظم داشته باشید و تعادلی میان انتظارات خودتون و سطح تواناییهاتون برقرار کنید .
? فردین حق پور هستم . مدرس و مشاور کنکور ?
