همانطور که در تحلیل تکنیکال توضیح دادیم در سال‌های گذشته فعالان بازارهای مالی دریافته‌اند که قیمت سهام شرکت‌ها، ارزش ارز کشورها و اوراق بهادار به صورت تصادفی تغییر نمی‌کنند بلکه تمام این تغییرات تابع یک روند تکرار شدنی و البته قابل پیش بینی است. بدین منظور لازم است که اصول اولیه تحلیل تکنیکال را مجددا مرور کنیم.
اصول اولیه تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال بر پایه سه اصل کلی بنا شده است. این سه اصل کلی عبارتند از:
1. کلیه عوامل تاثیرگذار در بازارهای مالی در قیمت‌های آن بازار پنهان شده و در آن مستتر است.
2. قیمت‌های بر اساس یک روند مشخص حرکت می‌کنند و این روندها ادامه‌دار هستند.
3. بازارهای به طور معمول رفتار خود را تکرار می‌کنند.
هدف اصلی تحلیلگران تکنیکال نیز یافتن روابط موجود بین تغییرات قیمت در گذشته و آینده است تا بتوانند توسط این روابط آینده قیمت سهام یا اوراق بهادار در آینده را پیش‌بینی کنند.
نکته: در اینجا تحلیلگر فقط قیمت را پیش‌بینی می‌کند و نه پیشگویی. پس ممکن است به دلایل مختلف که در مقالات آتی به آن خواهیم پرداخت، این پیش‌بینی‌ها محقق نشوند.
باتوجه به مطالب گفته شده، اولین ابزار تحلیلگر تکنیکال، نمودار تغییرات قیمت یک سهم یا هر نوع اوراق بهادار دیگر است. یک تحلیلگر به نمودار به عنوان تصویری از قیمت گذشته و آینده سهام می‌نگرد.
نمودارهایی که بیشتر از بقیه برای تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند، چهار مورد هستند. هر شخصی که قصد فراگیری تحلیل تکنیکال را دارد باید با این چهار نوع نمودار آشنا باشد.
انواع نمودارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال
1. نمودار میله‌ای
2. نمودار خطی
3. نمودار شمعی ژاپنی
4. نمودار X-O
در ادامه به توضیح هر کدام میپردازیم.
1- نمودار میله‌ای
نمودار میله‌ای یک روش بسیار متداول و ساده برای ترسیم داده‌های قیمت می‌باشد. در نمودار میله‌ای یک خط عمودی از کمترین قیمت معامله در دوره مورد بررسی تا بیشترین قیمت معامله در یک بازه زمانی مورد بررسی (بازه زمانی می‌تواند دقیقه، ساعت، روز، هفته، ماه یا سال باشد) رسم می‌شود. در سمت راست این خط با استفاده از یک علامت کوچک افقی، آخرین قیمت معامله سهم (قیمت بسته شدن سهم) یا اوراق بهادار در همان دوره را مشخص می‌کنند. معمولاً در سمت چپ این خط نیز با یک علامت کوچک افقی قیمت باز شدن سهم (قیمت پایانی روز قبل معاملاتی) را مشخص می‌کنند.
میله نزولی، میله‌ای است که قیمت بسته شدن سهم از قیمت باز شدن سهم کمتر باشد. در میله صعودی نیز عکس این اتفاق رخ می‌دهد. البته در نمودارهایی که توسط نرم‌افزارها رسم می‌شوند برای سادگی در تشخیص از رنگ قرمز برای میله نزولی و از رنگ سبز برای میله صعودی استفاده می‌گردد.
نمونه‌ای از یک نمودار میله‌ای را در زیر مشاهده می‌کنید.
2- نمودار خطی
برخی از تحلیلگران تکنیکال معتقدند که تنها قیمتی که برای تحلیل وضعیت سهام اهمیت دارد، آخرین قیمت معامله آن سهام در یک بازه زمانی مورد بررسی (بازه زمانی می‌تواند دقیقه، ساعت، روز، هفته، ماه یا سال باشد) می‌باشد. به همین علت فقط روند تغییرات قیمت بسته شدن سهام را در یک نمودار خطی معمولی ترسیم می‌کنند.
نمونه‌ای از یک نمودار خطی را در زیر مشاهده می‌کنید.
3- نمودار شمعی ژاپنی (candlestick)
بیش از دو قرن پیش در ژاپن برای تحلیل قیمت برنج نمودارهایی که امروز به نمودارهای شمعی ژاپنی شناخته می‌شوند، استفاده می‌شد.
علت نامگذاری این نمودارها به دلیل شباهت آن به بدنه و شعله شمع و نام ژاپنی نیز به علت مبدا استفاده آن می‌باشد. البته باید یادآور شد که این نوع نمودارها به لطف کامپیوترها حدود سه دهه است که در غرب رواج یافته است.
در این نمودار قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن و نیز بیشترین و کمترین قیمت منعکس می‌شود. به قسمت بین قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن سهم، بدنه شمع (Real body) و به دو قسمت بالایی و پایین بدنه شمع به ترتیب سایه بالایی (Upper shadow) و سایه پایینی (Lower shadow) گفته می‌شود.
اگر قیمت بسته شدن سهم از قیمت باز شدن آن پایینتر باشد، شمع نزولی ایجاد شده و اگر قیمت بسته شدن سهم از قیمت باز شدن سهم بیشتر باشد، شمع صعودی ایجاد می‌گردد. بدنه شمع نزولی را به رنگ سیاه و بدنه شمع صعودی را به رنگ سفید نمایش می‌دهند.
4- نمودار X-O
این نوع از نمودار همان اطلاعاتی را در بر می‌گیرد که نمودارهای میله‌ای و خطی نشان می‌دهند. در این نمودار افزایش قیمت با علامت X و کاهش قیمت با علامت O نشان داده می‌شود.
حجم معاملات
معمولاً حجم معاملات در هر یک از دوره‌های زمانی در زیر نمودار قیمت توسط یک خط عمودی نشان داده می‌شود. خطوط عمودی بلندتر نشان‌دهنده حجم معامله بیشتر در یک بازه زمانی می‌باشد.
رنگ قرمز یا سبز در خطوط نشان‌دهنده حجم معاملات بر اساس رنگ میله‌ها یا کندل‌ها (صعودی سبز رنگ و نزولی قرمز رنگ) می‌باشد.
