تقریبا اولین تلاش بشر برای هوشمند سازی اجسام مصنوعی در سال 1770 اتفاق افتاد. در آن سال ولفگانگ فون کمپلن (Wolfgang von Kempelen) ربات شطرنج باز خود را که ترک نام داشت در دربار ماریا ترسا (Maria Theresia) ملکهی اترشی به نمایش گذاشت. وی معتقد بود دست سازهی او، که به عنوان یک ربات هوشمند از آن یاد میکرد، می تواند همهی شطرنج بازهای دنیا را شکست دهد. در تبحر آن دستگاه در این بازی شکی نبود اما قسمت قابل تامل آن هوشمندی ربات بود. این ربات به خودی خود از هیچ هوشمندی برخوردار نبود و توسط برترین اساتید شطرنج آن زمان کنترل میشد.
چارلز ببیج (Charles Babbage)، مهندس و ریاضیدان مشهور بریتانیایی، از جمله کسانی بود که با این ربات مسابقه داد و شکست خورد. او جزء اولین کسانی بود که به تقلبی بودن آن پیبرد، و ایدهای برای به وقوع پیوستن یک ربات شطرنج باز واقعی به ذهنش رسید. او اولین کسی بود که ایده یک ماشین محاسبهگر برنامهپذیر را مطرح کرد.
او در ابتدا برای هوشمند سازی ماشین ها تلاشهایی کرد از جمله اختراع ماشین حساب و ماشین تحلیلی که برای اثباتهای ریاضی مورد استفاده قرار میگرفتند و اولین قدم برای بروز دانش ماشینی به حساب میآمدند.
بعد از آن ادا لاولس (Ada Lovelace) که بعدها به عنوان اولین برنامه نویس دنیا شناختهشد ایدهی ببیج را جالب و کاربردی دانست و در رابطه با آن گفت: « قابلیت برنامه ریزی ماشین تحلیلی جدید کاربرد جامع تری به ماشین میدهد.» در سال 1837 بعد از فکر و بررسی، آن دو با همکاری هم توانستند پیشرفت چشمگیری در این عرصه به ارمغان بیاوردند و اولین ماشین محاسبهگر قابل برنامه ریزی ساخته شد.
بعد از گذشت زمان و پیشرفت علم اولین کامپیوتر در فوریه 1946 با یک تیم برنامه نویس که همه اعضای آن خانم بودند اختراع شد. این کامپیوترENIAC نام گرفت. این دستگاه توانایی انجام کارهایی همچون محاسبهی جمع 3000 عدد در زمان چند ثانیهای و اندازهگیری بردار را داشت.
تا به اینجا پیشرفت علم تنها به جایی رسید که در آن ماشین های قابل برنامه ریزی و توانمند در انجام محاسبات پیچیده ساخته شدند. از این پس بشر به فکر ماشینهایی هوشمند افتاد و این پیشرفت را هوش مصنوعی نامیدند، در ادامه به شرح جزئیات پرداخته شده است.
بعد از آن در سال 1950 که ظهور عصر دیجیتال در آن زمان بود آلن تورینگ (Alan Turing) از دانشمندان آن زمان در مقالهای با نام «Computing Machinery and Intelligence» به بیان تستی پرداخت که موجبات پژوهشهای بیشتری در زمینهی هوشمند سازی کامپیوترها از نوع شبیه سازی انسانها را در برداشت. او در این تست بیان کرد: «آیا ماشین میتواند فکر کند؟»
سوال وی خیلی کلی و جامع بود برای همین با چندین مثال پیششرطها و جزئیات آن را بیان کرد. در این تست سه اتاق ایزوله در نظر گرفته میشود که در دو اتاق انسان و در یک اتاق کامپیوتر قرار دارد یک شخص مورد آزمایش قرار میگیرد و به صورت جداگانه با یک انسان و یک کامپیوتر از طریق نوشتاری صحبت میکند اگر او نتواند تشخیص دهد که کدام کامپیوتر است بدین معناست که آن ربات در تست تورینگ پذیرفته شده است.
و اما واژهی هوش مصنوعی در سال 1956 به طور رسمی ابداع شد و از آن پس به دانش هوشمندسازی ماشینها، هوش مصنوعی میگویند . در آن سال کارگاه پژوهشی در دانشگاه دارتموث (Dartmouth College) با حضور ریاضیدانان، فیزیکدانان و پژوهشگران مطرح آن زمان برگزار شد که حول موضوع هوش مصنوعی در آن صحبت شد و در نهایت جان مک کارتی (John McCarthy) واژهی هوش مصنوعی را برای این علم در نظر گرفت.
پس از آن سال که هوش مصنوعی برای خود جایگاه واحد و مستقلی پیدا کرد روزگاران درازی بر این علم گذشت، از پیشرفت های چشمگیر آن گرفته تا زمستان های سرد و یخبندانی که در یک برهه زمان سد راه پیشرفتش شدند. البته هیچگاه هیچ مانعی این علم را متوقف نکرد و همچنان شاهد پیشرفت روزافزون آن هستیم. در ادامه خلاصهای از آنچه در سالهای متمادی بر این علم گذشته است را مشاهده میکنید.