محمد قوچانی در مقاله منتشر شده در مجله سیاست نامه انواع آسمان و ریسمان‌ها را به هم بافته است که مهدی بازرگان را در مقوله عملکرد فاجعه‌بار مجاهدین خلق تبرئه کند. تنها هدف این مقاله همین بود
#محمد_قوچانی تمام نیروهای سیاسی را متهم می‌کند تا فقط یک نفر را تبرئه کند که اتفاقا از همه بیشتر در شکل‌گیری پدیده حنیف نژاد و مجاهدین خلق مقصر است. آن هم مهدی بازرگان است. با این‌که بازرگان در سال‌های انتهایی عمر خود آن هم به دلیل حذف از ساختار قدرت تجدیدنظرهایی در ایده اسلام سیاسی کرد، اما جدی‌ترین ایدئولوگ اسلام سیاسی در تاریخ معاصر ایران است. به نوعی نسخه شیعی اخوان المسلمین. اتفاقا روابط تشکیلاتی تنگاتنگی هم با اخوان المسلمین داشت. مصطفی چمران مستقیما به سفارش بازرگان برای آموزش نظامی نزد اخوان المسلمین به مصر رفت. این نکته‌ای است که محمد قوچانی به عمد آن را بیان نمی‌کند.
بازرگان نه تنها هیچگاه نقد جدی به مجاهدین خلق وارد نکرد که همواره رابطه‌ای پیچیده با این فرزندان خلف خودش داشت. در واقع مجاهدین خلق را همچون یک کارت بازی مهم در دستش نگاه داشت.
بازرگان بنیان‌گذار انحصارطلبی در ایران پس از انقلاب 57 بود. در دولت موقتش که اتفاقا باید چتری برای تمام نیروهای سیاسی فعال در انقلاب می‌بود حتی شخصیت‌هایی همچون کریم سنجابی و داریوش فروهر را هم تحمل نمی‌کرد. روحیه انحصارطلبی بازرگان و ضدیتش با چپ از روز اول خشت دولت در ایران بعد انقلاب را کج نهاد. کافی است فقط خاطرات داریوش فروهر و دکتر پیمان را در مورد برخوردهای انحصارطلبانه بازرگان را بخوانید.
میراث این روحیه انحصارطلبانه در وجه دیگری در بین مجاهدین خلق توسط فرزند و شاگرد خلف بازرگان یعنی حنیف نژاد ماندگار شد تا به فاجعه امروز رجوی ختم شود. قوچانی تمام تلاشش تصویر کردن چهره‌ای دروغین از بازرگان است. برای پروژه سیاسی که شکست خورده است. پروژه‌ای که تنها یک بعد آن رای 25 هزار تایی لیست یاران هاشمی در تهران 10 میلیونی بود.
شاید عموم مردم ایران آن‌قدر هوشمند باشند که در مقاطعی از دوگانه بازرگان _ حاکمیت استبدادی وقت یا هاشمی رفسنجانی _ حاکمیت استبدادی استفاده کنند و با سیاست‌ورزی از این چهره‌ها برای اعلام مخالفت خود استفاده کنند. اما همان‌قدر هم هوشمند هستند که جای دوغ و دوشاب عوض نشود. بازرگان و رفسنجانی را نمی‌شود قهرمان لیبرالیسم واقعا ناموجود ایرانی جا زد. نتیجه اش میزان رای لیست نهضت آزادی در انتخابات شورای شهر تهران سال 82 و میزان رای لیست یاران هاشمی در اسفند 98 است.
نهایتا #رفسنجانی و #بازرگان سیاستمداران محافظه‌کار همراه با زیرکی بازارمسلکانه بودند که از کارت های بازی خود استفاده می‌کردند. بازرگان از مجاهدین خلق و هاشمی رفسنجانی از موتلفه اسلامی.
#فوادشمس
فروردین 1399
