آشنایی با مشاهیر فوتبال جهان؛ علی دایی

علی دایی، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های فوتبال ایران و جهان، در ۱ فروردین ۱۳۴۸ در اردبیل به دنیا آمد. اما دایی دربارهٔ تاریخ تولدش می‌گوید:«شناسنامه من 1/1 صادر شده. سه تا از داداش هایم شناسنامه هاشان 1/1 صادر شده، فقط آخری اینطوری نیست به خاطر اینکه زودتر مدرسه برویم. ... من زمستان به دنیا آمدم. آن هم نه سال 48، سال 49 به دنیا آمدم.» او چهار برادر دارد و فرزند سوم خانواده است. دایی در سال ۱۳۶۶ در رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب قبول شد، اما بعداً در رشته مهندسی متالورژی دانشگاه صنعتی شریف تحصیل کرد و مدرک لیسانس خود را از این دانشگاه دریافت کرد. او با قد ۱.۹۲ متر، به عنوان مهاجم در تیم‌های مختلفی در ایران و خارج از کشور بازی کرده است. دایی در دوران حرفه‌ای خود به عنوان بازیکن و مربی، افتخارات بسیاری کسب کرده و به عنوان یکی از بهترین گلزنان تاریخ فوتبال شناخته می‌شود.

دوران بازیگری
علی دایی فوتبال حرفه‌ای خود را از تیم استقلال اردبیل آغاز کرد و سپس به تیم‌های تاکسیرانی و بانک تجارت پیوست. او در سال ۱۳۷۳ به پرسپولیس تهران پیوست و با عملکرد درخشان خود، توجه تیم‌های خارجی را به خود جلب کرد. دایی در سال ۱۳۷۵ به تیم السد قطر پیوست و سپس به آلمان رفت و در تیم‌های آرمینیا بیله‌فلد، بایرن مونیخ و هرتابرلین بازی کرد و با بایرن مونیخ نایب قهرمان لیگ قهرمانان اروپا ۱۹۹۹ را به دست شد. همچنین در سال ۱۹۹۹ به عنوان بهترین بازیکن سال آسیا انتخاب شد.

علی دایی در دوران حرفه‌ای خود بازی‌های برجسته و به‌یادماندنی بسیاری داشته است. در اینجا به چند مورد از مشهورترین بازی‌های او اشاره می‌کنیم:

بازی‌های ملی

بازی مقابل کره جنوبی در جام ملت‌های آسیا 1996: علی دایی در این بازی با زدن ۴ گل، نقش مهمی در پیروزی ۶-۲ ایران داشت و به عنوان یکی از بهترین بازی‌های او شناخته می‌شود.

بازی مقابل لبنان در جام غرب آسیا 2004: دایی با هت‌تریک در این بازی، رکورد مختار داهاری را شکست و به عنوان بهترین گلزن تاریخ جهان در رده ملی شناخته شد.

بازی مقابل کاستاریکا در سال 2006: این بازی آخرین بازی ملی علی دایی بود که در آن موفق به زدن گل شد و تعداد گل‌های ملی خود را به ۱۰۹ رساند.

بازی‌های باشگاهی

بازی برای بایرن مونیخ مقابل چلسی در لیگ قهرمانان اروپا ۱۹۹۹: علی دایی در این بازی به عنوان اولین بازیکن ایرانی در لیگ قهرمانان اروپا به میدان رفت و عملکرد خوبی داشت.

بازی برای هرتابرلین مقابل چلسی در لیگ قهرمانان اروپا 2000: دایی در این بازی دو گل به ثمر رساند و به عنوان یکی از بهترین بازی‌های باشگاهی او شناخته می‌شود.

افتخارات

علی دایی با زدن ۱۰۹ گل در ۱۴۸ بازی ملی، رکورددار بیشترین گل زده در بازی‌های ملی تا سال ۲۰۲۱ بود که این رکورد توسط کریستیانو رونالدو شکسته شد. او در جام ملت‌های آسیا و بازی‌های آسیایی نیز عملکرد بسیار خوبی داشت و به عنوان یکی از بهترین مهاجمان تاریخ جام ملت‌های آسیا شناخته می‌شود. دایی با ثبت ۱۴ گل، رکورد بیشترین گلزنی در تمام ادوار جام ملت‌های آسیا را در اختیار دارد. او به عنوان بهترین مهاجم تاریخ جام ملت‌های آسیا و بهترین مهاجم بعد از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران انتخاب شده است. دایی همچنین در سال ۲۰۱۴ به تالار مشاهیر فوتبال آسیا وارد شده است.

دوران مربیگری

پس از بازنشستگی از فوتبال، علی دایی به عنوان مربی فعالیت خود را ادامه داد. دایی در سال ۱۳۸۵ به عنوان بازیکن_مربی باشگاه سایپا، پا به عرصه مربیگری گذاشت. او در تیم‌های مختلفی از جمله سایپا، پرسپولیس، راه‌آهن و نفت تهران مربیگری کرده است. دایی در اسفند سال ۱۳۸۶ به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران منصوب شد و در مسابقات مختلفی تیم ملی را هدایت کرد. دایی همواره به حمایت از ورزشکاران جوان و استعدادهای نوظهور پرداخته و تلاش کرده است تا با ایجاد فرصت‌های مناسب، به رشد و پیشرفت آن‌ها کمک کند. او با برگزاری کلاس‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی، تجربیات و دانش خود را در اختیار نسل جدید قرار می‌دهد و بازیکنانی مانند مهدی طارمی زیر نظر علی دایی شکوفا شده اند. علی دایی از سال 1398 سرمربی تیمی نبوده است.

فعالیت‌های تجاری

علی دایی علاوه بر فوتبال، در زمینه‌های تجاری نیز فعالیت دارد. او مؤسس و مدیرعامل شرکت پوشاک ورزشی دایی است و در زمینه‌های مختلفی از جمله واردات و تولید البسه و لوازم ورزشی، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن و برج‌سازی، و فعالیت در حوزه مواد غذایی و بیمه فعالیت می‌کند. علی دایی در بسیاری از پروژه‌های خیریه شرکت کرده و به کمک به کودکان نیازمند، ساخت مدارس و بیمارستان‌ها، و حمایت از خانواده‌های کم‌درآمد پرداخته است. او همچنین در زمان وقوع بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل، به جمع‌آوری کمک‌های مالی و ارسال کمک‌های ضروری به مناطق آسیب‌دیده کمک کرده است. دایی همچنین به عنوان سفیر حسن نیت یونیسف منصوب شده است.

به پاس فعالیت‌های انسان‌دوستانه و میهن‌پرستانه علی دایی بعد از زلزله کرمانشاه به افتخار وی نام یک گونهٔ گربه ماهی به سینه‌خراش علی دایی نام‌گذاری شد. این گونه در رودخانه‌های استان‌های غربی و جنوب غربی ایران زندگی می‌کند. این اتفاق با حاشیه‌هایی همراه بود. در ۱۵ تیر ۱۴۰۰، خروجی بزرگراه باکری تهران به اتوبان کرج تا ورودی اصلی مجموعه ورزشی آزادی به نام علی دایی به ثبت رسید.

ازدواج و فرزندان

علی دایی در سال ۱۳۸۳ با مونا فرخ‌آذری ازدواج کرد و دو دختر به نام‌های دنیز و نورا دارد. دنیز در لندن زندگی می‌کند و نورا نیز در کنار خانواده در ایران است.

حواشی

علی دایی با وجود بازی‌های خوب در دوران جوانی، در سال‌های پایانی (مخصوصا در بازی‌های جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶) مورد انتقاد برخی از کارشناسان فوتبال، طرفداران و مطبوعات قرار گرفت. پافشاری برانکو ایوانکوویچ در استفاده مداوم از وی در تیم ملی از محبوبیت وی کاست. اما پس از چندی، موفقیت وی در باشگاه سایپا و قهرمانی او به عنوان بازیکن و سرمربی در لیگ برتر باعث شد تا دوباره توجه همگان را به خود جلب کند.

همچنین با آغاز سرمربی‌گری در تیم ملی، دایی بار دیگر آماج انتقادات قرار گرفت. او به دلیل «دوشغله» بودن (سرمربی هم‌زمان تیم ملی و تیم سایپا) مورد انتقادات تندی قرار گرفت. ارائه لیست بازیکنان دعوت شده به تیم ملی یکی دیگر از دلایل انتقادات از دایی بود. منتقدان او وجود ۵ بازیکن از باشگاه سایپا که در رده‌های میانی جدول لیگ برتر قرار داشت، عدم حضور بازیکنی از تیم‌های خوزستانی (فولاد خوزستان، استقلال اهواز، صنعت نفت آبادان) و نیز عدم دعوت از برخی بازیکنان بزرگ ایرانی مانند مهدی مهدوی‌کیا و علی کریمی را مورد انتقاد قرار می‌دادند.

شکایت از مایلی‌کهن

دایی در اعتراض به سخنان محمد مایلی‌کهن سرمربی سابق تیم ملی فوتبال ایران از وی شکایت کرد. دادگاه روز دوشنبه ۹ اردیبهشت سال ۱۳۸۷ خورشیدی با حضور وکیل دایی و مایلی‌کهن برگزار شد. مایلی‌کهن بر مواضع قبلی خود و انتقادات از دایی پافشاری کرد. دادگاه محمد مایلی کهن را به‌مدت یک سال از مصاحبه با رسانه‌ها محروم اعلام کرد. در پی شکایت علی دایی از مایلی‌کهن، دادگاهی بدوی در ۲۸ مرداد ۱۳۹۳، وی را به ۴ ماه حبس تعزیری و پرداخت ۱۰۰ هزار تومان جزای نقدی، محکوم کرد. این رأی در دادگاه تجدید نظر نیز تأیید شد. وی در در تاریخ ۲۰ آبان همان سال، برای اجرای حکم با دستبند به اوین منتقل شد. بلافاصله بعد از انتقال مایلی کهن به زندان اوین، محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان به معاونت حقوقی این وزارتخانه دستور پیگیری آزادی محمد مایلی کهن را صادر کرد. دایی نهایتاً در ۲۱ آبان ماه و با واسطه‌گری بسیاری از شخصیت‌ها همچون علی پروین با نوشتن نامه‌ای رضایت داد مایلی کهن از زندان آزاد شود.

داوری محسن قهرمانی

پس از بازی پرسپولیس و سپاهان در نیم فصل اول مسابقات لیگ برتر در فصل۹۳_۱۳۹۲ که به میزبانی سپاهان برگزار شد و در طی آن داور مسابقه (محسن قهرمانی) در دقیقه دوم بازیکن پرسپولیس را اخراج؛ و یک پنالتی به نفع سپاهان اعلام کرد، دایی در کنفرانس خبری بعد از بازی بیان کرد: «می‌دانستیم که قهرمانی قرار است در این مسابقه آن طرفی (به سمت سپاهان) غش کند.» دایی همچنین خطاب به قهرمانی اعلام کرد: «آقای قهرمانی من شماره تلفن‌ها و شماره حساب‌ها را نمی‌دانم. اگر تو داوری من پروفسورای داوری دارم.» در پی این اتهام و با توجه به مستنداتی که طرفین ارائه دادند، پس از ۴ ماه حکم پرونده اعلام شد که بر اساس آن محسن قهرمانی از روابط ناسالم مالی بین تیم داوری با باشگاه سپاهان تبرئه شد اما به دلیل دریافت مبالغی از باشگاه راه‌آهن از طریق محمدرضا مولایی (مربی بدن‌سازی تیم در زمان مربیگری علی دایی در این باشگاه) به مدت ۸ ماه از داوری محروم شد.

کانال تلگرام:https://t.me/Footballyekonim