چه انتظاری از پزشکیان یا هر پیروز دیگر انتخابات داریم؟
محمد فاضلی
انتظارتان از نامزدهای انتخابات چیست؟ بگذارید انواع انتظاراتی را که میتوان از نامزدها داشت، مختصر، با تمرکز بر مسعود پزشکیان شرح دهم.
پزشکیانِ سوپرمن. یعنی انتظار داشته باشیم بیاید و به سرعت تکلیف تورم، تحریم، رشد اقتصادی، آسیبهای اجتماعی، فقر، آب و فرونشست زمین و ... را معین کند.
پزشکیانِ سامورایی. یعنی انتظار داشته باشیم شمشیر دست بگیرد و ناقضان حقوق مردم، خشونتورزان و عناصری را که نمیپسندیم، تار و مار کند.
پزشکیان رابینهود. بعنی انتظار داشته باشیم از راه برسد و حق فقرا و محرومان را از گلوی مستکبران و مال مردمخورها بیرون بکشد و دل مستضعفان را شاد کند.
من میتوانم چند جور دیگر پزشکیان در همین مایهها ردیف کنم. پزشکیان جارچی، دزدگیر، افشاگر و ...؛ اما به گمانم هیچ کدام از اینها نقش رئیسجمهور نیست. ترجیح میدهم پزشکیان در صورت رئیسجمهور شدن (و هر نامزد پیروزی) در نقشهای زیر ظاهر شود.
پزشکیانِ توافقساز. در این کشور، توافقی بین نهادهای حاکمیتی درباره شیوه اداره کشور، حتی در حیاتیترین مسائل، وجود ندارد یا بسیار کمرنگ است. رئیسجمهور رئیس مهمترین شوراهایی است که وظیفهشان توافق بر سر مسائل بنیادین است. او باید توافقساز بزرگ باشد، توافقهایی متضمن منافع مردم ایران.
پزشکیانِ آرامشبخش. ایران امروز درگیر التهابهای شدید اجتماعی بین گروههای سیاسی، گروههایی از مردم و حاکمیت، و تنشهایی بین ایران و جهان است. رئیسجمهور باید آرامشبخش باشد، التهابها را کاهش داده و التهاب را به همکاری، توافق و شور تبدیل کنید. شور سیاسی و التهاب سیاسی دو مقوله کاملاً متفاوت هستند.
پزشکیانِ تخصصگرا. ایران دهههاست از بیاحترامی به تخصص رنج برده است. از اینکه سر جای خودشان نیستند عذاب کشیده است. رئیسجمهور وظیفه دارد به تخصص احترام بگذارد، آنرا قدر نهد و بر صدر نشاند.
پزشکیانِ یکملت. ملت ایران به واسطه خطکشیهای بیحاصل و نابهجا، چندپاره شده است. رئیسجمهور باید در جایگاه التیامبخش روح یک ملت، آنها را به هم نزدیک کند، ایران را برای همه ایرانیان بداند و در عمل به آن وفادار باشد. او باید رئیسجمهور یکملت باشد.
پزشکیانِ کمحرف. مقامات بس که سخن گفتهاند و عمل نکردهاند، و بس که حرفهای زدهاند که از اساس نمیشده به آنها عمل کرد؛ بیاعتبار شدهاند. رئیسجمهور باید کمحرف باشد و تا اطمینان از واقعگرایانه بودن سخنش و عملی بودن وعدهاش نداشته باشد، سخن نگوید. به این طریق است که میشود اعتبار را به رئیسجمهور، سیاست و سخن بازگرداند.
پزشکیانِ راهسازِ راهدار. رئیسجمهور باید راهسازی کند، راهی که مردم در تعیین مسیر و مقصد آن مهمترین نقش را دارند؛ و درباره مسیر این راه بین همه نهادهای حاکمیت توافقسازی کند. او باید راهداری کند که راه ساختهشده با نظر و کمک مردم، خوب نگهداری شود و راهزنان راه بر مردم نبندند.
من دنبال قهرمان نمیگردم، و باور ندارم که ایران با دهها درد بنیادین، در میانه شدیدترین تحریمها، راهحلهای کوتاهمدت، سریع و کمهزینه دارد. هر رئیسجمهور احتمالی، از جمله #مسعود_پزشکیان فقط به شرطی که صدای عقلانیت باشد و دست از پوپولیسم بکشد و به نقشهایی که برشمردم پایبند باشد، میتواند دردی از دردهای ایران را درمان کند.