آیا تابحال در مورد کلمه پیر مخصوصا در ادبیات فارسی اندیشیده اید؟
ابتدا اجازه دهید ببینیم لغت نامه دهخدا در مورد پیر چه می گوید: شیخ، شیخه، کلان سال .... و در فرهنگ معین اینگونه تعریف شده است: سالخورده، مراد، مرشد، دانا، خردمند و...
ابتدا اجازه دهید ببینیم لغت نامه دهخدا در مورد پیر چه می گوید: شیخ، شیخه، کلان سال .... و در فرهنگ معین اینگونه تعریف شده است: سالخورده، مراد، مرشد، دانا، خردمند و...
حال بد نیست از دیدگاه حافظ هم به این لغت نگاهی بیندازیم. بی شک حافظ از شعرایی است که در مجموعه غزلیات خود از این واژه بسیار استفاده نموده و بنظر می رسد علاقه خاصی از لحاظ معنایی و مفهومی به این کلمه داشته است از نام هایی چون پیر دانا، پیر ما، پیر می فروشان، پیر میخانه، پیر خرد، پیر صومعه، پیر ژنده پوش، پیر فرزانه گرفته تا پیر خرابات و از همه مهم تر پیرمغان سخن ها گفته است.
حال با یک نگاه اجمالی به این موضوع کم و بیش متوجه می شویم که پیر درواقع خارج از معنی ساده خود (سالخورده)، مفهوم عمیق تر و رمز الودتری در پس خود دارد، کسی که بنظر می رسد خدا گونه از همه چیز آگاه است و فرزانه و خردمند، به قول حافظ صاحب فن است. این مفاهیم ریشه در فاکتور هایی مانند تاریخ، تمدن، دین و فرهنگ دارد، منتهی در اینجا نمی خواهیم به این مقوله از دیدگاه تاریخی یا فلسفی و یا حتی دینی و فرهنگی خود بپردازیم .
ابعاد
ما و جهان قابل مشاهده چهار بُعدی که در آن زیست می کنیم چیزی نیست جز یک غشا یا یک ریسمان در فضایی با ابعاد بیشتر که در نظریه اَبر ریسمان یا نظریه_ام به آن اَبر فضا می گویند. فرض کنید شما در فضایی دوبعدی مانند سطح یک کاغذ زندگی می کنید و برای مثال اسم شما مربع می باشد و در آنجا با دیگر اشکال دو بعدی دیگر مانند مربع، مثلث و ذوزنقه... زندگی می کنید ، و احتمالا وقتی موجودات تک بعدی مانند پاره خط هایی ساده یا حتی خطی هایی را در دنیای خود می بینید به آنها فخر می فروشید و از خود تعریف می کنید یا حتی آنها را مسخره می کنید و دست می اندازید و می خندید، نمی دانم! ولی حتی اگر این گونه هم باشد حق دارید! آنها فقط موجوداتی تک بعدی هستند. آنها شاید حتی اگر در مسیر خود به شما برخورد کنند متوجه شما نشوند و به سادگی از کنار شما عبور کنند، عجیب نیست؛ آنها درک درستی از ابعاد بالاتر از خود ندارند. اینگونه است که شما از خوشحالی در پوست خود نمی گنجید، دنیای شما علاوه بر طول عرض هم دارد شما موجود پیچیده تری هستید "چه مسرت بخش" . نه!؟ اما دوبعدی عزیز زیاد هم خوشحال نباش باید بعرض برسانم که بعد سومی هم وجود دارد، و موجوداتی مثل مکعب، کره و هرم آنجا زندگی می کنند همین حالا یک سه بعدی به نام قلم تو را رسم کرده، چطور او را نمی بینی!؟ شاید همین حالا در حال خندیدن به تو هست و شاید هم در پی زیبا تر کردن خطوط یا رنگ کردن تو باشد.اینطور بنظر می رسد که تو هم مانند پارخط این واقعیت را نمیبینی، زیرا در زندان دو بعدی خود (کاغذ) گیر افتاده ای.!
این اصل که موجودات هر بعد زندانی وجه های دنیای خود هستند و به کل واقعیت دسترسی ندارند دردناک است. این سناریو تماماً در خصوص جهان چهار بعدی ما هم صادق است، ما در جهانی چهار بعدی زندگی می کنیم که خود مانند کاغذ یا غشایی که در ابتدا به آن اشاره شد است معلق در فضایی با ابعاد بالاتر. برای کسی که در اَبر فضا زندگی می کند نه تنها مکان و فضا بلکه زمان هم قابل دسترس و حاضر است و مانند طول و عرض و ارتفاع می تواند در محور زمان به عقب یا جلو حرکت کنند او عالم خردمند و صاحب فن هست و هر زمان و هر کجا هم که برویم، باز نمی توانیم از آن فرار کرده و از او قایم شویم. اما می توانیم با او روبرو شویم.
او خود آگاهی است.
شاید پیر ما هم قلمی باشد یا که پیر قلم بدستی باشد!؟
شما چه فکر می کنید؟
