وقتی پای منتقدان سینما به میان می آید حاشیه و جنجال حرف اول را می زند، حالا اگر سابقه سیاسی را کنار قلم تند و تیز و نترسش قرار دهیم به یک اسم انحصاری می رسیم، لقمان مداین، کسی که طی ادوار حضورش در جشنواره فیلم فجر نگذاشت یک آب خوش از گلوی مسئولان ارشاد پایین رود، در نوشتن تعارف ندارد و ما تصمیم گرفتیم اینجا نگاهی به زندگی نامه او بیندازیم.
لقمان مداین (زاده ۲۱ فروردین ۱۳۷۲ در تهران) فعال سیاسی سابق، پژوهشگر، مدرس و منتقد سینما است. او در ادوار جشنواره های فیلم فجر به عنوان منتقد حضوری فعال داشت. در دبستان فرهنگیان و سپس در دبیرستان مطهری در رشتهٔ ریاضی و فیزیک تحصیل کرده‌است. وی ۱۹ سالگی در شهرستان چالوس به دانشگاه رفته و در رشتهٔ مهندسی عمران تحصیل کرده‌است، او در سال ۱۳۹۸ به آکادمی هنری کارنامه راه یافت و فارغ التحصیل دوره های فیلمنامه نویسی شادمهر راستین گردید و در مجتمع فنی و حرفه ای تهران سطوح عالی تدوین در سینما را زیر نظر شهاب حاجی مشهدی گذراند.
که دانش آموختهٔ رشته و مقاطع زیر است:
وی در سال (۱۳۹۲-۱۳۹۴) به عنوان مدیر اجرایی در حزب اسلامی کار شاخه جوانان فعالیت داشت.
مداین سابقاً یک فعال سیاسی رفورمیست و مسئول روابط عمومی جبهه آزادی بود که در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ مهدی خزعلی را برای ثبت نام در وزارت کشور همراهی کرد و پس از اعتراضات سال ۱۳۹۶ که منجر به بازداشت دکتر مهدی خزعلی به عنوان دبیرکل و چندی از اعضای جبهه آزادی گردید، به عنوان تهیه کننده و تدوینگر در موسسه سرای قلم اقدام به راه اندازی گفتگوهای هارد تالک با اپوزوسیون داخل ایران کرد که از شبکه کانال وان متعلق به شهرام همایون و شبکه یورتایم متعلق به فرداد فرحزاد پخش شد.
مداین به عنوان عکاس مراسم تشییع سید محمد مهدی موسوی بجنوردی در صفحه اینستاگرامش نوشت:
« اوایل انقلاب امام از ایشان خواست تا رئیس قوه قضائیه بشود، بلافاصله عذر تقصیر خواستند و گفتند بنا ندارند وارد سیاست بشوند و می‌خواهند مسیر علمی خود را ادامه بدهند و معلم باشند. بعدها رهبری برای فرزندشان به خواستگاری دختر ایشان رفتند، مرحوم بجنوردی به زیبایی بیان کردند که نمی خواهند دخترشان و خانوادشان درگیر کنترل های حفاظتی و تشریفات و حواشی شوند و می خواهند زندگی ساده را پیش گیرند، و باز هم عذرتقصیر خواستند.»
او به عنوان عضو جبهه آزادی در صفحه اینستاگرام خود از دیدارش با محمود احمدی نژاد نوشت:
« مکان منزل آقای بقایی بود، او را تازه از زندان به مرخصی مخفیانه فرستاده بودند..احمدی نژاد معتقد بود نظام به زودی سرنگون می شود، او یقین داشت نظام انتخابات بعدی(1398) را نخواهد دید..»
لقمان مداین در صفحه اینستاگرام خود از نامه سید علی حسینی سیستانی به رهبر ایران پرده برداشت:
« آقای سیستانی همان روز نامه ای تسلیت آمیز به رهبری نوشتند که حاوی رموز عجیبی بود، او که مرجعیت رهبری را قبول نداشت و اعتقادی هم به پسوند و پیشوندهای مرسوم نداشت رهبری را آیت الله خطاب کرد، او که در خفا بر عدالت ایشان نقد می گرفت در نامه برایش آرزوی تداوم حضور کرد، او که هیچگاه پاسخ سلام ابلاغی رهبری را نمی داد در ابتدای نامه سلام کرد، او که نقش نیروی قدس در منطقه را مخرب می دانست قاسم سلیمانی را شهید اسلام خواند، و نکات بسیار دیگر که عملا با آن نامه خودش را پشت سر رهبری قرار داد، او می خواست به ترامپ بگوید علی رقم همه اختلافات جایی که پای اسلام در میان باشد حاضر است پشت رهبری بایستد و در رکاب او شمشیر بزند.»
او به عنوان عضو جبهه آزادی در صفحه اینستاگرام خود درباره پرونده قتل محمدعلی نجفی نوشت:
« شاید روزی تاریخ بپرسد: چرا مرحوم استاد برای نخستین بار در هتلی سراغ او رفت؟ چه در نوشیدنی نجفی ریخت که تا صبح روز بعد او فرمان بردار و مطیع بود؟ چه کسی از رابطه آنها فیلم گرفت؟ در ازای پخش نشدن فیلم از او چه خواستند؟ چرا نجفی اقدام به خودکشی کرد؟ آیا ازدواج اش با استاد دستوری بود یا دلدادگی؟ مهریه رو خودشان تعیین کردند یا برایشان تعیین شد؟ نفر دوم‌در لحظه قتل که بود؟ چرا فیلم‌حضورش از دوریین های ساختمان و آگاهی پاک شد؟ چرا آزاد شد؟ چرا نجفی دو اسلحه داشت؟ اسلحه دوم که قتل با آن روی داده بود متعلق به که بود؟ آیا نجفی قاتل بود؟ آیا قاضی به او گفته بود گردن بگیرد؟ نجفی چه کرده بود که این‌مصیبت رادر کاسه اش گذاشتند؟ و چه کسانی در هتل بلوار کشاورز به سراغش رفتند تا او را مجبور کنند با استاد ازدواج کرده و رقم مشخصی را مهر کند؟ امیدوارم تاریخ جوابی برای آن داشته باشد.»
او به عنوان عضو جبهه آزادی در صفحه اینستاگرام خود با انتشار عکسی از دیدار با احمد منتظری به تلاش آیت الله منتظری برای استقبال از رهبر ایران پرداخت و گفت:
« در سال هفتاد و نه یعنی سه سال بعد از سخنرانی تند سیزده رجب که منجر به برخورد های تند علیه ایشان شد رهبری تصمیم گرفتند به قم بیایند، درست همان دورانی که عراق زیر فشار شدید جامعه جهانی بود، آقای منتظری گفته بود می خواهد به پیشواز آقای خامنه ای برود... ورود آقای خامنه ای به قم بسیار مهم است و چشم قدرت های جهانی به این دیدار است، اگر آنها بفهمند رهبری مورد تایید جامعه مرجعیت نیست نقشه های شومی برای ایران اسلامی و تجزیه آن رقم می زنند، وقتی با تمام قوا به جنگ عراق آمده بودند قطعا آنالیز ایران هم در دستور کارشان هست، و برای خنثی کردن نقشه های آنها باید اختلافات را کنار گذاشت و به پیشواز ایشان رفت تا بدانند علی رغم همه اختلافات و نقد ها ایشان در بین مردم و مراجع جایگاه دارند و اگر چشم شومی به این انقلاب افتد همه اختلافات را کنار گذاشته و کنار هم می ایستیم.»
لقمان مداین از سال 1400 رسما به عنوان منتقد به نگارش و تألیف مقالات هنری و سینمایی و سرودن شعر روی آورد و آثار وی به سرعت در خبرگزاری های انصاف نیوز، رکنا، ایرنا، ایلنا، سلام سینما و روزنامه های اعتماد و کیهان بازتاب پیدا کرد.
نقدهای او علاوه بر نگاه سخت گیرانه به یکایکِ پارامترهای فرم و تکنیک، تحلیل کاملی از محتوای فیلم را شامل می شود. وی به خاطر نقد تحسین برانگیز سریال جیران برنده جشنواره نقد پلتفرم فیلیمو شد.
مداین در خبرگزاری انصاف نیوز با رد توهین آمیز بودن فیلم نوشت:
« از نگاه من شهر پر است از «سعید عظیمی»هایی که امام رضا (ع) و آن تفکر راستین را در محاصره خود در آورده اند، و حرم حضرت که در مرکز آنهاست و نور زردش که با نورهای آنان هم خوانی دارد نیز فقط یک معنی می دهد یعنی حرم رضوی(ع) در تصرف این مذهبی نماهای جاهل است.»
لقمان مداین آخرین اثر کیومرث پوراحمد را بسیار ضعیف قلمداد کرد و نوشت:
« پوراحمد دستگاه قضایی را پرچم دار کمپین نه به اعدام معرفی می‌کند، از ضعف قانون در تساوی حقوق زن و مرد و خشونت خانگی می گوید...»
مداین در گفتگو با روزنامه اعتماد گفت:
« آمده تا بگويد مي‌شود زير بيرق انقلاب روي ساواك شاه را سفيد كرد، آمده تا گله كند از كساني كه براي پاك كردن صورت مساله و جبران قصور خود حاضرند افراد بي‌گناه را به جاي ديگري مجازات كنند، آمده تا بگويد مي‌شود گواهي فوت غيرواقعي از يك رده رسمي تهيه كرد تا علت مرگ فاش نشود..»
لقمان مداین در گفتگو با خبرگزاری انصاف نیوز از سانسور بی رحمانه فیلم انتقاد کرد و گفت:
« پیکره اش از تیغ بی رحم سانسور چند پاره شده اما هنوز استوار است، از یک سو تلاش برخی سیاسیون برای اعمال نفوذ در دستگاه قضایی را به تصویر می کشد، و از سوی دیگر فساد برخی در قوه قضاییه را عریان می کند، مثل آنچه که در سال های اخیر اتفاق افتاد و از قاضی و دادستان تا معاون و مدیرکل در قوه بازداشت شدند، فیلم دست روی خرید و فروش کودکان می گذارد...»
مداین در گفتگو با خبرگزاری انصاف نیوز فیلم را از جنس نسرین ستوده نامید و گفت:
« شال سفید سارا ما را به یاد وکیل آزاده با شال همیشه سفیدش یعنی نسرین ستوده می‌اندازد که در رثای شأن وکالت روزی بیان کرد «وقتی اجازه نمی‌دهند تا از حقوق موکلینم دفاع کنم ترجیح می‌دهم تا با آنها محاکمه بشوم» و در نهایت نیز به بند اسارت افتاد، همان ابتدا که گلبهار پای برگه وکالت سارا را انگشت می‌زند، کتاب حقوق بشر محمدجعفر پوینده را می‌بینیم، و به عاقبتی که در انتظار سارا است پی می‌بریم، همانگونه که پوینده قربانی عناصر خودسر دستگاه های بالادستی شد...»
لقمان مداین در گفتگو با خبرگزاری انصاف نیوز فیلم را سفارشی نامید و گفت:
« فیلم به جنگ میان وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران بر سر افتخار دستگیری عبدالمالک ریگی می پردازد..»
مداین در گفتگو با خبرگزاری انصاف نیوز فیلم را ضعیف ترین اثر از مهدویان و عزتی دانست و گفت:
« مرد بازنده را تخریب می کنند تا دیگر هیچ فیلمی یک سیستم امنیتی را در خدمت کارتل های اقتصادی نشان ندهد!»
لقمان مداین در گفتگو با خبرگزاری انصاف نیوز فیلم را فصل پایانی بر محسن رضایی خواند و گفت:
« نقل شده رهبری رئیس جمهور بودند و از اخبار ساعت دو در کمال تعجب خبر نخست وزیر شدن میرحسین موسوی را شنیدند، بی حاشیه شکوه کردند و بعضی بزرگان به دفاع از ایشان نزد امام (ره) رفتند، که شما نباید اجازه می‌دادید موسوی نخست وزیر شود، این حق رئیس جمهور است که خودش نخست وزیرش را انتخاب کند و امام(ره) آنجا سخن عمیقی را مطرح می‌کند و می‌گوید: «از سپاه آمده بودند و گفتند اگر موسوی نخست وزیر نشود مطمئنا جنگ می‌خوابد، یا اینها راست می‌گویند و جنگ می‌خوابد که نباید بگذاریم، یا یک تهدید است و جنگ را می‌خوابانند که باز هم صلاح نیست»؛ و این روایت عریانی است که اگر حقیقت داشته باشد عمق قدرت‌نمایی محسن رضایی را به تصویر می‌کشد...»
مداین در گفتگو با خبرگزاری انصاف نیوز فیلم را بسیار مهم دانست و گفت: فیلم عنکبوت را هم باید متحجرین مذهبی ببینند و هم دین زدگان دو آتشه
« طیف سنتی مذهبی باید تماشا کنند تا بفهمند احکامی که بدون هیچ پشتوانه ای بر روی منبرها ترویج می کنند می تواند چه تبعاتی به وجود آورد، اتفاقا آقای علم الهدی باید خوب تماشا کند نه اینکه اجازه اکران آن را در مشهد سلب کند. دین زدگان دو آتشه مانند مسیح علی نژاد هم باید به تماشای این اثر بنشینند، تا بفهمند رشد زودهنگام فرهنگی در کشور امکان پذیر نیست و باید تمام آحاد جامعه بطور یکدست رشد پیدا کنند، کشور ایران قرن ها اسیر دگماتیسم فرهنگی بوده و زمان طولانی می خواهد تا همگان به خردورزی روی بیاورند وگرنه فاصله فرهنگی که زیاد بشود افرادی برای ثواب دیگری را قربانی خواهند کرد.»
لقمان مداین در گفتگو با روزنامه اعتماد فیلم پژواک خشم بی قدرتان دانست و گفت:
« چه كساني به خشونت دامن مي‌زنند، چگونه يك انفجار، پاره‌هاي تن مردم را كه دنيا دنيا عشق در دل‌شان نهفته بود تبديل به خاكستر مي‌كند و كساني كه مسبب آن انفجار بودند به جاي پاسخگويي با سوءاستفاده از قدرت، زير بار مسووليت نمي‌روند، مردم رنج‌ديده‌اي كه اصحاب قدرت نمي‌خواهند صداي‌شان را بشنوند و هر جور كه دل‌شان بخواهد با آنان برخورد مي‌كنند، فيلم دست روي خشونت متقابل مي‌گذارد، از سيستم عدليه‌اي كه نيست، از دادي كه اجازه فريادش صادر نمي‌شود..»
مداین در گفتگو با روزنامه اعتماد فیلم را برای جامعه ملتهب بسیار مهم دانست و گفت:
« فیلم حول محور پدری است که شخصیتش نماد استبداد، انحصارطلبی، تمامیت خواهی و دیکتاتوری است، با خودخواهی در خانواده جولان می دهد و تمام قدرت نداشته اش از برکت سکوت اعضای خانواده است که اجازه دادند این تفکر پوسیده سنتی هرطور که می خواهد برای آنان تصمیم بگیرد..»
لقمان مداین از سال ۱۳۹۸ اقدام به انتشار اشعار و متن های ادبی، عاشقانه، عرفانی و سیاسی خود نمود. او دارای دو دفتر شعر به نام های دوشس نامه و گمگشته است.
مداین در صفحه رسمی خود اعلام کرد این شعر را در برای اعتراضات سال ۱۴۰۱ سروده است.
« تا به حال بارش برف را دیده ای؟آمدنش همه جا را یک دست زیبا می کند شبی که برف ببارد آسمان تاریک زیباتر از همیشه خواهد بود تپه های سنگلاخ یکدست سفید می شوند برف های نشسته بر علف های هرز هم قشنگ است کوه ها لباس عروس می پوشند جنس اکسیژنش نیز تفاوت دارد بچه ها با شوق به مدرسه می روند بزرگترها با اشتیاق به کار همه از انتظار لذت می برند و این حکایت آزادی است چون به هر جامعه ای برسد همه جا را یک دست زیبا می کندمثال برفی شب هنگام.
لقمان مداین تاکنون 55 نقد سینمایی بر فیلم های ایرانی و خارجی تالیف کرده است. از جمله:
