شناخت اجتماعی تحت شعاع اختلال شخصیت مرزی: آیا اکسی‌توسین راه‌گشاست؟

- نویسنده: امیرحسین پناهی
- تیم تولید محتوای انجمن مغز و شناخت دانشگاه خوارزمی و آکادمی دنیای شناخت

آیا هورمون اکسی‌توسین، که به "هورمون عشق" معروف است، می‌تواند سرنخ‌هایی از اختلال شخصیت مرزی (BPD) به ما بدهد؟ مطالعه‌ای جدید در مجلهActa Psychiatrica Scandinavica، ارتباط جالبی بین این هورمون و شناخت اجتماعی در بیماران مبتلا به BPD پیدا کرده است. این یافته‌ها، مانند یک قطعه پازل هیجان‌انگیز، ما را به درک عمیق‌تری از این اختلال پیچیده نزدیک‌تر می‌کنند.

اختلال شخصیت مرزی: جنگ با طوفان‌های عاطفی

اختلال شخصیت مرزی، حالتی است که با نوسانات عاطفی شدید مشخص می‌شود و افراد مبتلا به آن غالباً در دریای طوفانی از احساسات سرگردان هستند. این بیماران نه تنها با تلاطم عاطفی و تجربه ترس از طرد دست و پنجه نرم می‌کنند، بلکه در حفظ روابط خود نیز دچار مشکل هستند و در نتیجه دچار ناکارآمدی اجتماعی می‌شوند. چالش‌های ناشی از این اختلال به قدری سنگین است که نیاز به درمان‌های مؤثر، به یکی از اولویت‌های اساسی تبدیل شده است.

بدون شک، شناسایی نشانگرهای بیولوژیکی که بتواند به درمان‌های شخصی‌سازی‌شده منجر شود، می‌تواند نویدی برای راه‌حل‌های دقیق‌تر در مواجهه با این وضعیت باشد.

اکسی‌توسین: فراتر از هورمون عشق

اکسی‌توسین، که همه آن را به خاطر نقش حیاتی‌اش در زایمان و شیردهی می‌شناسند، در سال‌های اخیر به موضوع بحث‌برانگیزی تبدیل شده است. چرا که این پپتید کوچک نه تنها به رفتارهای اجتماعی بلکه به پاسخ‌های عاطفی نیز خط می‌دهد. اتصال اکسی‌توسین به گیرنده‌هایش در مغز، تأثیراتی عمیق بر روندهای اجتماعی و شناختی دارد. پژوهشگران به دقت در حال بررسی نقش اکسی‌توسین در اختلال شخصیت مرزی هستند تا ببینند آیا می‌تواند به عنوان دلیلی برای بی‌ثباتی عاطفی و حساسیت به طرد عمل کند.

کشف‌های تازه: بررسی در دل بیماری

مطالعه‌ای که توسط آلخاندرا گالوز-مرلین، محقق و مدرس دانشگاه کامپلوتنس مادرید، انجام شده است، یک گروه از 33 بیمار بزرگسال را مورد بررسی قرار داده است. این افراد طبق DSM-V به‌طور رسمی به عنوان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی شناسایی شده بودند. در این مطالعه، پژوهشگران از ابزاری به نام فیلم ارزیابی شناخت اجتماعی (MASC) استفاده کردند که هدفش شبیه‌سازی تعاملات اجتماعی واقعی و سنجش توانایی افراد در درک و تفسیر اطلاعات اجتماعی است.

این ابزار به شرکت‌کنندگان فیلم‌هایی نمایش می‌دهد و سپس از آن‌ها می‌خواهد تا حالات ذهنی شخصیت‌های مختلف را پیش‌بینی کنند. آیا فکر می‌کنید این کار ساده‌ای است؟ افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی معمولاً در این زمینه دچار ناکامی می‌شوند و این موضوع می‌تواند به وابستگی‌های عاطفی و اجتماعی آن‌ها آسیب بزند.

نتایج مطالعه: افشای رمز و رازها

پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، پژوهشگران موفق شدند یک رابطه معکوس جالب بین سطوح

گیرنده‌های اکسی‌توسین و وقوع خطای ذهنیت بیش‌ازحد بیابند. به بیان ساده‌تر، بیمارانی که سطوح کمتری از گیرنده‌های اکسی‌توسین داشتند، بیشتر به خطا در تشخیص حالات عاطفی دیگران دچار می‌شدند. گالوز-مرلین می‌گوید: «این نشان می‌دهد که اختلالات شناختی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به تغییرات در سیستم اکسی‌توسین مرتبط است.»

به عبارتی دیگر، این هورمون نه تنها به پیوندهای اجتماعی ما کمک می‌کند، بلکه درکی عمیق‌تر از احساسات و واکنش‌های اطرافیان را نیز تسهیل می‌کند. حالا با درک بهتر این ارتباط، می‌توان به آینده‌ای امیدوارتر برای درمان بیماران مبتلا به اختلالات شخصیتی فکر کرد.

چالش‌های موجود: سوالاتی بدون پاسخ

با کمال تعجب، محققان نتوانستند ارتباط معنیداری بین سطوح بالای اکسی‌توسین پلاسما و انواع پاسخ‌های ذهنیت پیدا کنند. این موضوع سوالات متفاوتی را به دنبال دارد: آیا سطوح پائین گیرنده‌های اکسی‌توسین نشان‌دهنده مشکلات دورنی است و یا آیا خود اکسی‌توسین نقش مستقیم و منطقه‌ای در این مسائل دارد؟

گالوز-مرلین در این خصوص می‌گوید: «نتایج این مطالعه نمی‌تواند به‌طور قطعی بگوید که آیا اکسی‌توسین خود عامل بروز اختلالات شناختی در این افراد است یا خیر.» این نکته کمی ابهام‌آمیز به نظر می‌رسد و نشان‌دهنده پیچیدگی‌های موجود در روانشناسی اجتماعی است.

راه‌هایی به سوی درمان‌های بهتر

با وجود چالش‌ها، شناخت دقیق‌تر از سیستم اکسی‌توسین می‌تواند به تلاش‌های درمانی مؤثرتر برای بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی کمک کند. این تحقیقات می‌تواند سرآغازی برای طراحی درمان‌های مبتنی بر بیولوژی باشد که به مبارزه با واکنش‌های بیش‌ازحد عاطفی و رفتارهای پرخاشگرانه کمک کند.

به عنوان مثال، درمان‌های مبتنی بر اکسی‌توسین ممکن است بتوانند به تقویت روابط اجتماعی و کاهش احساس طرد در میان این افراد کمک کنند. آیا به آینده‌ای را تصور می‌کنید که بیماران می‌توانند با کمک این تحقیقات، زندگی بهتری را تجربه کنند؟

نتیجه‌گیری: نوری در انتهای تونل

تحقیقات جدید در زمینه ارتباط میان اکسی‌توسین و شناخت اجتماعی در اختلال شخصیت مرزی به ما نشان می‌دهند که چقدر مهم است علم را در شناخت رفتارهای انسانی و نزدیکی‌های عاطفی بیشتری به کار ببریم. این دریچه‌ای از امید را به روی ما می‌گشاید که با بهره‌برداری از دستاوردهای علمی بتوانیم درک بهتری از اخلاقیات و روابط اجتماعی داشته باشیم و به دنبال درمان‌های مؤثرتری برای افرادی باشیم که به شدت تحت تأثیر این اختلال قرار گرفته‌اند.

🔗آکادمی دنیای شناخت

🔗 انجمن مغز و شناخت دانشگاه خوارزمی