به قلم: محسن فرجامی
خبر غافلگیر‌کننده بود؛ تروریست‌های موسوم به «تحریرالشام» از 36 ساعت قبل عملیاتی را در غرب حلب از ادلب آغاز کردند و به ادعای برخی رسانه‌های عربی و نزدیک به تروریست‌ها چندین شهر و روستا‌ی کوچک در غرب استان حلب را تصرف کردند. مناطقی که طبق توافق سال 2020 آستانه که توسط ترکیه، روسیه و دولت سوریه به امضا رسید، باید منطقه آتش‌بس اعلام می‌شد اما تروریست‌ها با امکانات غربی و منطقه‌ای عملیاتی را برای تصرف این مناطق آغاز کردند.
چه گروه‌های عملیات را آغاز کردند؟
جبهه فتح‌الشام: این گروه همان جبهه النصره سابق به سرکردگی «محمد جولانی» تروریست درجه یک بین‌المللی است که در ادلب سوریه حضور دارد و اداره این شهر را با حضور تروریست‌های دیگر در اختیار داشته است. این گروه تکفیری تروریستی با حمایت برخی کشورهای منطقه (عربستان و ترکیه) و برخی کشورهای فرامنطقه‌ای (آمریکا) تجهیز شده است. بعد از اینکه این گروه در لیست سیاه تروریستی سازمان ملل و کشورهای جهان قرار گرفت نام خود را به جیش‌الفتح تغییر داد. جنبش نورالدین زنکی: گروه موسوم به حرکه نورالدین زنکی از جمله گروه‌های تروریستی در سوریه است که اواخر سال ۲۰۱۱ شکل گرفت؛ تروریست‌های این گروه از ملیت‌های مختلف هستند البته بیشتر آنها را چچنی‌ها تشکیل می‌دهند که خشن‌ترین گروه تروریستی حاضر سوریه است. ارتش آزاد سوریه: این گروه پیاده نظام ترکیه در سوریه است که از سال‌ها قبل توسط آنکارا حمایت و پشتیبانی می‌شود. ترکیه با دادن تسلیحات، مهمات، پول و همچنین آموزش از شماری از گروه‌ها حمایت می‌کرد و 3 سال پیش در عملیاتی برای تسلط بر شرق فرات از آنها بهره برد. گروه‌های تروریستی دیگر حاضر در این اتاق عملیات در حمله به غرب حلب عبارتند از: هیات تحریرالشام، القوه المشترکه، الجبهه‌الشامیه، جیش‌العزه، صقورالشمال، انصارالتوحید، حزب الترکستان، المجلس الثوری لأهل‌الشام و احرارالشام.
رابطه جبهه النصره با اسرائیل چگونه است؟
اسمدار پری، روزنامه‌نگار اسرائیلی که روابط نزدیکی با منابع اطلاعاتی اسرائیل دارد، در گزارشی فاش کرد تل‌آویو با نیروهای وابسته به القاعده یعنی همان جبهه النصره که سال‌ها شاخه القاعده در سوریه بود ارتباط دارد. حتی برای این موضوع اسرائیل یک اردوگاه مرزی برای خانواده‌های جنگجویان سوری دارد. همچنین برخی دیگر، از دیدارهای پرسنل نظامی اسرائیل و فرماندهان النصره در گذرگاه قنیطره، خط آتش‌بس که اراضی تحت کنترل سوریه را از اراضی اشغالی اسرائیل در بلندی‌های جولان جدا می‌کند، عکس گرفته‌اند.
این موارد را باید در کنار تصاویری از بنیامین نتانیاهو گذاشت که به بیمار تروریست سوری در حال درمان در بیمارستان صحرایی ارتش اسرائیل سر می‌زند که از نیروهای جبهه النصره بود. در این رابطه وال استریت ژورنال نوشته بود اسرائیل مرزهای خود را با سوریه باز کرده بود تا به تروریست‌های جبهه النصره و القاعده که در جریان جنگ داخلی مجروح شده‌اند، خدمات درمانی ارائه کند.
رابطه تروریست‌ها با ترکیه و عربستان چیست؟
اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه بارها تأکید کرده این کشور به دولت سوریه اجازه نمی‌دهد کنترل اراضی در ادلب (مقر تروریست‌ها) را در دست بگیرد. روزنامه «الاهرام» مصر در سال‌های قبل نوشته بود سعودی‌ها و قطری‌ها ۴۰ درصد بودجه ائتلاف جیش‌الفتح را تامین می‌کنند که این عدد بسیار بی‌سابقه است. حتی ارتش ترکیه به صورت علنی از تروریست‌های سوری استفاده می‌کند. چهارم اکتبر (دوازدهم مهر) 2 سال قبل، یعنی 5 روز پیش از نخستین حمله ترکیه به شمال شرق سوریه، ارتش ملی سوریه با جبهه آزادی‌بخش یا همان تروریست‌های تحریرالشام در ادلب متحد و ارتش ملی تشکیل شد و با کمک ترکیه به نیروهای کرد حمله کردند.
چند سال قبل هم ماجرای ارسال کامیون‌های حامل اسلحه برای تروریست‌ها از مرز ترکیه برای دولت اردوغان دردسرساز شد. یاسین اکتای، عضو حزب عدالت و توسعه بعد از این اتفاق گفته بود آنکارا مستقیم تأمین تسلیحات، غذا، خوراک، لباس و آموزش نیروهای مسلح سوریه را برعهده دارد. حتی روزنامه «واشنگتن‌پست» نوشته بود اکثر تجهیزات نیروهای مسلح ضد دولت سوریه از سوی ترکیه تامین می‌شود. به قدری تحرکات ترکیه در سوریه افشا شده بود که شبکه خبری «سی‌ان‌ان ترک» در گزارشی عنوان کرد قلب ترکیه، مناطقی همچون «دوزجه» و «آداپازاری» به مراکز تجمع تروریست‌ها تبدیل شده است.
اما گروه‌های تروریستی متحد شده چه کسانی هستند؟
جبهه الوطنی التحریر سال 2018 با اتحاد 11 گروه مسلح از تروریست‌ها که از گروه‌های وابسته به ارتش آزاد سوریه بودند تشکیل شد. این تشکیلات به فرماندهی فضل‌الله الحجی و ملحق شدن گروه‌های فیلق‌الشام، الجیش ادلب الحر، الفرقه الساحلیه اول، الجیش الثانی، الفرقه الساحلیه دوم، الجیش النخبه، پیاده‌نظام، جیش‌النصر، شهداالاسلام (فصائل داریا)، لوا الحریه و فرقه 23 در مناطق شمالی سوریه در ائتلاف با یگان‌های مسلح ترکمان سوریه و با حمایت مالی و سیاسی یکی از کشورهای همسایه سوریه شکل گرفته است.
وضعیت میدانی به چه شکل است؟
تروریست‌های ساکن ادلب نام عملیات خود را «ردع العدوان» اعلام کردند. این عملیات با حملات موشکی و پهپادی شروع شد. بلافاصله نیروهای تروریست از جنوب و غرب به سمت حلب حرکت کردند. نخستین مقصد آنها 2 شهرک «خان طومان» و «زیتان» در حومه جنوب حلب بود تا بدین ترتیب بتوانند بزرگراه حلب به دمشق را مسدود کنند. تروریست‌ها در گزارش‌های خود ادعا می‌کنند 46 روستا در غرب حلب را تصرف کردند و تاکنون نزدیک به 200 نفر شهید شده‌اند. مساحت مناطقی که تا این لحظه توسط مخالفان سوری به تصرف درآمده حدود 413 کیلومتر مربع است.
اما این حمله چند پیامد جدی دارد؛ ابتدا اینکه ساز و کار آستانه که ترکیه همواره به دنبال آن بود از بین خواهد رفت و دیگر اینکه ایران، دولت سوریه و محور مقاومت دریافتند نباید در مقابل نیروهای تروریستی توافقی صورت بگیرد و این بار باید ادلب از لوث وجود تروریست‌ها کاملا آزاد شود و دیگر تروریست‌ها نباید جایی در سوریه داشته باشند.
