به قلم: علیرضا حجتی
شصتمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پایان خود رسیده و حالا آرای ۵۰ ایالت در حال شمارش است. انتخاباتی که شاید در آیندهای نه چندان دور لقب مهمترین انتخابات ریاست جمهوری تاریخ ایالات متحده را تصاحب کند.
همه چشمها به پنسیلوانیا دوخته شده، جایی که میتواند شگفتی بزرگ را رقم زده و ترامپ را رئیسجمهور کند، همان ایالتی که چندماه قبل ترور ترامپ را ناکام گذاشت.
نظرسنجی سالهای اخیر به طور مداوم نشان میدهد که اقتصاد، تورم و مهاجرت مهمترین دغدغه آمریکایی ها است. آمریکاییها طی این بررسیها معتقد بودند که باید کمتر به مشکلات خارج از کشور توجه شود و بیشتر به مسائل و چالشها در خانه توجه شود.
این همان نقطهای است که برتری با وعدههای ترامپ است و رییس جمهور سابق روی آن توقف کرده است. وعدههای سیاست خارجی کامالا هریس شاید حرفهای تر و منطبق بر ارزشهای جهان آمریکایی در قرن بیست و یکم باشد اما گفتمان انتخاباتی ترامپ در سیاست خارجی آمریکا قدمتی تاریخی دارد.
سیاست خارجی از دیرباز غیر از مواردی استثنایی برای آمریکایی ها اولویت نسبتا اندکی داشته نه به این معنا که اهمیت نداشته باشد. انتخابات ۵ نوامبر ۲۰۲۴ اما دست برقضا به واسطه جنایات وحشتناک جنگی در غزه یکی از آن استثناهایی شده که سیاست خارجی نقش پررنگی مثل جنگ ویتنام و عراق ایفا میکند.
4 نفر از هر 10 بزرگسال ایالات متحده، سیاست خارجی را به عنوان یکی از پنج موضوعی نام میبرند که از دولت خواستهاند در سال 2024 روی آن کار بیشتری انجام دهد. میزان این علاقه از سال گذشته دو برابر شده است که نشان دهنده چالشهای بینالمللی اجتناب ناپذیری است که منافع آمریکا را تهدید می کند. از جمله مسائلی که بر روابط ترانس آتلانتیک هم تأثیر میگذارد.
ترامپ چه میگوید؟ او شعار «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» در بیرون از مرزهای آمریکا را به گفتمان پایان جنگ ترجمه میکند، چه در اوکراین چه جنگ خونبار غزه او وعده میدهد که سریعا به این جنگها خاتمه خواهد داد. همانطور که در زمان ریاست جمهوریاش از «جنگهای بیپایان» آمریکا در افغانستان و عراق انتقاد کرده بود.
این وعده ترامپ ما به ازای تاریخی هم دارد. وودرو ویلسون در سال 1916 مبارزات خود را با عنوان "او ما را از جنگ دور نگه داشت" آغاز کرد. (اشاره به عدم مداخله آمریکا در جنگ جهانی اول). فرانکلین دلانو روزولت هم در سال 1940 مهمترین وعدهاش برای آمریکاییها این بود که "پسران شما به هیچ جنگ خارجی فرستاده نخواهند شد."
در مقابل راهبرد سیاست خارجی کاملا هریس بر منطقی ایدئولوژیک استوار بوده است. او وقتی درباره جنگ اوکراین صحبت میکند نه از توقف جنگ بلکه از ضرورت شکست ولادیمیر پوتین و روسیه میگوید یا وعده روشنی درباره توقف نسلکشی رژیم اسرائیل نمیدهد و موتیف ثابت و استدلال پوسیده و منسوخ سیاستمداران غربی درباره اینکه اسرائیل حق دارد از خود دفاع کند را تکرار میکند.
با ورود جنگ اوکراین به سومین سال خود و جنگ غزه که خاورمیانه را بر لبه جنگ تمام عیار قرار داده و همچنین مسئله چین چالشهایی بزرگ است که موجب شده پژواک بحث های قبلی سیاست خارجی دوباره در انتخابات 2024 آمریکا شنیده شود.
جنگ اوکراین و غزه که در دولت بایدن آغاز شد در حال حاضر به چشم اسفندیار دموکراتها تبدیل شده، موضوعی که ترامپ با تمرکز روی آنها استدلال میکند در دوران بایدن و هریس جنگ جهانی سوم آغاز خواهد شد.
جنگ در اوکراین در نگرانی رای دهندگان نقش آفرین بوده، به طوری که تقریباً از هر 10 آمریکایی، 6 نفر با مدیریت بایدن در این موضوع مخالف هستند. هر کسی که رئیس جمهور باشد. اما آمریکایی ها در یک چیز اتفاق نظر دارند. سه چهارم جمهوری خواهان و دو سوم دموکرات ها از آتش بس حمایت می کنند.
جنگ غزه هم مانند جنگ اوکراین، عمیقاً تفرقه افکن است. تقریباً 4 بر 1 دموکراتها بیشتر از جمهوریخواهان معتقدند که اسرائیل در حملات خود بیش از حد پیش میرود. سه چهارم دموکراتها معتقدند که اسرائیل باید آتشبس را بپذیرد. آمریکاییها از جمله 85 درصد از جمهوری خواهان محافظه کار و 58 درصد از دموکرات های لیبرال قبول دارند که جو بایدن مدیریت نادرستی در این جنگ داشته است.