به قلم: سید علیرضا آل‌داود مسئول سابق مرکز فضای مجازی سازمان بسیج‌دانشجویی
جنگ شناختی با هدف دستکاری گفتمان عمومی توسط عناصر خارجی تعریف می‌شود که به دنبال تضعیف وحدت اجتماعی یا آسیب رساندن به اعتماد عمومی به نظام سیاسی، بی‌ثبات سازی و عادی سازی موضوعات متضاد با ارزش‌ها و هنجارهای یک کشور هستند، در این جنگ پاشیدن بذر بی‌اعتمادی بر روی افکار عمومی از اهداف اصلی به حساب می‌آید.
دشمن در جنگ شناختی تلاش می‌کند ادراکات و سپس رفتار مردم را تغییر دهد، ادراک محصول شناخت است که «مکانیسمی» است که تلاش می‌شود در این جنگ از آن بهره برده شود.
بستر این جنگ در حال حاضر در سطح کشور ما که دشمن می‌تواند بر روی ادراک و رفتار سرمایه اجتماعی کشور تاثیرگذاری حداکثری داشته باشد سرویس‌های فضای مجازی عمدتا خارجی است که متاسفانه کاملا رها شده و بدون هیچ‌گونه ضابطه‌ای مجری این جنگ شده‌اند.
این سرویس‌های هوشمند در عصر وب مفهومی مانند شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان‌ها و ... است که در مرحله نخست گردانندگان آنها که عمدتا سرویس‌های اطلاعاتی غربی نظیر NSA هستند با جمع آوری کلان داده‌ها از کشور‌های هدف نیاز سنجی و ذائقه سنجی کرده و سپس با تحلیل این داده‌ها به دقت فرد به فرد با ابزار‌های هوشمند مانند تلفن‌های همراه هوشمند ذائقه، رفتار و ادراک سازی میکنند.
این نکته بسیار مهم است که بدانیم هدف اصلی در هر جنگی شکست و از میدان به در کردن رقیب است، اما هدف در جنگ شناختی، شیوه‌های متفاوت‌تری نسبت به همه جنگ‌ها دارد؛ شیوه‌هایی که در نوع خود نشان از پیچیدگی این نوع جنگ دارد شیوه‌هایی مانند: اعتمادزدایی، اعتبارزدایی، مشروعیت زدایی، قداست‌زدایی، ناامیدسازی و ناکارآمد‌نمایی یک کشور و جامعه را به افراد آن جامعه تلقین می‌کند و درواقع مردم جامعه که اصلی‌ترین سرمایه اجتماعی یک کشور هستند را به‌راحتی نسبت به جامعه و کشور بدبین میکنند و امید به آینده را در آنها از بین می‌برند و مردم نسبت به اعتقادات به چشم خرافات نگاه میکنند و حالت #رویگردانی_اجتماعی به آنها دست می‌دهد.
رهبر حکیم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب با اشراف بی‌نظیر به جنگ شناختی ادراکی ترکیبی و تحرکات دشمن در بهره‌گیری از فضای سایبری و فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی و علومی نظیر علم داده، علوم اجتماعی محاسباتی، مدل های شناختی فازی و... ۲ دستور ذیل قسمتی که به رسانه‌های صوتی، تصویری و اینترنتی اشاره میکنند به جوانان می‌دهند که این ۲ دستور یکی شکستن محاصره تبلیغاتی دشمن و دومی جهاد امید است.
در موضوع فتنه با اسم رمز مهسا امینی نیز اثرات بازه بلند مدت این جنگ را که از دهه ۸۰ در کشور ما شدت گرفته دیدیم که نوجوانان دهه هشتادی مدیریت برداشت، ادراک، حب و بغض و شک و یقینشان در این شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان ها، بازی های آنلاین و...توسط دشمنان انجام شده و در این فتنه براحتی فریب خورده و به عنوان پیاده نظام دشمن نقش بازی کردند.
اما دیگر اهداف دشمن به شرح زیر است:
1⃣ پروژه بی ثبات سازی: شبکه سازی گسترده در فضای مجازی با اهدافی چون جمع آوری Bigdata، جریان سازی برای جنگ شناختی، جنگ روایت ها و جنگ اراده ها
2⃣ بهره گیری از ابزار مکمل جنبش های اجتماعی( پیام رسان هایی نظیر تلگرام و شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام) برای انتقال سریع اخبار و پیام های جعلی، شایعات، دوقطبی سازی، فریب و جریان سازی رسانه ای
3⃣ هدایت افکار عمومی: ایجاد موج های رسانه ای ساختار شکن، منفی و سازمان یافته بمنظور ایجاد ناامنی و سردرگمی در مخاطب با این هدف که رهبران سیاسی و نظام به نظرات و خواسته های اجتماعی و اقتصادی مردم بی توجه هستند.
4⃣ ایجاد جنبش اجتماعی توسط فضای مجازی و تبدیل آن به جنبش عمل گرا، حقیقی، براندازانه، زنانه در کف جامعه مانند #فتنه۸۸ که فیس بوک و توئیتر این نقش را بر عهده داشتند، در فتنه های ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ پیام رسان تلگرام و واتس اپ و شبکه اجتماعی اینستاگرام آتش بیار معرکه بودند که در فتنه ۱۴۰۱ شاهد نقش آفرینی گسترده ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در شبکه‌های اجتماعی با هدف پروپاگاندای محاسباتی بودیم.
5⃣ جنگ نرم، جنگ شناختی و جنگ روایت های اعتقادی-اجتماعی با استفاده از نت ترول ها و گروه‌های کی پاپ مانند جنبش های زنانه مانند چهارشنبه‌های سفید، دختران خیابان انقلاب و نه به حجاب اجباری، اجرای سند ۲۰۳۰، روایت سازی با هشتگ اعدام نکنید، دختر آبادانی، دختر آبی، نوید افکاری و مهسا امینی که مقدمه ایجاد جنبش های اجتماعی براندازانه در کشور است که با محوریت فضای مجازی و سرویس های آن دنبال می شود
6⃣ فروپاشی از درون: با توجه به اظهارات صریح سران آمریکا و رژیم صهیونیستی مبنی بر حمایت از رسانه های مختلف نظیر شبکه های ماهواره ای، شبکه های اجتماعی، پیام رسان ها و... برای از بین بردن مشروعیت و مقبولیت داخلی نظام، ایجاد جنبش های اجتماعی اخیر را باید در این راستا ارزیابی کرد.
7⃣ توجه به اصل کاهش ضریب شکست:با توجه به ترس و استیصال آمریکا و رژیم صهیونیستی از رويارويي مستقیم با ایران به دلیل غیر قابل پیش بینی بودن هزینه های این جنگ و پاسخ کوبنده و واقعی ایران اسلامی نظیر بمباران عین الاسد و هدف گرفتن پهپاد های آنان، آنها ترجیح داده اند از ضعف ها و کم کاری های موجود اقتصادی و طمع #جریان_نفوذ و جریان تحریف استفاده کرده و پیام رسان ها و شبكه‌هاي اجتماعي غربی را در ایران تقویت کنند و با انتشار دیس اینفورمیشن و اخبار جعلی موجب اختلال محاسباتی در سطح مسئولان، مدیران و مردم شوند
