مناظره در لغت به معنی با هم نظر دادن و فکر کردن دربارهی حقیقت و ماهیت چیزی است اما در این ایام شاهد مناظراتی بودیم که به همه چیز شباهت داشت جز اصل مناظره. نه فکری داشت، نه جدلی و نه انتقادی و نه حتی موضوعی!
بدون هیچ جامعیتی و بدون هیچ برداشت واقعیای برای مخاطب.تنها بهمانند تست آمادگی بود برای نامزد ها البته آن هم در سطح فاجعهبار!
۱-از زمان مناظرات شروع کنیم؛ در تمام جهان، اکثر برنامههای حساس سیاسی را در ایام تعطیل و در ساعت مناسب برگزار میکنند تا مخاطب آمادگی لازم را برای تماشای آن داشته باشد.اما صداوسیما تمام مناظرات را در روزهای کاری و عجیبتر از آن ساعت ۵ برگزار کرد!
یعنی عملاً میگوید نمیخواهم ببینید.
۲-گویا برای نظام دیگر مهم نیست که کیفیت رأی یک شهروند چگونه باشد.صرفاً شهروندان را رباتهایی میدانند برای انداختن رأی در صندوق. این نوع نگاه باعث این نوع مناظرات شده است. نگاهی که میگوید فقط مناظره را برگزار کن و کاری به کم و کیفش نداشته باش.
کار بهجایی رسیده بود که خود نامزدها هم از وضع مناظره شاکی بودند و خواستار تغییر فرم آن بودند.
از هر نامزد یک سؤال کلان میپرسند و به او تنها ۴ دقیقه وقت میدهند بدون آنکه مخاطب نقد بقیه نامزدها را در آن موضوع جویا شود. نتیجه این میشود که نامزد تنها وقت طرح مسئله داشته باشد و نهتنها نتواند ایدهاش را بگوید بلکه نمیداند نظر رقیبش در این موضوع چیست!
نکته دیگر اینکه نقش مجری این وسط چیست؟ به مناظرهی بایدن و ترامپ که نگاه کنیم به خوبی نقش مجری و دخالتهایش را در نقد صحبتهای نامزدها میبینیم،اما مرتضی حیدری صرفاً تبدیلشده به رباتِ گویِ چرخان و خوانندهی متن سؤال!
۳-مناظره دوم به تمام موضوعات ربط داشت بهجز مسائل فرهنگی و سیاسی. طراحان سؤالات چه کسانی هستند که در باب سیاست و فرهنگ به این نتیجه رسیدهاند که دیپلماسی اقتصادی ربطی به این حوزه دارد؟! دریغ از یک سؤال جزئی درباره نابرابریهای موجود در سیستم آموزشی! دربارهی چندمیلیون ترکِ تحصیلکردهی ایامِ کرونا! دریغ از سؤالی درباره سربازی و معضلاتش. البته اگر هم این سؤالات بود، فرم و شکل مناظرات توان پاسخ را بهطورکلی از نامزد میگرفت و او را وادار میکرد که صرفاً بگوید: «درست است،این مشکلات هست و باید به آن رسیدگی شود و بنده هم برنامهای مدون دارم که بعداً خدمت مردم اعلام میکنم!!!»
این فاجعه در اتاق فکر صداوسیما و نشانهای دیگر برای عزم اینان بر نادیدهگرفتن مردم است. انگارنهانگار که این جامعه، مردمی دارد که میفهمند اینان چه بلایی بر سر جمهوریت نظام آوردهاند.
با این عملکرد ضعیف حاکمیت در برگزاری انتخابات، عملاً به شعور مخاطب توهین شد و این امری نابخشودنی است.