شهرداری مکلف است در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده، طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانههای ساختمانی، نوع استفاده از ساختمانها را قید کند. کاربری اراضی در درون شهرها قبلا محدود بود که عمدتا شامل کاربریهای مسکونی و تجاری است.
اراضی که در محدودهی شهر قرار گرفته اند، با توجه به نیازهایی که در درون شهر وجود دارد، دارای کاربریهای متفاوتی هستند. در تبصره بند 24 ماده 55 قانون شهرداری قیدشده که شهرداریها باید در پروانهای که برای املاک صادر میکنند، نوع کاربری اراضی و املاک را قید کنند.
بنابر این تبصره قانونی، شهرداری مکلف است در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده، طبق ضوابطِ نقشه مذکور در پروانههای ساختمانی، نوع استفاده از ساختمانها را قید کند. در گذشته کاربری اراضی در درون شهرها محدود بود که عمدتا شامل کاربریهای مسکونی و تجاری میشد. اما به تدریج و با توجه به نیازهای شهری و پیشرفتهایی که در حوزه اراضی و موضوعات شهرسازی ایجادشده، در حال حاضر انواع و اقسام کاربریهای اراضی در داخل محدوده شهر وجود دارد که در این مطلب به چند مورد از آن میپردازیم.
در مجموع این کاربریها برای اینکه محیط شهری متوازنی داشته باشیم، تعریف میشوند. اثر این کاربریها این است که فقط در کاربری مجاز میتوان ملک را احداث کرد. یعنی در کاربری مسکونی فقط ملک مسکونی و در کاربری تجاری تنها میتوان بنای تجاری احداث کرد. مثلا در کاربری آموزشی نمیتوان پاساژ و مغازه احداث کرد.
لازم به ذکر است که در مواردی کاربریهای مختلط نیز داریم. یعنی برخی از اراضی، تلفیقی از چند کاربری است. مثلا یک ملک ممکن است کاربریاش 80 درصد مسکونی و 20 درصد تجاری باشد، که برای تامین نیازهای شهری و منعطفشدن کاربریها پیشبینی شده است.