یکی از موضوعات مهمی که بعد از ازدواج پیش میآید حق تعیین مسکن یا محل سکونت مشترک زوج ها است. زمانی خانواده به طور جدی تشکیل میشود که زن و مرد زیر یک سقف رفته و زندگی مشترکشان را شروع کنند. بنابراین یافتن محل مناسبی برای شروع زندگی، لازمه زندگی مشترک یک زوج است. در این نوشته قصد داریم که به ابهاماتی که در مورد اختیارات زن و مرد در اینباره است پاسخ دهیم.
قانون مدنی در ماده 1107 به تعریف نفقه پرداخته و ضمن آن، تهیه مسکن را به منزله یکی از مواردی که تحت عنوان نفقه بر عهده مرد است می شناسد.
نفقه عبارت است از تمام نیازهای متناسب و متعارف با وضعیت زن از قبیل مسکن، لباس، غذا ، اثاث منزل و هزینه های بهداشتی درمانی و خدمتکار در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.
طبق این ماده مسکن جزئی از حق نفقه زوجه (زن) محسوب میشود و زوج (مرد) مکلف است که مسکن مناسبی را برای خانواده خود تهیه کند. نکته دیگری که از مفهوم این ماده برمیآید این است که این مسکن باید با شأن و مرتبه اجتماعی زن و نه توانایی و شأن شوهر متناسب باشد. در غیر اینصورت زن میتواند از سکونت در آن خانه ممانعت کند.
به این ترتیب تهیه نکردن مسکن توسط زوج از موجبات عسر و حرج و طلاق است و ناتوانایی مالی برای تهیه مسکن هم به منزله ناتوانی از پرداخت نفقه و در حکم نپرداختن نفقه است.
از لحاظ اخلاقی زن و شوهر باید با همفکری یکدیگر در خصوص موضوعات مشترک مورد توافق یکدیگر مانند تعیین خانه ای که قرار است در آن زندگی کنند تصمیم گیری کرده و به نتیجهای مناسب برسند اما در خصوص اختلاف، قانون به حل مساله در این باره پرداخته است.
مطابق با ماده 1114 قانون مدنی ، زن موظف است در منزلی زندگی کند که شوهر مشخص کرده است، مگر آنکه اختیار تعین مسکن را در زمان عقد گرفته باشد.
بنابراین قانون مدنی این اجازه را صادر کرده است که در صورت شرط ضمن عقد، حق و اختیار مشخص کردن مسکن به زن واگذار شود. این حق شامل انتخاب مسکن، محل زندگی و شهر میشود.
برای مطالعهی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی،مجله دلتا مراجعه کنید.