مشارکت در ساخت یک توافق دو طرفه است که در آن دو نفر (مالک و سازنده) مقرر میکنند برای احداث یک ساختمان، طبق شرایط و مشخصات تعیین شده سرمایه گذاری مشترکی داشته باشند و به نسبت سرمایه و آورده شان با هم شریک شوند.
(سرمایه مالک، خانه کلنگی یا زمین او و سرمایه سازنده یا مجری،تخصص و هزینه هایی است که برای ساختن بنا میکند.)
این روزها واژه مشارکت در ساخت را بیشتر از گذشته میشنویم اما ممکن است هنوز برخی از مردم ندانند که این قرارداد چه فایده ای دارد و قوانین و مقررات این توافق چیست. در این مقاله سعی داریم به دلایل انتخاب این روش سودآور بپردازیم و در ادامه تمامی باید و نباید های این قرارداد سودآور را بررسی کنیم.
فواید زیادی برای اجرایی کردن تصمیم مشارکت در ساخت بر شمرده می‌شود که مهمترین آن‌ها شامل بالا رفتن ارزش ملک و رشد سرمایه، زیباتر شدن نمای شهر ، تبدیل سریعتر ملک به نقدینگی، کاهش هزینه ها و مخارج نگهداری از ملک و استحکام بنا است. در ادامه به بررسی این فواید می پردازیم:
معمولا در فروش خانه های کلنگی و ویلایی قدیمی به خاطر خود بنا خریدار به شما پولی پرداخت نمیکند و مثل این است که یک زمین خام را میفروشید. و برعکس این قضیه این است که اگر بعد از فروش بخواهید خانه دیگری بخرید، علاوه بر قیمت زمین، باید مبلغی هم بابت ارزش خود بنا به فروشنده پرداخت کنید. در نتیجه شما دو برابر ضرر میکنید. اما زمانی که تصمیم به مشارکت در ساخت بگیرید، این ضرر منتفی خواهد شد. در واقع شما با بازسازی خانه خود ارزش سرمایهتان را نیز افزایش می‌دهید و حتی اگر قصد سکونت شخصی در آن خانه را نداشته باشید، از فروش آن ملک سود بسیار بالایی خواهید برد.
بیشتر خریداران ملک دنبال خانه های نوساز هستند و اغلب خانه‌های کلنگی طرفدار زیادی ندارند. اگر قصد تبدیل سرمایه‌خود (ملک) را به پول نقد دارید، بازسازی از طریق مشارکت در ساخت یکی از بهترین راه‌ها برای حصول این نتیجه است.
ساختمان‌های قدیمی معمولا از امکانات زیادی برخوردار نیستند. با درنظر گرفتن امکاناتی مثل آسانسور یا دستشویی فرنگی و ... می‌توان تا حدود زیادی از عوارض بعدی نبود این امکانات اولیه (مانند کمر درد و زانو درد و ... ) قبل از حاد شدن جلوگیری کنیم.
همچنین اکثر ساکنان ساختمان های قدیمی از موضوعاتی مثل اینکه صدای راه رفتن همسایه بالایی در خانه‌شان شنیده می‌شود یا از مشکلات مربوط به فاضلاب و بوی بد آن و حشرات زیاد شکایت داشته و رنج می‌برند که این ناشی از طراحی قدیمی و غیراصولی شبکه فاضلاب ساختمان است. این موارد جزئی از مشکلات مربوط به امکانات خانه‌های کلنگی بود. با تصمیم به بازسازی از طریق مشارکت در ساخت می‌توان از شر چنین مشکلاتی خلاص شد، خانه را به امکانات روز مجهز کرد و با آسایش بیشتری زندگی کرد.
با بازسازی خانه های کلنگی بافت فرسوده، شهرها نیز احیا می‌شود. همانطور که می دانید ایران روی کمربند زلزله قرار دارد و لزوم مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله امری ضروری محسوب می شود. خانه‌های کلنگی با عمری بالای 20تا 30 سال استحکام زیادی در برابر زلزله ندارند زیرا در سالهای گذشته قوانین و مقررات ساختمان سازی به شکل امروز مشخص و تعیین نشده بود و همچنین نظارت چندانی بر اجرای دقیق آن‌ها نبوده است.
طبق آیین‌نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله( 2800)، ساختمان‌ها در هر منطقه برای زلزله‌هایی که احتمال رخ دادنشان تا 90 درصد است، طراحی و ساخته می‌شوند. در گذشته این آیین‌نامه چندان جدی گرفته نمی‌شد، اما در سال های اخیر رعایت این آیین نامه از ضروریات سازمان نظام مهندسی در اجرای طراحی ساختمان ها محسوب می شود.
به همین دلیل می‌توان گفت که ساختمان‌های کلنگی و قدیمی ساز در برابر زلزله‌های قوی به ندرت مقاومت میکنند. مشارکت در ساخت برای آن دسته از افرادی که سرمایه ای برای بازسازی خانه‌هایشان ندارند این امکان را فراهم میکند تا بتوانند خانه‌ای با امنیت بیشتر در برابر زلزله داشته باشند.
شایان ذکر است به دلیل اینکه در گذشته موضوعات مربوط به پی و شالوده ساختمان و همچنین مقاومت خاک جدی گرفته نمی‌شد، یکی از مسائلی که تقریبا تمامی ساختمان های قدیمی ساز با آن مواجه هستند، موضوع نشست سازه است. این نشست‌ها می‌توانند باعث ایجاد ترک‌های ریز یا درشت و خطرناک بر ساختمان شوند و امنیت جانی ساکنان ساختمان را به خطر بیندازند. که در صورت بازسازی ملک بر اساس مقررات و استانداردهای جدید، می‌توان از مشکلات مربوط به نشست ساختمان نیز جلوگیری کرد.
به دلیل فرسودگی خانه‌های کلنگی، مالکان هر روز با مشکلات جدیدی در ساختمان روبه رو می‌شوند که باید هزینه و وقت مضاعفی را صرف تعمیر آن‌ها کنند. همچنین مصرف انرژی در خانه‌های کلنگی به دلایلی از قبیل نداشتن پنجره‌های دوجداره و نداشتن سیستم گرمایش از کف و داشتن موتورخانه قدیمی و... بسیار بالا است. بنابراین باید انرژی زیادی صرف گرم کردن خانه در فصل سرد شود. در نتیجه در پایان ماه، با قیمت های بالا در قبض‌های برق و آب و گاز مواجه می‌شوند. که با تصمیم به بازسازی از طریق مشارکت در ساخت می‌توانند در این هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند.
ساختمان‌های کلنگی به دلیل اینکه در قدیم امکانات زیادی برای طراحی نما وجود نداشته و همچنین فرسودگی در اثر طول عمر بالای ساختمان، ظاهر زیبایی ندارند. این موضوع باعث زشت شدن نمای شهر می‌شود. با مشارکت در ساخت و بازسازی ساختمان علاوه بر زیباتر شدن چهره شهرها، باعث می شود مالک خانه نیز احساس بهتری به خانه‌ای که در آن سکونت دارد داشته باشد.
مواردی که ذکر شد قسمتی از مزایای مشارکت در ساخت، آن هم در شرایط کنونی است. اگر تصمیم به تبدیل خانه خود به ملک نوساز و مدرن را دارید، قبل از هرچیز با رعایت کلیه نکات حقوقی و از طریق انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت، با خیالی آسوده ارزش سرمایه خود را حفظ و حتی افزایش دهید.
برای مطالعه و تنظیم یک قرارداد مشارکت در ساخت با رعایت شرایط و مقررات حقوقی آن به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی مجله دلتا مراجعه کنید.
