نمایندگی حقوقی رابطهای است که در آن شخصی اختیار خواهد داشت که از طرف شخص دیگری ( اصیل) و به نام و به حساب او امور حقوقی و مالی اش را به منظور تامین هدف او انجام دهد.
نمایندگی حقوقی به سه دسته تقسیم میشود که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد:
منشا نمایندگی ممکن است یک قرارداد باشد که در این صورت نمایندگی قراردادی نام دارد و یا ممکن است به موجب قانون این نمایندگی اعطا شده باشد که به آن نمایندگی قانونی و اگر نمایندگی به حکم دادگاه باشد نمایندگی قضایی میگویند.
نوعی از نمایندگی است که نماینده ،بر اساس رای دادگاه (مراجع قضایی) تعیین و اعلام میشود و اختیار و اراده "اصیل "نقشی در انتخاب نماینده ندارد. از انواع این نمایندگی، می توان به نمایندگی قیم از صغیر و مجنون و غیر رشید یا نمایندگی امین از اموال غائب مفقود الاثر اشاره کرد.
در این نوع نمایندگی در متن قانون به طور مشخص نمایندگی نماینده از اصیل پیش بینی شده است. بنابراین اراده هیچ یک از دو طرف تاثیری در آن ندارد. مانند نمایندگی پدر و جد پدری (پدر بزرگ) از فرزند که با ارائه شناسنامه قابل اثبات است. وزرای وزارتخانه ها و روسای سازمان ها نیز از نوع نمایندگان قانونی محسوب میشوند.
نوعی نمایندگی است که در آن شخص به میل خودش به دیگری طی قراردادی نیابت میدهد تا امر حقوقی را به نام و به حساب او انجام دهد و نمونه بارز آن نوع نمایندگی عقد وکالت است که وکیل با توافق و اجازه موکل اقداماتی مشخص را برای او انجام میدهد.
بعد از شناخت انواع نمایندگی حقوقی به تاثیر ضرورت وجود نماینده میپردازیم:
در معاملاتی که وکیل به عنوان نماینده از طرف خریدار یا فروشنده عقد را انجام میدهد حتما باید اختیار تنظیم مبایعه نامه و یا به طور کلی عبارت " انواع معاملات" داده شده باشد.
در مطلب بعدی به نکاتی که در تنظیم قرارداد به وسیله نماینده و اختیارات او باید رعایت و به آن توجه شود میپردازیم...
برای مطالعهی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی مجله دلتا مراجعه کنید.