کد رهگیری املاک، امنیت معاملات املاک را تضمین میکند. معاملات خرید و فروش و اجاره املاک در گذشته به صورت قولنامه های دست نویس و گاهی در بنگاه های املاک ثبت میشد. اما در راستای شفاف سازی اطلاعات مربوط به معاملات املاک و آمار دقیق سطح قیمت املاک، از سال ۱۳۸۷ بخشنامهای صادر شد تا کلیه معاملات و نقل و انتقالات ملکی به صورت هوشمند در سامانه معاملات املاک ثبت شود.
طبق این بخشنامه گرفتن کد رهگیری برای تمام قراردادها (اعم از خرید و فروش، رهن و اجاره) توسط مشاوران املاک الزامی است. طبق ماده 28 قانون نظام امور صنفی، در صورتی که بنگاه های املاک قراردادی را بدون کد رهگیری صادر کنند متخلف محسوب شده و با آنها برخورد میشود.
و همچنین طبق بخشنامه صادره وزارت صنعت، معدن و تجارت در دیماه 97 تخصیص کد رهگیری در معاملات املاک و مستغلات توسط مشاورین املاک الزامی است.
در مبایعهنامه های دارای کد رهگیری، فروشنده ملک نمیتواند یک ملک را به چندین نفر بفروشد. زیرا به محض صادر شدن کد رهگیری برای یک معامله، کدپستی ملک معامله شده در سامانه سراسری معاملات مسکن که تمام آژانس های املاک به آن متصل هستند، ثبت و قفل میشود و آن ملک در فهرست املاک فروش رفته قرار میگیرد.
به دلیل چاپی بودن کلیه اطلاعات و مفاد قرارداد و داشتن بارکد و هولوگرام بر روی صفحات آن، امکان جعل در این نوع قراردادها مقدور نیست.
موجر با داشتن اجاره نامه که کد رهگیری دارد میتواند در پایان زمان اجاره که در قرارداد درج شده است ،مورد اجاره را از مستاجر تحویل بگیرد و در صورت مقاومت مستاجر از تخلیه ملک، به دلیل اعتبار این قراردادها در دادگاه در پروسه زمانی کوتاه تری حکم تخلیه صادر می شود.
اگر فروشنده در حالیکه ملک را تحویل داده است نتواند در موعد مقرر وجه مورد معامله را از خریدار دریافت کند، می تواند با استفاده از کد رهگیری، موضوع را راحت تر پیگیری کند. برای طرف های معامله به محض اینکه بنگاه املاک برای قرارداد، کد رهگیری صادر میکند از سامانه ثبت معاملات کشور پیامکی ارسال میشود که نشان دهنده صحت معامله است.
خریداران املاک میتوانندهنگام خرید، با استعلام از شهرداری منطقه ، از واقع شدن ملک در طرح هایی مانند فضای سبز ،ساخت مترو و عملیات راهسازی و... اطلاع پیدا کند.
مبایعه نامه ها و اجاره نامه های دارای کد رهگیری املاک در مراجع قضایی و انتظامی از اعتبار بیشتری نسبت به مبایعه نامه های عادی برخوردارند و به راحتی قابل ردیابی و رسیدگی هستند.
شایان ذکر است برای اطمینان از صحت کدرهگیری، دو طرف قرارداد میتوانند با مراجعه به سایت سامانه ثبت معاملات و املاک کشور کد ملی و کد رهگیری خود را وارد کرده و از صحت قراردادشان آگاه شوند.
با توجه به اینکه مفاد این قراردادها توسط کارشناسان اتحادیه کشوری صنف املاک کشور و حقوقدانان سازمان صنعت، معدن و تجارت و با رعایت عدل و انصاف تنظیم شده، معمولا حقوق دو طرف معامله در آن لحاظ گردیده است. لذا چنانچه هر یک از طرفین دارای توافقی غیر از آنچه در متن قرارداد درج شده باشند، میتوانند در قسمت توضیحات قرارداد به آن اشاره کنند.
برای مطالعهی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی مجله دلتا مراجعه کنید.
