چک در معاملات مسکن کاربرد های بسیاری دارد.کمتر معامله ای در خصوص املاک و اراضی دیده میشود که در آن حداقل یک برگ چک بین طرف های معامله رد و بدل نشود. در برخی موارد در معاملات مسکن چک به عنوان ثمن معامله مورد استفاده قرار میگیرد و در اغلب موارد چک تحت عنوان چک بیعانه، چک ضمانت تنظیم سند و ... بین متعاملان استفاده میشود.
تعریف چک
چک برگهای ارزش دار است که به دارنده چک مهلت بیشتری برای پرداخت مبلغ خریدی که انجام داده می‌دهد. از لحاظ حقوقی و مطابق با ماده ۳۱۰ قانون تجارت، چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه ( بانک) دارد، کلا" یا بعضا" مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.
انواع چک طبق قانون صدور چک جدید :
چک عادی
چکی است که اشخاص در بانکی که حساب دارند به حساب جاری خود صادر و دارنده چک به جز اعتبار صادرکننده آن تضمینی ندارد.
چک تاييد‌شده
چکی است که اشخاص در بانکی که حساب دارند به حساب جاری خود صادر کرده و پرداخت وجه آن توسط بانک محال‌عليه تائيد میشود.
چک تضمين‌شده
چکی است که توسط بانک بر عهده همان بانک و به درخواست مشتری صادر میشود و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمين میشود.
چک مسافرتی:
چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هر يک از شعبه های آن بانک يا توسط نمايندگان و کارگزاران آن پرداخت می شود.
چک های الکترونیکی:
چک هایی که به شکل الکترونیکی (داده پیام) صادر میشوند. لازم به ذکر است که قوانین و مقررات مرتبط با چک های دیگر در خصوص چک های الکترونیکی نیز لازم الرعایه است.
در این مطلب سعی داریم که بیشتر چک عادی را مورد بررسی قرار دهیم و نکات قابل اهمیت در خصوص صدور این نوع چک در معاملات مسکن را شرح دهیم.
در زمان صدور چک سعی کنید متن چک را شخصا" و با دست خط و قلم خود بنویسید. همچنین برای دریافت چک اشخاص نیز توجه کنید که تمام متن چک توسط صاحب حساب نوشته شود تا ادعای جعل در آن وجود نداشته باشد.
ابتدا متن چک را بنویسید و بعد آن را امضاء کنید و از ثبت امضا و تاریخ، بدون تکمیل متن چک خودداری کنید.
از امضا های ساده که به راحتی جعل می شوند استفاده نکنید و در زیر امضا نام و نام خانوادگی خود را بنویسید.
در قسمت "در وجه "که روی چک درج شده است اسم شخص دریافت کننده را ذکر کنید و از عبارت حامل استفاده نکنید. همچنین چک های دریافتی را نیز در وجه خود دریافت کنید.
اگر خریدار در معامله ای که انجام میدهید دو نفرند و چکی که پرداخت می شود متعلق به یکی از خریداران است، دقت شود که خریدار دیگر هم پشت برگه چک را به عنوان ضامن امضا کند و در قرارداد نیز میزان بدهی او مشخص شود.
اگر صادر کننده چک زودتر از سررسید چک، به حساب شما پول واریز کرده و یا از هر طریق ( مثل کارت به کارت ) وجه را به شما انتقال داده است و درخواست برگرداندن لاشه چک را داشته باشد، در این صورت شما باید قبل از برگرداندن چک به او، ابتدا بررسی کنید که پول از حساب چه کسی به حساب شما منتقل شده است. ممکن است پول را شخص دیگری به حسابتان واریز کرده و شما به تصور این که وجه معامله را دریافت کردهاید، اصل چک را به صاحب آن عودت دهید.و پس از برگرداندن چک، شخص صاحب حساب واریز کننده وجه، از طریق محاکم قضایی دعوای استرداد وجه علیه شما مطرح کند. بنابراین برای این که به طرح شکایت کیفری و اعلام تبانی بین صاحب چک و صاحب حساب متوسل نشوید، از همان ابتدا از هویت واریز کننده وجه آگاه وپس از اطمینان لاشه چک را مسترد کنید.
حتما در متن قرارداد شماره چک هایی را که بین دو طرف معامله رد و بدل میشود قید کنید تا از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری شود.
بعد از درج تاریخ چک در قرارداد، حتما عبارت " تا قبل از پایان وقت اداری روز ...." را قید کنید . زیرا در برخی از موارد دارنده چک در همان ساعت اولیه روز سررسید چک به بانک مراجعه و با خالی بودن حساب بلافاصله آن را برگشت میزند و گاهی ممکن است به این دلیل فسخ قرارداد را خواستار شود.
اگر قصد خریدیا فروش با شرکت ها یا موسساتی را دارید که به واسطه مهر شرکت، چک صادر می‌کنند، توجه داشته باشید که در قوانین صدور چک، این مهر به تنهایی کافی نیست و هنگام صدور چک در معاملات مسکن و دیگر معاملات، نیاز است که امضای فرد صاحب امضا نیز در آن درج شده باشد.
در معامله با افراد و قبل از دریافت چک، بهتر است تا از حساب فرد استعلام گرفته شود. استعلام از حساب اشخاص به شما نشان می‌دهد که آیا شخص خوش‌حساب است و میتواند به تعهدات پرداخت خود عمل کند یا خیر. طبق قانون جدید صدور چک، افراد بدحساب و دارای چک برگشتی واجد شرایط دریافت دسته چک جدید نخواهند بود.
