قَهوه، گونه‌ای نوشیدنی رایج است؛همه ما دانه های قهوه را دیده ایم اما بسیاری از ما اطلاعات کافی درباره درخت قهوه نداریم مگر کسانی که محل پرورش درختان قهوه را از نزدیک دیده باشند.ارتفاع درخت قهوه در حدود 10 متر(30 فوت) و پر از شاخه هایی است که با برگ های سبز تیره پوشیده شده اند. تقریبا سالی یک بار این درختان میوه می دهند و عمر متوسط درختان قهوه بین 20 الی 30 سال است.قهوه حاوی کافئین، آنتی اکسیدان، پلی فنول ها و مقدار کمی از ویتامین های B2، B5، B1، B3 و عناصر منگنز، پتاسیم، منیزیم، فسفر و سایر مواد شیمیایی مفید برای بدن است، نوشیدن قهوه اثرات موقتی را به همراه دارد و باعث افزایش هوشیاری و قدرت یادگیری، افزایش انرژی و سرعت متابولیزم بدن می گردد، به همین جهت برای بسیاری به یک نوشیدنی محبوب به ویژه هنگام صبح تبدیل شده است.امروزه بسیاری از مردم به جای چای و نوشیدنی های گرم، ترجیح می دهند قهوه بنوشند. به همین دلیل خرید و مصرف قهوه امروزه در زندگی مردم ایران پررنگ تر شده است. نوشیدن انواع قهوه فرانسه، اسپرسو، کاپوچینو و قهوه فوری و شیرقهوه طرفداران زیادی پیدا کرده است. البته قهوه ترک به خاطر محبوبیت میان ایرانیان ارمنی از گذشته در میان مردم رایج بوده است.قهوه معمولا به دلایلی فراوان، از کافئین موجود در آن گرفته تا لکه‌هایی که روی دندان‌ها به جای می‌گذارد، شهرت خوب ندارد. ولی حقیقت این است که میزان خواص قهوه از آثار منفی منتسب به این نوشیدنی خوشمزه بیشتر است. بر اساس نتایج مطالعه‌ای که در کشور اسپانیا به عمل آمد، ورزشکارانی که پیش از شروع فعالیت ورزشی‌شان معادل حدود۳۴۰ میلی‌لیتر قهوه مینوشند، در طول سه ساعت پس از فعالیت بدنی تقریبا ۱۵ درصد کالری بیشتر می‌سوزانند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند، حتی اگر فعالیت ورزشی هم نداشته باشید، باز هم با مصرف روزانه یک تا دو فنجان قهوه سوخت‌وساز بدن‌تان ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.
به یک عدد دانه قهوه قبل از آسیاب شدن دقت کنید. این دانه در مرحله اول فرآوری، در داخل یک میوه که شبیه با گیلاس است، قرار دارد. داخل هر عدد گیلاس دو دانه روبه رو هم وجود دارد. که توسط پوسته ی نازکی از یکدیگر جدا شده اند. همین طور، هر دانه توسط پوسته کاغذی نازک پوشانده شده است.
گیلاس قهوه نارس، رنگی سبز دارد و رسیده ی آن قرمز رنگ یا در مواردی خاص به رنگ بنفش است. این نکته هم حائز اهمیت است که در حدود ۵ تا ۱۰ درصد این گیلاس ها فقط دارای یک دانه هستند.
هر گیلاس قهوه شامل بخش های زیر است:
۱؛ برش مرکزی
۲: دانه
۳: پوسته نقره ای
۴: پوست
۵: قسمت ژلاتینی
۶:مغز گوشتی و شیرین
۷:پوست خارجی گیلاس
یک روز چوپانی آفریقایی متوجه می‌شود یکی از بزغاله‌هایش بعد از خوردن برگ‌های یک بوته، شنگول می‌شود و بالا و پایین می‌پرد.
چوپان تعجب کرد. رفت تا ببیند این چه علفی بوده که بزغاله ناقلا را این طور هوایی کرده.
آن گیاه، چیزی مثل این بود:
آن بوته، درخت قهوه بود و آن دانه های خوشرنگ هم دانه‌ی قهوه.خلاصه وقتی ماجرای چوپان و بزهایش به گوش دیگران رسید، گفتند چرا خودمان نخوریم و کیف نکنیم؟
از آن روز، قهوه تبدیل شد به یک نوشیدنی محبوب و باحال.
مردم با خوردنش انرژی می گرفتند و به کارهایشان می رسیدند. خستگی شان در می رفت و خندان و شاداب می شدند.
مکان هایی درست کردند که عصرها دور هم جمع شوند. نام این مکان ها شد کافه و بعد کافی‌شاپ.
به طور کلی 5 نوع نوشیدنی قهوه داریم:
• قهوه ترک
• قهوه فرانسه
• اسپرسو (و خانواده آن شامل لاته و کاپوچینو)
• قهوه دمی
• قهوه فوری
قهوه ترک، قهوه‌ای است سنتی که با آن فال قهوه هم می‌گیرند.
این قهوه 600 سال قبل در دربار پادشاه عثمانی (ترکیه امروزی) رواج پیدا کرد.
قهوه ترک در ظرف مخصوصی به نام جِذوه درست می‌شود (jezve).
جذوه را معمولاً روی اجاق یا شن می‌گذارند و قهوه را هم می‌زنند تا جوش بیاید.
قهوه فرانسه، قهوه ای است نسبتاً رقیق. و برخلاف اسپرسو که در فنجان های کوچک سرو می شود، در فنجان بزرگ یا لیوان مصرف می شود.
نکته دیگر اینکه در قهوه ترک و عربی، قهوه را با حرارت شعله یا زغال می جوشانیم، اما در قهوه فرانسه خبری از شعله مستقیم نیست.
یکی از محبوب‌ترین قهوه‌ها، اسپرسو است. روشی که در کمترین زمان ممکن با فشار بالای آب تهیه می‌شود.
مهم ترین دلیل محبوبیت اسپرسو این است که اسپرسو بیشترین طعم ممکن را از دانه قهوه می گیرد و به عبارتی غلیظ ترین نوع قهوه است.
قهوه‌های دمی جدیدترین نوع روش تهیه قهوه است. به این روش فیلتری هم گفته می‌شود.
در این روش پودر قهوه را به صورت قطره‌ای با استفاده از یک فیلتر دم می‌کنند.
در قهوه دمی، یک فیلتر پارچه‌ای یا کاغذی داریم. پودر قهوه را روی فلیتر می‌ریزیم. بعد آب جوش کم‌کم از میان پودر قهوه عبور می‌کند و قهوه از داخل فیلتر داخل یک ظرف ریخته می‌شود.
همان طور که از اسمش پیداست ساده ترین روش تهیه قهوه است.
برای تهیه قهوه فوری کافی است آن را داخل آب جوش بریزید و هم بزنید.
در ایران قهوه فوری را معمولا با نام نسکافه یا کافی میکس می شناسند. البته اما نسکافه نام قهوه فوری است که توسط شرکت نستله تولید می‌شود.
کدام قهوه برای من بهتر است؟
جدای از افرادی که سالها و ماه هاست که قهوه می نوشند و می دانند چه طعمی واقعا برای آنها دلچسب است، بسیاری از افرادی که تازه میل به شروع نوشیدن منظم قهوه دارند، با این سوال رو به رو هستند که کدام قهوه بهتر است؟
کسانی که میخواهند حتی در خانه هایشان خاص باشند:
افرادی که خاص هستند و می خواهند حتی در خانه هایشان نیز خاص باشند، باید قهوه اسپرسو را انتخاب کنند!
قهوه اسپرسو، میزان کافئین بیشتری نسبت به سایر مدلهای قهوه دارد و البته حجم آن نیز کمتر است! لیوان های نوشیدن اسپرسو کوچک تر است و طعمی بسیار تلخ دارد که تنها افراد کمی می توانند طولانی مدت از آن استفاده کنند.
ولی در عوض حس خاص بودن را به افرادی که آن را می نوشند می دهد.
کسانی که طعم ملایم قهوه را می پسندند:
قهوه فرانسه، همانطور که از نام آن پیدا است، قهوه مورد علاقه فرانسوی هاست.
این مدل قهوه به دلیل طعم ملایم تر، روش دم کردن آرام تر و همچنین میزان بیشتر از آب و یا شیر، مورد علاقه بسیاری از افرادی است که می خواهند مثل مردم فرانسه برای مدت طولانی، هر روز قهوه بنوشند. این قهوه کافئین کمتری دارد و احتمال وابستگی شدید به قهوه را کمتر می کند.
این قهوه برای نوشیدن صبح پیش از مراجعه به محل کار، گزینه بسیار خوبی است، زیرا در حدود 4 دقیقه آماده می شود و کمترین میزان سختی درست کردن را دارد.
در هنگام عصر نیز، نوشیدن آن در هنگام مطالعه، بسیار لذت بخش است.
کسانی که طعم های قدیمی را دوست دارند:
پیش از این در ایران در مراسم مختلف قهوه نوشیده می شد.
در مهمانی ها و یا مراسم مختلف از قهوه ترک استفاده می شد که به دلیل آسودگی دم کردن آن، می توانست پاسخگوی تعداد زیادی مهمان باشد. علاوه بر این به دلیل اینکه در مراسم دورهمی فال قهوه گرفته می شد، مصرف آن متداول شده بود.
متاسفانه این روزها قوه ترک جای خود را به چای داده که از نظر ارزش غذایی، در مقایسه با قهوه بسیار ضعیف تر است.
قهوه ترک برای مهمانی های بزرگ گزینه بسیار مناسبی است و میزان آب متوسط در هر فنجان و تلخی متوسط، آن را به یک نوشیدنی درجه یک تبدیل کرده است.
پس اگر بخواهیم در یک جمع بندی کلی بیان کنیم، غالباً:
افراد خاص و عاشق تلخی، قهوه اسپرسو مینوشند
افرادی که می خواهند هر روز قهوه مصرف کنند، قهوه فرانسه می نوشند
افرادی که محافل و دورهمی را دوست دارند، قهوه ترک می نوشند
