خلاصه کتاب - Atomic Habits

مقدمه

سلام، هدف من از نوشتن این دسته از مطالب اشتراک مطالب مهم از کتابی هست که خوندم و نظر کلی خودم راجعبه کتاب می‌گم. اگر قصد خوندن کتاب رو دارید شاید این مطلب مناسب شما نباشه چون هدف من نوشتن خلاصه‌ ای از کتاب هست (i.e spoiler alert).

کتاب Atomic Habits توسط جیمز کلیر نوشته شده و یکی از کتاب‌های پرفروش هم بوده. از حیث دسته‌بندی جز دسته توسعه فردی قرار می‌گیره و در کل نویسنده هدف‌اش ارائه یک چارچوب برای ایجاد عادت‌های خوب و همین طور خلاص شدن از عادت‌های بد هست.

ترجمه کتاب: من نسخه انگلیسی این کتاب رو خوندم؛ ولی نشر نوین هم مثل اینکه این کتاب رو ترجمه کرده و از طریق ایبوک‌های ایرانی هم قابل تهیه هست.

ایده‌ی اصلی: معرفی یک چارچوب برای ساخت عادت‌های مفید و همین‌طور یک بخش کوچیکی رو هم به راجعبه ترک عادت‌های بد اختصاص داده. ساختار کتاب تقریبا با ایده نویسنده سازگار هست و فصل‌های کتاب خیلی کم حجم نوشته شده تا کسایی که کتاب خوندن عادت همیشگی‌شون نیست هم بتونن کوچولو کوچولو کتاب رو تموم کنن.

خلاصه کتاب

کتاب با بخشی از زندگی نویسنده شروع میشه که در حین بازی چوب بیسبال به صورت‌اش برخورد می‌کنه، به دلیل آسیب‌هایی که می‌بینه از فرصت‌های ورزشی مد نظرش یه جورایی عقب می‌افته. اما با ورودش به دانشگاه با شروع انجام کارهای کوچیک در بازه طولانی دستاورد‌های بزرگی نصیب‌اش شده، کم کم جذب کلاً فرایند نحوه ساخت عادت‌ها میشه.

نویسنده در بخش اول عناصر اصلی عادت رو بررسی می‌کنه، که: سرنخ، اشتیاق، پاسخ، و پاداش هستند. و بعد از اون یک چارچوب برای ساخت عادت جدید و ترک عادت های بد معرفی می‌کنه.

چارچوبی که نویسنده پیشنهاد میده چهار رکن اصلی داره:

1. واضح بودن: این متناظر با عنصر اول عادت، سرنخ هست. نویسنده اینجا توضیح میده که چطور رفتارهای ما با سرنخ‌ها گره خورده. برای افزایش موفقیت عادت جدید، سرنخ‌هاش باید دم‌دست باشه؛ برای ترک عادتی که دوست نداریم کافیه که سرنخ‌هاشو از خودمون دور کنیم و فرصت زنده‌ شدن اون رفتار رو ازش بگیریم.
2. جذابیت عادت: جذابیت چیزی هست که باعث ایجاد اشتیاق برای انجام اون کار میشه. برای اینکه یه کار رو انجام بدیم باید یه جوری برای خودمون جذاب‌اش کنیم و برعکس کاری رو که نمی‌خواهیم انجام بدیم با نشون دادن ویژگی‌های بدش، از جذابیت‌اش بکاهیم.
3. انجام‌اش راحت باشه: آقای کلیر، یک ایده‌ای داره می‌گه اوایل که یک کار رو می‌خواید شروع کنید، سعی کنید فقط دو دقیقه اون کار رو انجام بدید! بحث می‌کنه که حضور (Show-up) شما توی اون عادت به مراتب مهم‌تر از خروجی اون کار هست. چون هدف‌ ساخت یه هویت جدید هست. مثلا، اگر هر روز دو دقیقه مطالعه کنید، شما یک هویت کتاب‌خون برای خودتون ساخته‌اید؛ بعدش می‌شه این رو توسعه‌ داد، بیشتر روش زمان گذاشت. اما از اول نباید توی تله‌ی توسعه افتاد (The best is the enemy of the good). هویت مهم‌تر از نتیجه‌ است.
4. رضایت‌بخش باشه: برای اینکه یه رفتار ادامه پیدا کنه، لازم هست که اون تجربه رضایت بخش باشه. از نظر بیولوژی انسان به پاداش‌های زودهنگام عادت داره، نویسنده میگه سعی کنید، عادت‌/رفتار های جدید رو با پاداش‌های زودهنگام وصل کنید تا مطمئن بشید اونارو در طولانی مدت هم انجام می‌دید. همین که یک تقویم داشته باشید، و روزهایی که اون کارو انجام دادید تیک‌بزنید، می‌تونه رضایت نسبی درونی ایجاد کنه.

در هر فصل‌هم کنار معرفی ایده‌ها سعی می‌کنه روش‌ها/ابزارهایی برای عملی کردن اون ایده معرفی کنه. هر فصل از چهار بخش تشکیل شده و بخش آخر معمولا به نحوه کمک کردن از اون رکن چارچوب معرفی شده برای ترک عادت‌های بد هست. خلاصه این ابزارها در قابل یک فایل pdf هم در دسترس هست.

متن کتاب خیلی شبیه کتاب های مارتین گلدول هست، از این حیث که شما با علم سروکار ندارید، بلکه ادعای نویسنده این هست که علم (رفرنس‌های داخل کتاب) پشتوانه‌ای برای صحبت‌های من هست.

افزونه‌های کتاب

فرهنگ جدید که بین نویسنده‌ی کتاب‌های پرفروش رایج شده این هست که ارتباط شما و نویسنده بعد از خوندن کتاب قطع نمی‌شه، بلکه شما رو توی جای جای کتاب به سایت یا پادکست‌ خودش سوق میده، جیمز کلیر هم از این قاعده مستثنی نیست.

• آقای کلیر، یک وب‌سایت داره که در انتهای کتاب هم راجعبه‌اش صحبت می‌کنه و علاقه‌مند هست که شما رو عضو خبرنامه‌ی خودش کنه، اونجا معمولاً بستری برای انتقال مطالب تکمیلی و چیزهای جدید به خواننده‌هاست.
• علاوه بر این، یک دفترچه/کتاب داره که برای ثبت عادت‌ها و اندازه‌گیری ممکن هست به شما کمک کنه.

در میهن عزیز خودمون هم، پادکست هلی‌تاک راجعبه این کتاب صحبت کرده و همین‌طور یک دفترچه‌ با اسم دفترچه برنامه‌ریزی طراحی کردن، که ایده‌‌شون تقریبا با جیمز کلیر یکی هست.

• اما اشکال همه اینه که می‌خوان یه چیزی به ما بفروشن، آقای کلیر می‌تونست یه کار مثبت بکنه، یک‌سری فایل اکسل ساده برای اندازه‌گیری یا رصد عادت جدید معرفی می‌کرد. کلاً، توی دنیای مدرن باید حواسمون باشه که توجه‌/زمان خودتون رو به چیزهای بدید که واقعا ارزش دارند.

نکته‌های آخر

اینجا معمولا چیزهایی که توی کتاب به چشم‌ من اومده صحبت می‌کنم.

اصطلاح verbal اشاره به هر چیزی داره که به کلمات مرتبط هست، بیشتر اشاره به چیزهای نوشتاری داره ولی شامل چیزهای گفتاری هم هست.

توی کتاب Verbal advantage نویسنده یه بحثی رو باز می‌کنه، که توی انگلیسی یه اشتباه مصطلحی شکل گرفته که مردم به جای استفاده از orally از verbally استفاده می‌کنند، در حالی که منظورشون orally یا گفتاری هست، دارن یک چیز بزرگتر رو که بخشی ازش میتونه گفتاری باشه استفاده می‌کنند، مثلا:

• Ensure all promises made verbally are included, in writing, in the contract.

اینجا نویسنده هدف‌اش این بوده که بگه تمام چیزهای صحبت شده توی قرارداد نوشته میشه، اما در حقیقت داره می‌گه تمام چیزهای کتبی و گفتاری در قرارداد قید بشه. شاید بهتر بود اینجوری بگه:

• Ensure all promises made orally are included in the contract.

توی این کتاب‌ هم چندین جا این نکته به چشم میاد:

• Whenever we are preparing to walk out the door for a trip, she verbally calls out the ... (Page 62)
• Pointing-and-Calling raises your level of awareness from a non-conscious habit to a more conscious level by verbalizing your actions. (Page 67)

اینجا دیگه اشک در چشمان اهل قلم حلقه می‌زنه

• A habit contract is a verbal or written agreement ... (Page 208)

جمع‌بندی

در کل، میشه گفت کتابی خوبی هست، راهکارهای خوبی برای رسیدن به چیزهایی که می‌خواهیم بهشون برسیم بهمون میده. خیلی از جاها نویسنده واقعا تمام تلاش‌اش رو می‌کنه که فقط انگیزه‌ی کاذب ایجاد نکنه و یک سیستم/چارچوب برای رسیدن به چیزهایی که می‌خواهیم به ما معرفی کنه.

هدف‌ من از نوشتن این خلاصه‌، اشتراک چیزی هست که خوندم. اینجوری هم ممکن هست کسی از این‌ کتاب‌های معرفی شده خوشش بیاد و هم اینکه من فرصتی پیدا می‌کنم بیشتر راجعبه محتوای کتاب فکر کنم.