پمپ های سیرکولاتور از مکانیزم پمپ های گریز از مرکز (سانتریفوژ) برای به چرخش در آوردن آب در یک مدار بسته استفاده میکنند.
موتور الکتریکی از طریق کوپلینگ یا به صورت مستقیم شفت پمپ را به چرخش در آورده و نیروی گریز از مرکز پروانه باعث سرعت گرفتن آب میگردد.
پوسته حلزونی شکل پمپ، سرعت آب خروجی از پروانه را کاهش و فشار آن را افزایش میدهد.
دو مشخصه اصلی پمپ ها مقدار فشار (ارتفاع یا هد) هر چه مقدار سرعت چرخش موتور یا تولیدی آنها و نیز حجم آب عبوری از آنها (آبدهی یا دبی) است.
عموما با افزایش قطر پروانه پمپ سیرکولاتور هد و دبی تولیدی آن نیز افزایش می یابد.
در مدارهای بسته فشار تولیدی پمپ سیرکولاتور فقط صرف غلبه بر تلفات اصطکاکی لوله میشود.
عوامل زیر با افزایش تلفات ، نیاز به پمپ سیرکولاتور بزرگتر با هد بیشتر را سبب می شوند.
برخی از پمپ های سیرکولاتور مورد استفاده در سیستم تأسیسات ساختمان عبارت است از:
در هر پمپ سانتریفیوژی، یک چرخ پره داری به نام “پروانه” وجود دارد که داخل محفظه حلزونی شکلی از طریق موتور می چرخد.
آب از طریق دهانه مکش پمپ و از قسمت میانی چرخ پره دار به فضای ما بین پره ها وارد شده، در صورت روشن بودن پمپ همراه با چرخ پره دار می چرخد و با دریافت انرژی جنبشی از پروانه پمپ، به سمت محیط خارجی پروانه حرکت کرده (تحت تاثیر نیروی گریز از مرکز) و از قسمت لبه چرخ پره دار خارج می شود.
به دلیل شکل محفظه حلزونی و محل قرار گرفتن پروانه در آن، به تدریج سرعت آب در داخل محفظه کاهش می یابد.
ضمن این کاهش انرژی، مقداری از انرژی جنبشی به انرژی پتانسیل (فشار استاتیک که همان هد پمپ است) تبدیل شده و آب از دهانه پمپ خارج می شود.
یا سیم پیچ: این قطعه مسئول ایجاد جریان است. جریان ورودی الکتریسیته در سیم پیچ مسی، میدان الکترومغناطیسی بسیار قوی ایجاد می کند.
یا شفت : بخش ثابت مرکز پمپ سیرکولاتور است که به وسیله میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط سیم پیچ به گردش در می آید.
توربین یا پروانه : برای انتقال قدرت پمپ به آب موجود در لوله ها، از پروانه یا توربین استفاده می شود.
جعبه تقسیم برق : الکتریسیته لازم برای عملکرد پمپ، ابتدا وارد جعبه تقسیم شده و سپس به سیم پیچ منتقل می شود. برای تعمیر پمپ سیرکولاسیون پکیج این قسمت باید به طور دقیق تری بررسی شود.
کلید تغییر سرعت پمپ : این کلید همان کلیدی است که در سه وضعیت برای کنترل میزان دبی و کاهش مصرف انرژی استفاده می شود.
هوزینگ : محل تقاطع ورودی و خروجی پمپ است.
پیچ تنظیم سرویس کار : این پیچ در قسمت جلوی پمپ است که برای هواگیری، رفع گیرپاژ و تست سالم بودن پمپ استفاده می شود.
انواع موتور پمپ های سیرکولاتور موتورخانه
موتورپمپ های جریانی را از نظر مقدار آب دهی (دبی) و مقدار فشاراستاتیک (هدپمپ) به دو دسته:
موتور پمپ های جریانی با قدرت های کم (مقدار دبی و هد کم) یا موتورپمپ های خطی
موتورپمپ های جریانی با قدرت های زیاد (مقدار دبی و هد زیاد) یا موتورپمپ های زمینی
تقسیم بندی می کنند.
جهت نصب پمپ های سیرکولاتور موتورخانه در مدار آب گرم بهداشتی از پمپ هایی استفاده می شود که ظرفیت کمی دارند.
این پمپ ها از نوع گریز از مرکز بوده و همچنین تک فاز هستند.
در زمان نصب این نوع پمپ ها توجه شود که پمپ حتما در مسیر جریان به مخزن بسته شود.
عملیات تمیزکاری سیستم بطور خلاصه بدین صورت است که؛ ابتدا ماده شیمیایی تمیزکننده به سیستم اضافه شده و دلمه با آب پرفشار از سیستم شسته می شود و بعد آب تازه به سیستم وارد می گردد.این آب قبلا آزمایش شده و ماده شیمیایی ضد خوردگی به میزان صحیح به آن اضافه می شود.بعضی از این مواد شیمیایی طوری ساخته شده اند که جدار داخلی لوله را پوشش می دهند.شخص یا شرکتی را که در مورد استفاده از ماده شیمیایی طرف مشاوره قرار می دهید ؛در مورد چگونگی آزمایش آب واضافه کردن میزان صحیح ماده شیمیایی شما را راهنمایی خواهد کرد.
برای جلوگیری از تشکیل دلمه در سیستم باید آن را از آب تمییز وغیر خورنده یا محلولهای ناقل حرارت مورد تایید برای سیستمهای آبی(از قبیل گلایکول)پر کنید.باید اطمینان حاصل کنید که سیستم هیچگونه نشتی که مستلزم ورود آب تازه به سیستم باشد،تغذیه کننده های آب سیستم را بررسی کنید یک صافیYشکل که به راحتی قابل تمیز شدن باشد در بالا دست دیگ شوفاژ و پمپ سیرکولاتور نصب کنید.
همچنین نصب یک فیلتر میکرونی نوع کارتریج را جهت صاف کردن هر چه بهتر آب مورد ملاحظه قرار دهید.برنامه ای را برای برسی و مراقبت منظم سیستم از نظر میزان ماده شیمیایی محلول در آب؛منظور کنید.همچنین فیلترها وصافیها را نیز در زمانهای مشخص مورد بازبینی قرار دهید.
در لوله کشی به روش سنتی با استفاده از شبکه موازی لوله سرد و گرم در طول مسیر مورد نیاز حرکت نموده و در نقاط مصرف از شبکه انشعاب گرفته می شود.
عیب یابی پمپ سیرکولاتور (که وظیفه پمپاژ آب در سیستم لوله کشی گرمایشی را بر عهده دارد) و تعمیر آن نقش بسزایی در بهبود عملکرد حرارتی ساختمان دارد.
اطمینان از نصب پمپ مطابق نقشه و اصول اجرایی.
اطمینان از تراز بودن پمپ و محور پمپ.
باز کردن شیرهای هواگیری بر روی پمپ های زمینی و نیز شیرهای هوا گیری روی مخازن و روی خطوط لوله رفت و برگشت آب گرم برای عمل هوا گیری پس از آب گیری سیستم (به منظور جلوگیری از تجمع هوا در داخل پمپ و سیستم بسته و همچنین جلوگیری از خلا زایی و وارد آمدن ضربه قوچ)
انجام عمل روانسازی از محل مشخص بر روی پمپ ها با استفاده از روغن و روغندان
بستن شیر خروجی پمپ سیرکوله پیش از راه اندازی پمپ.
نکته: بستن شیرفلکه خروجی به منظور جلوگیری از به وجود آمدن ضربه قوچ و آسیب رسیدن به الکتروموتور به خصوص در توان های بالا. در این حالت، پمپ در نقطه دبی صفر کار می کند و به جریان راه اندازی کمتری نیاز است.
باز کردن شیرفلکه خروجی پس از راه اندازی.
نکات:
به منظور بستن شیرفلکه های هواگیری از نیروی دست خود کمک بگیرید.
عیب های معمول پمپ سیرکولاتور
تجارب عملی در عیب یابی پمپ سیرکولاتور
وجود صدای زیادی در سیستم گرمایشی ساختمان، که باعث آزار ساکنان واحد مسکونی می شود.
در یک نمونه، پس از بررسی علل مختلف، تشخیص اولیه بر این بود که پمپ سیرکولاتور ظرفیتی بیش از حد مورد نیاز دارد و همین امر سرعت زیاد آب و ایجاد سرو صدای زیادی را موجب شده است.
با توجه به این تشخیص، تعویض الکتروپمپ یا تراشیدن پروانه، مناسب ترین راه به نظر می رسید، درحالیکه با تکیه بر تجربه و دانش کارشناس مجرب تیم، راه حل ساده تری برای حل مشکل اتخاذ شد و با استفاده از شیر کنارگذر و با باز کردن تدریجی این شیر، سر و صدای آزاردهنده سیستم از بین خواهد رفت.
