جستار توضیحی (expository essay)
جستار توضیحی نوعی دیگر از این گونه ادبی است که نویسنده در آن به شکل جامع و کامل به بررسی و ارزیابی یک ایده، موضوع و یا حتی استدلالی خاص برای اثبات آن ایده می‌پردازد و هدفش تفهیم عمیق و آسان آن به مخاطب است. برای مثال نویسنده‌ای که می‌خواهد یک تئوری علمی یا فلسفی را برای مخاطبش تبیین کند، از جستار توضیحی بهره می‌گیرد. به این صورت که با شیوه‌هایی مانند تصویرسازی، تحیلی و تفسیر آن ایده فلسفی را برای مخاطب راحت‌فهم‌تر کرده و دریچه‌ای جدید رو به او می‌گشاید.
در چنین جستاری، نویسنده مطالعه‌ای متعادل از یک موضوع ارائه می‌کند. برای نوشتن چنین جستاری، نویسنده باید اطلاعات واقعی و گسترده‌ای در مورد موضوع داشته باشد. هیچ فضایی برای احساسات یا عواطف نویسنده در یک جستار توضیحی وجود ندارد. این به طور کامل بر اساس واقعیت‌ها، آمار، مثال‌ها و غیره است
