آرژانتین؛ داستان یک سقوط
سال ۹۲ که ترم اول بودم، استاد اقتصادم که یکی از بزرگای اقتصاد بود(خدا حفظش کنه) گفت که ایران و آرژانتین تنها کشورهای دنیان که رکود تورمی دارن، همه میدونیم که علت العلل تورم ایران و حتی بعدها ونزوئلا تحریم بود، اما آرژانتین نه تحریمه نه جنگ دیده و نه دچار مشکلات اجتماعی آن چنانیه ... . همیشه برام سوال بود که چرا؟
.
بعد از ۹۲ هم همیشه آرژانتین رکورددار تورم در دنیا بود و همین ۲۰۲۳ تورمش بالای ۱۰۰ درصده
انتخاب شدن رئیس جمهور راست گرا با سیاست های نئولیبرالی اونم تو کشوری که چگورا رو داره باعث شد که برم در موردش بخونم، باهاتون در میون می‌ذارم:
تو دنیا خیلی از کشورها از فقر وارد دوره ثروت شدند اماکشورهای کمی اول ثروتمند شدند و بعد فقیر شدند و آرژانتین یک نمونه شاخص در این دسته است.
آرژانتین ۱۸۱۶ از اسپانیا مستقل شد از نظر وسعت ۱.۷برابر ایران ماست و جزو ۱۰ کشور پهناور دنیاست(هشتم) و از نظر آب و خاک و معادن غنی و ثروتمند. بخاطر همین از دیگر کشورهای تازه شکل گرفته عصر مهاجران خیلی زود جلو افتاد طوریکه تا ۱۹۳۰ آرژانتین به لحاظ درآمد سرانه جز ده کشور اول دنیا و بالاتر از استرالیا و کانادا بود.
دهه ۱۹۳۰بحرانهای سیاسی با کودتاهای نظامی شروع شد و نظامیهای که شاخص ترینشون خوان پرون بود و اندیشه اش الان به عنوان پرونیست روی آرژانتین خراب شده سرکار اومدند.
جناب ژنرال شروع کرد به پیشبرد ۴ تا سیاست:
۱.خودکفایی و جایگزین کردن واردات
۲.عدالت اجتماعی و امداد اجتماعی
۳. بدبیراه گفتن به قدرتهای جهانی
۴. بسط اندیشه های کمونیستی
خوب با این کارها صادرات کم شد، هزینه های دولت بالا رفت و کسری بودجه بیشتر و بیشتر شد و مردم فقیر و فقیر تر شدن.
دهه ۷۰دیگه آرژانتینی که یه زمانی بالاتر از ژاپن و ایتالیا و اتریش بود و تو جنگ جهانی هم آسیب ندیده بود نه تنها دیگه قدرت اقتصادی نبود که بوی الرحمانش بلند شده بود و برای خروج از کسری بودجه شروع کرده بود به وام گرفتن خارجی.
تا دهه ۹۰ درآمد سرانه مردم ۲۰درصد کمتر شده بود، مردم عصبانی بیشتر دنبال ژنرالهای پوپولیست افتاده بودند و البته هر از چندگاهی نظامیها از خجالت مردم عاصی در می آمدند
سال ۱۹۸۲ هم یکی از این ژنرالها حمله کرد به جزایر فالکلند انگلیس و جنگ راه انداخت و خوب جنگ فالکلند هم با شکست آرژانتین تمام شد.
مردم فالکلند هم بعد جنگ در همه پرسی رای به ادامه حاکمیت انگلیس دادند اما این پایان عوام فریبی نبود عوام فریبها هم برای خوشحالی مردم گفتن هر پزو رو یک دلار و مالیات کارگران رو کم کردند و شروع کردند از ثروتمندان آرژانتین پول بیشتر گرفتند حتی پول آب و برق رو اول براشون گرون کردند.
بعد حتی قطعش کردند ثروتمندان هم گذاشتند و رفتند بعد شرکتهای بزرگ رو مثل پست، هواپیمایی، راه آهن رو دولتی کردند و خوب مدیریت دولتی اونها رو زیان ده کرد و خزانه دولت خالی تر شد.
با بالا رفتن تورم شرکتهای کوچک نابود شدند و ۲۰۱۹ شمار شرکتهای تعطیل شده به ۳۵هزارتا رسید، خب راه حل دولت چی بود بالا بردن نرخ بهره نرخ بهره که به ۱۴۳درصد رسید.
.
.
.
.
حالا مردم آرژانتین بعد از ۹۰ سال به لیبرال ها رو آوردن و خوان میلی با شعار اصلاحات اساسی اقتصادی بالا اومده و در اولین قدم ارز رو تک نرخی کرده و کم کم یارانه های دولتی رو داره قطع میکنه، وزارت کشور آرژانتین گفته که با هر شورشی به شدت مقابله میکنه.
