بازخورد دادن یکی از مهمترین مهارتهایی است که میتواند روابط ما را در محیط کار، خانواده یا حتی با دوستان بهبود بخشد. اما یک چالش بزرگ در ارائه بازخورد، اجتناب از قضاوت کردن است. بسیاری از اوقات، بازخوردها به جای کمک به فرد مقابل برای پیشرفت، به دلیل لحن یا نوع بیان ما به نظر قضاوتگرانه میآید و به جای اثر مثبت، حس دفاعی در دیگران ایجاد میکند.
در این مقاله، یاد میگیریم چطور بازخوردی بدهیم که مؤثر، سازنده و عاری از قضاوت باشد.
وقتی بازخورد ما قضاوتآمیز باشد:
بازخورد بدون قضاوت باعث میشود:
پیش از ارائه بازخورد، نیت خود را بررسی کنید. آیا هدف شما کمک به بهبود فرد مقابل است یا تنها میخواهید ایرادی را برجسته کنید؟ نیت مثبت باعث میشود لحن شما سازنده و حمایتی باشد.
یکی از رایجترین اشتباهات در بازخورد، حمله به شخصیت فرد است. به جای اینکه بگویید:
واژههایی مانند "همیشه"، "هرگز"، "باید" یا "چرا اینقدر..."، حس قضاوت و سرزنش منتقل میکنند. به جای اینکه بگویید:
بازخورد خود را بر اساس واقعیتها و مشاهدات مشخص بیان کنید، نه بر اساس احساسات یا فرضیات. مثلاً:
اگر چیزی شما را ناراحت کرده، به جای سرزنش، احساسات خود را بیان کنید:
بازخورد بدون راهحل، بیشتر شبیه انتقاد است. همیشه پیشنهادهای مشخصی ارائه دهید:
لحن صدا و زبان بدن شما گاهی بیشتر از کلماتتان پیام منتقل میکند. لحن آرام و بدنی که نشاندهنده احترام باشد، پیام شما را به بهترین شکل منتقل میکند.
یکی از روشهای مؤثر برای ارائه بازخورد، استفاده از مدلهای ساختاریافته مانند مدل SBI (Situation, Behavior, Impact) است:
بازخورد باید در زمان مناسب ارائه شود. اگر فرد مقابل در شرایط روحی خوبی نیست، بازخورد شما ممکن است اثر منفی بگذارد.
بازخورد نباید یکطرفه باشد. اجازه دهید فرد مقابل نیز نظر خود را بیان کند. این کار به او احساس مشارکت میدهد و از حالت دفاعی خارج میشود.
بازخورد بدون قضاوت، هنر ظریفی است که نیاز به تمرین و توجه به جزئیات دارد. با تمرکز بر رفتارها، اجتناب از سرزنش، و استفاده از لحن مثبت، میتوانیم پیام خود را به گونهای منتقل کنیم که هم سازنده باشد و هم تأثیری ماندگار داشته باشد. یادمان باشد که هدف بازخورد، کمک به رشد دیگران است، نه محکوم کردن آنها.
شما چه راهکارهایی برای بازخورد دادن بدون قضاوت دارید؟ تجربههای خود را با ما به اشتراک بگذارید