خروپف یک مشکل شایع است که شدت و پیامدهای سلامتی آن متفاوت است. ممکن است خروپف سبک، گاهبهگاه و بیخطر باشد یا نشاندهندهی یک اختلال تنفسی جدی در خواب باشد. بیش از یکچهارم بزرگسالان به طور منظم دچار خروپف میشوند.
شناخت پایههای خروپف، از علتها و زمان خطرناک بودن تا روشهای درمان، میتواند به بهبود سلامت و رفع یکی از رایجترین شکایات مربوط به خواب کمک کند. به کلینیک خواب مرکز درمان خروپف در تهران مراجعه کنید.
به سه سؤال پاسخ دهید تا بفهمید باید نگران باشید یا نه:
با صدای بلند خروپف میکنید؟
در طول روز احساس خستگی دارید؟
نیمهشب با تنگی نفس بیدار میشوید؟
خروپف بهدلیل لرزش بافتهای پشت گلو نزدیک راه هوایی ایجاد میشود. هنگام خواب، عضلات شل شده و راه هوایی باریکتر میشود. جریان هوا هنگام دم و بازدم باعث ارتعاش این بافتها و تولید صدا میگردد.
برخی بهخاطر شکل و اندازهی عضلات و بافتهای گردن مستعدتر هستند.
عوامل افزایشدهندهی ریسک خروپف:
چاقی
مصرف الکل
داروهای آرامبخش
گرفتگی مزمن بینی
لوزهها، زبان یا کام نرم بزرگ
انحراف بینی یا پولیپ
فک کوچک یا عقبرفته
بارداری
آپنه انسدادی خواب (OSA) اختلالی است که در آن راه هوایی هنگام خواب مسدود یا فرومیریزد و باعث وقفه در تنفس میشود.
خروپف یکی از علائم شایع OSA است، اما همهی افراد خروپفکننده دچار آپنه خواب نیستند.
خروپف ناشی از OSA معمولاً بلند است و با صدای خفگی، خرخر یا نفسنفسزدن همراه میشود.
OSA خواب را مختل میکند و تعادل اکسیژن و دیاکسیدکربن بدن را بههم میزند.
خروپف صدایی ناخوشایند است که در اثر ارتعاش بافتهای نرم گلو هنگام خواب و در نتیجه انسداد جزئی راه هوایی ایجاد میشود. این عارضه اغلب نشاندهنده یک مشکل ساده است، اما میتواند علامت مهمی برای یک اختلال جدیتر به نام آپنه خواب انسدادی باشد که تنفس را مختل میکند.
خروپف سبک: گاهبهگاه و معمولاً بیخطر است.
خروپف اولیه: بیش از سه شب در هفته رخ میدهد و آزاردهنده است، اما لزوماً خطر سلامتی ندارد.
خروپف ناشی از OSA: جدی است و درمان نشدن آن میتواند منجر به خوابآلودگی روزانه، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، دیابت، سکته و افسردگی شود.
اگر علائم زیر وجود داشت، باید با پزشک مشورت کرد:
خروپف بیش از سه بار در هفته
خروپف بسیار بلند یا آزاردهنده
خروپف همراه با خفگی یا خرخر شدید
چاقی یا اضافهوزن اخیر
خوابآلودگی و نداشتن تمرکز روزانه
سردردهای صبحگاهی و گرفتگی بینی
فشار خون بالا
دندانقروچه شبانه یا ادرار مکرر در شب
بیشتر افراد از خروپف خود بیخبرند مگر دیگران به آنها بگویند. اگر تنها میخوابید، میتوانید با ضبط صدا یا استفاده از اپلیکیشنهای موبایل خروپف خود را بررسی کنید. همچنین توجه به علائم دیگر مثل خوابآلودگی روزانه، مشکلات تمرکز یا تغییرات خلقی هم مهم است.
بسته به شدت خروپف، درمانها متفاوت است:
تغییر سبک زندگی (کاهش وزن، پرهیز از الکل و داروهای آرامبخش، تغییر وضعیت خواب، بالا بردن سر تخت، رفع گرفتگی بینی)
ابزارهای ضدخروپف (محافظ دهان برای جلو نگهداشتن فک یا زبان)
تمرینهای دهان و گلو برای تقویت عضلات
دستگاههای فشار مثبت راه هوایی (CPAP، BiPAP، APAP)
جراحی در موارد شدید یا عدم پاسخ به درمانهای دیگر
خروپف میتواند ساده و بیخطر باشد یا نشانهای از یک مشکل جدیتر. مشورت با پزشک بهترین راه برای انتخاب درمان مناسب است.
درمان خروپف بهتر است زیر نظر پزشک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) یا متخصص اختلالات خواب انجام شود. این پزشکان میتوانند علت اصلی خروپف را شناسایی کنند و مناسبترین روش درمانی مانند تغییر سبک زندگی، ابزار دهانی یا دستگاه CPAP را پیشنهاد دهند. در موارد پیچیدهتر، همکاری متخصص ریه یا دندانپزشک خواب نیز میتواند ضروری باشد.
