وقتی چند ماهی از شروع کووید 19 و دورکارشدنم گذشته بود، به دوستم گفتم که دیگه حاضر نیستم سر هیچ کار حضوری‌ای برم. حتی تصور اینکه دوباره روزانه، ساعت‌ها وقتم رو توی وسایل نقلیۀ پرازدحام بگذرونم، برام غیر ممکن بود. امروز، پس از سه سال، حرفم رو پس می‌گیرم. الان، مشتاق کاری هستم که صبح‌ها من رو از خونه بیرون بکشه. اگر تجربۀ مشابهی داشته باشید، احتمالاً علت رو حدس زده‌اید؛ در غیر این صورت، می‌تونید در ادامه، با دلایل تغییر عقیده‌ام آشنا بشید.
در نوشتن این مطلب غیر از تجربۀ شخصی، از نتایج پژوهشی استفاده کردم که قبل از همه‌گیری کووید19، توسط نیکلاس بلوم، استاد اقتصاد دانشگاه استنفورد و یکی از شاگردان قدیمی‌اش، جیمز لانگ، انجام شده. شرح کامل پژوهش رو قبلاً در مطلب «آیا دورکاران خوشحال‌تر و کارآمدترند؟» ترجمه کردم. در این مطلب، چند جا به نتایج این پژوهش اشاره می‌کنم.
یکی از شرایط داوطلبان برای شرکت در پژوهش بلوم، داشتن اتاق مخصوص کار در خانه و اینترنت پرسرعت بود. البته این دو شرط برای همانندسازی خونه و محل کار کافی نیست. در محل کار امکانات بیشتری برای کارکردن فراهمه که کارمندان به‌رایگان از اون‌ها استفاده می‌کنن؛ مثل کامپیوتر یا لپتاپ، میز و صندلی کار، سررسید و... .همۀ افراد قادر نیستن امکانات مورد نیاز برای کار رو در خونه ایجاد کنن و کمتر کارفرمایی، اون‌ها رو برای کارمندان دورکارش فراهم می‌کنه.
توجه داشته باشید که اینترنت رایگان نامحدود و دوست‌داشتنی محل کار دیگه وجود نداره، اگر بین کار چای بخواید، باید خودتون زیر کتری یا سمار رو روشن کنید (البته اگر تنها زندگی می‌کنید) و ممکنه عوامل پرت‌کنندۀ حواستون برخلاف محل کار، تحت کنترل نباشه.
وقتی ما دفتر یا اداره‌ای برای کارکردن داریم، ذهنمون عادت می‌کنه که در محل کار، کار کنه و در خونه استراحت؛ اما زمانی که این دو ترکیب بشه، برای جداکردن محل کار و استراحت و تفریح دچار چالش خواهیم شد. ما پشت همون میزی که فیلم و سریال می‌بینیم یا ناهار می‌خوریم، کار می‌کنیم و این مسئله عادات ذهنمون رو به‌هم می‌زنه. در نتیجه، تمرکزکردن کار حضرت فیل خواهد بود.
همۀ افراد قادر نیستن امکانات مورد نیاز برای کار رو در خونه ایجاد کنن و کمتر کارفرمایی، اون‌ها رو برای کارمندان دورکارش فراهم می‌کنه.
ارتباط‌هایی که در محل کار شکل می‌گیره، محدود به مسئلۀ کار نمی‌شه. همکارها در یک مجموعه، زمانی رو به صرف نوشیدنی یا غذا در کنار هم یا صحبت‌های کوتاه غیرکاری، شوخی و تفریح اختصاص می‌دن که رابطه رو از حالت خشک و جدی خارج می‌کنه. هرچند که ممکنه ارتباط‌های کاری اثرات جانبی بدی هم داشته باشن، ارتباط از نزدیک به درک بهتر همدیگه و نتیجتاً، اثربخشی بیشتر در کار منجر می‌شه. چیزهایی که در روابط دورکاری در کمترین حالت ممکن تجربه می‌شن.
به‌علاوه، برای کارفرما درک‌کردن کارمندی که اون رو از نزدیک نمی‌بینه، مشکله؛ مخصوصاً اگر تقسیم‌بندی دقیقی بین گروه‌های مختلف کاری سازمان وجود نداشته باشه و مسئول مستقیمتون در کار شما متخصص نباشه.
منتقل‌کردن درخواست‌ها، سؤالات و مشکلات هم یکی از چالش‌های کارمندان دورکاره. به همین خاطر، شرکتی که برای اون دورکاری می‌کنید، باید پیش‌بینی‌های لازم رو برای رفع نیازهای کارمندان دورکار و ارتباط مؤثر باهاشون کرده باشه.
از طرف دیگه، ممکنه احساس کنید کار شما به‌اندازۀ کافی دیده و ارزش‌گذاری نمی‌شه. بعضی از افراد شرکت‌کننده در پژوهش بلوم، به این علت که امکان دریافت پاداش یا ترفیع رو از دست داده بودن، تصمیم گرفتن به محل کار برگردن. به همین دلیله که این پژوهش دورکاری کامل رو توصیه نمی‌کنه. اگر روزهای مشخصی در هفته یا ماه برای حضور در محل کار تعیین کنید، ارتباط اثربخش‌تری با هم‌تیمی‌ها و کارفرما خواهید داشت.
شرکتی که برای اون دورکاری می‌کنید، باید پیش‌بینی‌های لازم رو برای رفع نیازهای کارمندان دورکار و ارتباط مؤثر باهاشون کرده باشه.
اگر درونگرا باشید یا از شهری که در اون بزرگ شدید، نقل مکان کرده باشید یا در کل شبکۀ ارتباطی قوی‌ای نداشته باشید، کار برای شما هم عامل برقراری ارتباط با دنیای بیرونه. کار بهانه‌ایه که صبح زود از خونه بیرون بزنید، هوای تازۀ صبحگاهی رو (البته اگر هوای شهرتون آلوده نیست) تنفس کنید و روح زندۀ شهر به شما هم حس زندگی و پویایی بده. البته این رو هم باید در نظر گرفت که زمان‌های طولانی رفت‌وآمد در شهرهای بزرگی مثل تهران، روح‌فرساست و خیلی زود تازگی‌ش رو از دست می‌ده. برای همین، وجود گزینۀ امکان دورکاری، برای کارمندان شهرهای بزرگ یه نعمته.
علاوه بر مورد بالا، این جنبۀ کار حضوری برای جوان‌هایی که با خانواده زندگی می‌کنن، اهمیت بیشتری داره؛ چون جدا از اینکه کار به اون‌ها امکان ساخت روابط اجتماعی جدیدی رو می‌ده، فرصتیه برای اینکه بیرون از خونه باشن. خونه‌نشینی کرونا به خیلی‌ها نشون داد که بیست‌وچهارساعته بودن در کنار خانواده، روش مناسب زندگی اون‌ها نیست. جالبه که این مسئله یکی دیگه از دلایل افرادی بود که در پژوهش بلوم درخواست کرده بودن به محل کارشون برگردن.
این‌ها دلایل من برای اشتیاقم به بازگشت به کار حضوری بود. هرچند با توجه به شرایط سکونت فعلی‌ام گزینۀ محتملی نیست؛ اما با دید مثبت به‌سمتش خواهم رفت. حالا باید شما بگید که تجربه‌هاتون از دورکاری دلایل من رو تایید می‌کنه یا رد. خوندن نظراتتون خوشحالم خواهد کرد.
