اختلالات تیروئیدی از بیماریهای شایع هستند. کم کاری و پرکاری تیروئید میتوانند زمینه برای بروز سایر اختلالات دیگر مانند کاهش وزن، افزایش وزن، ریزش مو، ناراحتیهای پوستی، ناباروری در زنان و … را فراهم کنند.
یکی از مهمترین دغدغههایی که بیماران مبتلا به اختلالات تیروئیدی با آن مواجه هستند، کاهش یا افزایش وزن است. کم کاری تیروئید به طور کلی میتواند زمینه را برای لاغری فراهم کند. با این حال بیشتر افراد افزایش وزن را تجربه خواهند کرد. در این مقاله میخواهیم بدانیم چگونه کم کاری تیروئید منجر به لاغری میشود؟ چگونه میتوان این بیماری را درمان کرد و چه کسانی در معرض ابتلا به آن قرار دارند؟
غده تیروئید دو هورمون اصلی t3 و t4 را تولید میکند. این هورمونها متابولیسم بدن را به طور موثری تحت تاثیر قرار میدهند. کم کاری تیروئید سبب کاهش سوخت و ساز بدن میشود. به همین دلیل این افراد بیشتر افزایش وزن را تجربه خواهند کرد. این در حالی است که با بروز پرکاری تیروئید، سطح سوخت و ساز بدن بیشتر میشود، به همین دلیل این بیماران بیشتر کاهش وزن را تجربه خواهند کرد.
برای درمان کم تیروئیدی، معمولا هورمون درمانی پیشنهاد میشود. میزان دوز مصرفی با توجه به شدت بیماری توسط پزشک تعیین خواهد شد. نکته مهم این است که بیمار باید تا آخر عمر به مصرف این داروها ادامه دهد. قطع، افزایش یا کاهش خودسرانه داروها میتواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.
بهترین راه برای تشخیص اختلالات تیروئیدی، آزمایش خون است. در طی چکاپهای سالیانه وضعیت عملکرد این غده مورد بررسی قرار میگیرد. در برگه آزمایش در کنار فاکتور t3 و t4، پارامتر دیگری به نام tsh نیز وجود خواهد داشت. Tsh در آزمایش خون به هورمونی اشاره میکند که از سوی مغز و غده هیپوفیز ترشح میشود. وظیفه این هورمون، کنترل عملکرد غده تیروئید است.
به طور کلی احتمال بروز این اختلالات در همه افراد وجود دارد. با این حال، ریسک بروز آنها در برخی افراد بیشتر است.
اگر یکی از افراد نزدیک خانواده به کم کاری یا پرکاری تیروئید مبتلا باشد، احتمال بروز این بیماریها در سایر اعضاء خانواده افزایش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل به افراد توصیه میشود تا در بازههای زمانی معین برای بررسی وضعیت غده تیروئید به پزشک مراجعه کنند و در عین حال نسبت به علائم بیماری حساس باشند.
آن دسته از افرادی که به مصرف مواد دخانی مانند سیگار اعتیاد دارند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماریهای تیروئیدی قرار دارند. با سیگار کشیدن، مجموعهای از سمهای کشنده را وارد بدن خود میکنید، که یکی از آنها تیوسیانات است. این ماده سمی میتواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد غده تیروئید شود و زمینه را برای کم کاری آن فراهم کند .
ریسک بروز اختلالات تیروئیدی در افرادی که به طور مرتب در معرض اشعه قرار دارند، بیشتر است. به همین دلیل توصیه میشود هنگام تصویربرداری از گردنبندهای محافظ تیروئیدی استفاده شود. این گردنبندها مانع از رسیدن اشعه به غده تیروئید خواهند شد.
افرادی که رژیم غذایی مناسب، متعادل و سالمی ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلالات قرار دارند. در این میان دریافت ماده معدنی ید از اهمیت ویژهای برخوردار است. این ماده نقش مهمی در ساختار هورمونهای تیروئیدی دارد. به منظور جبران کمبود ید، توصیه میشود از نمکهای یددار استفاده شود.
سن و جنسیت از دیگر فاکتورهایی هستند که میتوانند در بروز این اختلالات موثر باشند. اینطور به نظر میرسد که افراد بالای پنجاه سال بیشتر با این اختلالات مواجه هستند. همچنین ظاهرا بیماریهای تیروئیدی زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار میدهند.