آیا کبد چرب درمان دارد؟ آیا می‌توان علائم آن را برطرف نمود؟ کبد چرب دربرگیرنده چندین نوع عارضه و اختلال در عملکرد کبد است. افراد ممکن است به دلیل مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم و دیگر علل درگیر این عارضه شوند. به‌طورکلی مشخص‌ترین نشانه کبد چرب انباشت چربی زیاد در بافت کبد است.
استئاتوز کبدی یا NAFLD به معنای انباشت حجم بالای چربی در بافت کبد است. منظور از کبد چرب غیرالکلی این است که بیمار به علت علل دیگری جز الکل دچار عارضه کبد چرب شده است. دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بحرانی و بالا ازجمله دلایل شایع ابتلا افراد به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) بشمار می‌روند.
گروهی از بیماران درگیر به کبد چرب غیرالکلی اگر تحت درمان قرار نگیرند، دچار التهاب کبد شدید (NASH) خواهند شد. این عارضه درصورتی‌که تحت کنترل قرار نگیرد در آخر تبدیل به فیبروز و سیروز کبدی می‌شوند. منظور از فیبروز کبدی ایجاد اسکار‌های متعدد روی بافت طبیعی کبد است.
به گفته‌ی mayoclinic اغلب عارضه کبد چرب بی‌علامت است و زمانی که شدت پیدا می‌کند با نشانه‌هایی همچون خستگی و احساس درد در ناحیه راست و بالای شکم همراه است. درصورتی‌که کبد چرب به مرحله NASH و سیروز کبدی رسیده باشد ممکن است علائم دیگری ظاهر شوند.
تورم و بزرگ شدن طحال، آسیت یا بزرگ شدن شکم، یرقان (زردی پوست و چشم)، قرمز شدن کف دست و تورم رگ‌های خونی زیر سطح پوست ازجمله علائم شایع فیبروز و سیروز کبدی هستند.
به‌طورکلی هنوز کاملاً مشخص نیست که چرا برخی دچار عارضه کبد چرب می‌شوند و برخی هرگز آن تجربه نمی‌کنند. همچنین هنوز مشخص نیست که چرا برخی از مبتلایان کبد چرب غیرالکلی بیش از سایرین در معرض ابتلا به التهاب و سیروز کبدی قرار دارند. اما می‌توان علل زیر را مرتبط با NAFLD و NASH دانست:
این موارد شاید در نگاه اول چندان مخاطره‌آمیز نباشند، اما می‌توانند در ترکیب با هم یا به‌تنهایی زمینه رسوب حجم بالای چربی در کبد را فراهم کنند. در گروهی از افراد این حجم چربی در قالب یک نوع سم و ماده مضر عمل کرده و سبب التهاب و رشد بافت اسکار در کبد می‌شوند.
به‌طورکلی باید بگوییم که علل و ریسک فاکتورهای متعددی وجود دارند که می‌توانند در کوتاه‌مدت و بلندمدت ما را در معرض ابتلا به کبد چرب غیرالکلی قرار دهند. ازجمله شایع‌ترین ریسک فاکتورهای ابتلا به کبد چرب می‌توان به افزایش کلسترول خون و تری گلیسیرید خون اشاره نمود. در زنان سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل اصلی ابتلا به عارضه کبد چرب شناخته می‌شود.
جالب است بدانید که مبتلایان به آپنه خواب نیز بیشتر ریسک ابتلا به این عارضه کبدی را دارند. افرادی که مبتلا به هیپوفیتاریسم و کم کاری تیروئید هستند نیز ریسک ابتلا به کبد چرب را دارند. منظور از هیپوفیتاریسم کم‌کاری غده هیپوفیز است. مبتلایان به دیابت نوع ۲ و افرادی که از سندرم متابولیک رنج می‌برند هم باید در مورد ریسک ابتلا به کبد چرب همیشه هوشیار باشند.
افرایش وزن و چاقی دیگر شرایط زمینه‌ساز و مهم ابتلا به کبد چرب غیرالکلی شناخته می‌شوند. زمانی که چربی به‌صورت متمرکز در ناحیه شکمی انباشته می‌شود، فرد بیش‌ازپیش در معرض این عارضه کبدی قرار دارد. البته افرادی که چربی شکمی دارند، مبتلا به دیابت هستند و یا سنین پیری را سپری می‌کنند، بیشتر شانس ابتلا به NASH را دارند.
در خصوص اینکه آیا کبد چرب درمان دارد یا خیر، باید بگوییم این کاملاً بستگی به شرایط بیمار دارد. درصورتی‌که بیمار تحت کنترل پزشک متخصص باشد و از دستورالعمل‌های درمانی، رژیم غذایی و برنامه ورزشی منظمی پیروی کند می‌تواند بر عارضه کبد چرب غیرالکلی غلبه کند. در مواردی که فرد قادر به کاهش وزن نباشد پزشک جراحی کاهش وزن و حذف توده‌های چربی را توصیه می‌کند.
