پرولاکتین یا هورمون شیر، هورمونی است که باعث رشد سینهها و تولید و ترشح شیر در زمان بارداری و شیردهی میشود. بنابراین زمانی که زنان باردار هستند یا به تازگی زایمان کردهاند، میزان پرولاکتین در خون آنها افزایش مییابد تا بتوانند به میزان کافی برای تغذیه نوزاد شیر تولید کنند.
پرولاکتین هورمونی است که عملکرد اصلی آن تحریک تولید شیر (شیردهی) در پستانداران در پاسخ به ترشح سایر هورمونهای تولید مثل است. جالب است که بدانید! طبق نتایج تحقیقات متعدد مشخص شده که این هورمون بیش از ۳۰۰ عملکرد مختلف در بدن دارد. عملکردهای مختلف این هورمون را میتوان به چند دسته اصلی شامل: تولید مثل، متابولیک، تنظیم مایعات (تنظیم اسمزی)، تنظیم عملکرد سیستم ایمنی و عملکردهای رفتاری تقسیم کرد.
در انسان پرولاکتین در قسمت جلویی غده هیپوفیز (غده هیپوفیز قدامی) تولید میشود. سلولهای لاکتوتروف در غده هیپوفیز مسئول تولید پرولاکتین هستند. هورمون پرولاکتین علاوه بر تنظیم عملکرد غدد پستان، در عملکرد رحم، سلولهای ایمنی، مغز، پروستات، پوست و بافت چربی نیز تاثیرگذار است.
توصیه میکنیم در خصوص شرایط آزمایش پرولاکتین و نتایج آن با پزشک خود مشورت کنید.
وبسایت Medlineplus در ارتباط با ضرورت انجام آزمایش پرولاکتین اینکونه بیان میکند:
آزمایش سطح پرولاکتین اغلب برای موارد زیر استفاده می شود:
تشخیص پرولاکتینوما (نوعی تومور غده هیپوفیز)
تشخیص علت بی نظمی قاعدگی یا ناباروری زنان
تشخیص علت میل جنسی کم یا اختلال نعوظ در مردان
به طور معمول درخون مردان و زنان غیرباردار سطوح اندکی از هورمون پرولاکتین وجود دارد. زمانی که در نتایج آزمایش PRL سطوح بالای این هورمون گزارش شود، پزشک موارد زیر را بررسی میکند:
همچنین ابتلا به بیماری کلیوی، نارسایی کبد و سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز میتوانند بر توانایی بدن در کنترل پرولاکتین تأثیر بگذارند.
مصرف برخی از داروها نیز میتوانند میزان پرولاکتین را در خون افزایش دهند. داروهایی که در میزان تولید این هورمون موثر هستند؛ شامل موارد زیر است:
عواملی نیز وجود دارند که میتوانند به طور موقت سبب افزایش سطوح پرولاکتین شوند؛ این عوامل شامل موارد زیر است:
استرس، تنشهای عاطفی یا آسیبهای شدید فیزیکی
مصرف وعدههای غذایی با میزان پروتئین بالا
تحریک سینه
ورزش شدید
علائم افزایش سطوح پرولاکتین(پرولاکتینوما) در زنان، شامل: